حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 1 دقیقه
لینک کوتاه

دیفرانسیل (ریاضیات)

مفهومی در ریاضیات برای بیان تغییرات بی‌نهایت کوچک

دیفرانسیل (به انگلیسی: differential)، در ریاضیات، به تفاوت‌های بی‌نهایت‌کوچک یا به مشتق توابع اشاره دارد. این اصطلاح در شاخه‌های متفاوتی از ریاضیات مثل حسابان، هندسه دیفرانسیل، هندسه جبری، و توپولوژی جبری استفاده می‌شود.

تعریف دیفرانسیل تابع

مفهوم دیفرانسیل تابع پیش‌زمینه‌ای برای مشتق، شیب خط و انتگرال بوده و آموزش آن به منظور یادگیری مفاهیم حسابان ضروری است.

به بیان ساده، دیفرانسیل یک تابع، تغییر جزئی (بسیار کوچک) عرض (مختص y

) خط مماس بر نمودار تابع است وقتی متغیر مستقل تابع، تغییر می‌کند.

دیفرانسیل یعنی تغیرات آنی خطوط مماس بر منحنی، نسبت به متغیر مستقل.

اگر y = t ( x )

نمودار خط مماس بر منحنی در نقطه a
باشد، دیفرانسیل تابع تک‌متغیرهٔ f
در نقطه ی a
به‌صورت‌ زیر به‌دست می‌آید؛

d f ( a ) = t ( a + Δ x ) − f ( a )

از آن جایی که:

t ( a + Δ x ) = f ( a ) + f ′ ( a ) Δ x

داریم:

d f ( a ) = f ′ ( a ) Δ x = f ′ ( a ) d x

بنابراین دیفرانسیل تابع f

در هر نقطه ی x
برابر است با:

d f ( x ) = f ′ ( x ) d x

که f ′ ( x )

، مشتق تابع در نقطه ی x
است، و d x
دیفرانسیل x
(تغییر بسیار کوچک متغیر مستقل تابع) است.

جستارهای وابسته

  • حساب دیفرانسیل و انتگرال
  • حد
  • مشتق
  • انتگرال
  1. ↑ "Differential (mathematics)". Wikipedia (به انگلیسی). 2018-08-29.
  2. ↑ حساب دیفرانسیل و انتگرال با هندسه ی تحلیلی (کتاب عام). ج. ۱ جلد. ریچارد ا.سیلورمن. ترجمه ی دکتر علی اکبر عالم زاده.
آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.