نرماشیر

لغت‌نامهٔ دهخدا در مورد نرماشیر می‌نویسد: شهری است [به ناحیت کرمان] خرم، و جایی آبادان و بانعمت و جای بازرگانان. (حدودالعالم). شهر مشهوری است از شهرهای بزرگ کرمان در یک منزلی بم و نیز در یک منزلی فهرج از طرف صحرا. (از معجم البلدان). نام شهری از بلاد کرمان قریب به شهر بم و معمور و آباد و دارزین ناحیه‌ای است از آنجا با هوای سرد که در تابستان آنجا توان ماند. (انجمن آرا) (آنندراج). این نام بر مجموعهٔ دهات و آبادی‌های قسمت شرقی بم اطلاق می‌شود، و آن ناحیتی است با هوای گرم و حنا و خرمای فراوان.

شهر نرماشیر که تا سال ۱۳۷۷ رسما به‌نام روستای رستم‌آباد شناخته‌می‌شد، طبق مصوبه جلسه هیأت دولت در تاریخ سوم اردیبهشت ۱۳۷۷ به شهر تبدیل شد و نام آن نیز به شهر نرماشیر تغییر یافت. در دی ماه سال ۱۳۸۹ بنا به پیشنهاد وزارت کشور و با تصویب هیئت وزیران، شهرستان نرماشیر در تابعیت استان کرمان ایجاد شد و شهر نرماشیر به عنوان مرکز این شهرستان تعیین گشت.

شهرستان نرماشیر با وسعتی در حدود ۲۹۹۳ کیلومتر مربع معادل ۱/۶۳ درصد مساحت استان کرمان را به خود اختصاص داده‌است. این شهرستان با ارتفاع متوسط ۷۹۰ متر از سطح دریا واقع شده‌است و در شرق استان کرمان واقع است. از شمال با شهرستان کرمان، از شرق به شهرستان فهرج، از جنوب به شهرستان ریگان و از غرب به شهرستان بم محدود شده‌است. مرکز این شهرستان تا چند سال قبل رستمآباد خوانده می‌شد؛ اما در سال‌های اخیر، نام کهنِ شهر یعنی نرماشیر بر آن گذارده شد. شهرستان نرماشیر دارای دو مرکز شهری، دو بخش، چهاردهستان و۹۸ آبادی دارای سکنه است. شهر قدیم نرماشیر موسوم به چغوک آباد در شش کیلومتری شهر فعلی نرماشیرواقع شده‌است. حدود ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی بم در استان کرمان قرار دارد و در حوزة فرهنگی جنوبشرق ایران قرار می‌گیرد. این شهر تاریخی در کناره کویر خشک و سوزان لوت، بیش از۱۹۰ هکتار وسعت داشته و از مهمترین مراکز تولیدات کشاورزی و چهارراه ارتباطی نواحی مرکزی و غربی ایران با بلوچستان و هندوستان و عمان بوده‌است.

• بلندا و جایگاه
• میراث نرماشیر