رضاقلی میرزا
رضاقلی میرزا (زاده ۱۷۱۹ - درگذشته ۱۷۴۷ میلادی/۱۱۲۶ خورشیدی در کلات)، فرزند ارشد نادرشاه افشار بود.
| رضاقلی میرزا | |
|---|---|
| شاهزاده | |
نگارهای هندی از رضاقلی میرزا | |
| نایبالسلطنه ایران | |
| دوران | ۷ نوامبر ۱۷۳۸ – ۲۶ ژوئن ۱۷۴۰ |
| پیشین | تهماسبقلی خان |
| جانشین | نصرالله میرزا |
| زاده | ۱۵ آوریل ۱۷۱۹ ابیورد، خراسان، ایران |
| درگذشته | ۲۰ ژوئن ۱۷۴۷ (۲۸ سال) کلات، خراسان، ایران |
| آرامگاه | مشهد، خراسان، ایران |
| همسر(ان) | فاطمهسلطان بیگم (ا. ۱۷۳۱–۱۷۴۰) |
| فرزند(ان) | شاهرخشاه فتحعلی میرزا احمدقلی میرزا همایون میرزا بیستون میرزا محمود میرزا |
| خاندان | افشاریان |
| پدر | نادرشاه |
| مادر | گلافشان خانم |
| دین و مذهب | اسلام |
زندگی
هنگامی که نادرشاه به هندوستان میرفت رضاقلی خان را به نیابت سلطنت برگزید، وی در غیاب پدر شاه تهماسب دوم و بیشتر اعضای خانوادهاش را در سبزوار کشت و امید داشت که پس از مراجعت پدر مقام خود را حفظ کند و سلطنت را برای خود نگاه دارد. پس از مراجعت نادر به ایران آنگاه که برای جنگ با لزگیان از راه استرآباد و مازندران عازم شروان گردیده بود در ضمن عبور از جنگلهای مازندران مورد سوء قصد قرار گرفت و گلولهٔ یکی از آن دو بازوی راست او را خراشید و دستش را زخمی کرد.
نادر تصور کرد که رضاقلی میرزا مسبب این توطئهاست. شاهزاده محاکمه شد و حتی بدو قول دادند که اگر اعتراف کند معاف خواهد شد اما او به بیگناهی خود مُصِر بود. پس از لشکرکشی لزگیها حکم شد رضاقلی را کور کنند و چنین کردند اما نادر بعدها از این عمل خود پشیمان گردید. علیقلی خان برادرزادهٔ نادر که بعد از نادر خود را پادشاه خواند و به علی شاه (عادل شاه) شهرت یافت رضاقلی میرزا و دیگر شاهزادگان را که در کلات بودند یک روز به قتل رسانید و فقط شاهرخ میرزا زنده ماند.
هدایت او را در شمار گویندگان آورده گوید: گاهی بیتی میگفتهاست و این رباعی از آن جمله است:
| آن شوخ که از کلبهٔ من پای کشید | میرفت و هر آنچه منع کردم نشنید | |
| گفتم که بمان به کلبهام گفت که شب | در خانهٔ هیچکس نماند خورشید |
مرگ
رضاقلی میرزا به سال ۱۱۶۰ ه.ق (۱۱۲۶ خورشیدی) کشته شد.
منابع
- ↑ فرهنگ فارسی معین، بخش اعلام
رضاقلی میرزا افشار ایل قرخلو شاخهای از ایل افشار زادهٔ: ۱۵ آوریل ۱۷۱۹ درگذشتهٔ: ۲۰ ژوئن ۱۷۴۷
| ||
| مناصب سیاسی | ||
|---|---|---|
| پیشین: ابراهیمخان افشار به عنوان حاکم خراسان | صاحباختیار خراسان ۱۷۳۸–۱۷۳۶ | پسین: ؟ |
| عنوان سلطنتی | ||
| بدون متصدی آخرین تصدی توسط: تهماسبقلی خان
| نایبالسلطنه ایران ۱۷۴۰–۱۷۳۸ | پسین: نصرالله میرزا |