جاندار انگاری

مردم کنعان بعلهای محلی را پرستش می‌کردند، در صورتی که عبرانیان چادرنشین، ایزدبانوهای دسته‌های متفاوت را عبادت می‌کردند و مراسم به خصوصی انجام می‌دادند. برخی از اسباط دوازده‌گانه که به حال شبانی مانده و جنبه کوچ نشینی و بیابانگردی را از دست نداده بودند کمک و عنایت یهوه (خدای موسی) را برای خویش کافی دانستند، زیرا او را مالک کوه‌ها و الهه طوفان می‌شمردند که در بیابان به آنان یاری می‌کند و در جنگ و صلح آنان را رهبری می‌نماید. لکن اسباط دیگر که جنبه فلاحتی و کشاورزی را پیش گرفتند به ناچار حالتی دیگر داشتند و لازم بود که حرف و مشاغل شهرنشینی بیاموزند. پس از شهرنشینان تقلید کردند و از خدایان و الهه‌های فعال در بلاد و قصبات یاری و استعانت جستند.

عبرانیان هنگام ورود در محل مقدسی چون سینا کفش‌های خود را درآورده با رخساره مستور پیش می‌روند تا با دیدن یکی از الهه‌های مرگ، آن‌ها را از میان نبرد. با چنین دینی عبرانیان به کشور کنعان وارد شدند. این عقاید از بسیاری جهات با افکار مردم فلسطین شباهت داشت. قوم اسرائیل به تدریج عقاید ساکنین را پذیرفت و با نشان دادن نوعی واحد پرستی متغیر با رفتار و ادراکات قدیم مبارزه آغاز کرد. در این راه ابتدا از مرحله آنیمیزم، به اعتقاد الهه های مجرد و کلی رسیدند و به نیروهای کلی و نامشخص معتقد شدند. یعنی به همهٔ ارواح فوق طبیعت، عنوان کلی با تلفظهای مختلف مانند إل، الیم و الوهیم دادند.

• تاریخ جامع ادیان - تألیف: جان ناس
• آنیمیسم - وبگاه انسان‌شناسی و فرهنگ