دهستان مغویه

این دهستان آب و هوایی گرم و مرطوب و گرمسیری دارد. وجود کوه، پوشش گیاهی نسبتاً مناسب و جانورانی از قبیل آهو، میش، قوچ و کبک از عناصر زیست‌محیطی و جاذبه‌های طبیعی آن هستند. دهستان مغویه در ساحل خلیج فارس واقع است، و ازسمت مشرق کوه بزرگ که (کوه الیارد) نام دارد واقع شده‌است، و در فاصله 43 کیلو متری بندرلنگه به سمت غرب قرار دارد.

جمعیت دهستان مغویه طبق سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395، برابر با 16803 نفر بوده‌است که برخی از آن‌ها از نژاد عرب و برخی از نژاد پارسی اچمی هستند و به زبان عربی و فارسی محلی تکلم می‌کنند.

مغویه در گذشته مقر حکم قبیلهٔ مرزوقی بوده‌است. مرزوقیان یا «المرازیق» از عرب‌های بیابان شبه‌جزیره عربستان و منطقه نجد هستند. نسب ایشان از مطر بن راشد بن سليمان بن مساوی بن نشوان بن حدجه بن مرزوق بن علي"عجيم" بن هشام بن الغز بن مذكر"مذكو" بن يام ابن دافع بن مالك بن جشم بن حاشد بن جشم بن جنوان بن نوف بن هَمدان بن مالك بن زيد بن أوثلة بن ربيعة بن الخيار بن مالك بن زيد بن كهلان بن سبا بن يشجب بن يعرب بن قحطان می‌باشد.

مرزوقیان در سده دهم هجری قمری از بادیه نجد در عربستان به شیبکوه در جنوب ایران مهاجرت کرده‌اند، و پس از مدتی استقرار در منطقه جلفار در سال ۱۱۶۹ هجری قمری وارد منطقه «شیبکوه» می‌شوند، در ابتداء امر در روستای دیوان غربی یا گافرغان نشیمن می‌گزینند و پس از مدتی از گافرغان به مغویه نقل مکان می‌کنند، در این انتقال سرپرست قبیله مرزوقی، بزرگ ایشان شیخ راشد بن مطر مرزوقی بودند. واز آن به بعد روستای «مغویه» را مقر حکم خود قرار می‌دهند. حکام اماره مرزوقیان راشد بن مطر مرزوقي (1169 _ 1192) هجری قمری. سليمان فرزند راشد فرزند مطر مرزوقي (1192_ 1213) هجری قمری. محمد فرزند سليمان فرزند راشد بن مطر مرزوقي (1213_ 1240) هجری قمری. حسين فرزند محمد فرزند سليمان فرزند محمد مرزوقي (1240 _ 1245) هجری قمری. سليمان فرزند محمد فرزند سليمان فرزند محمد مرزوقي (1245 _ 1280) هجری قمری.. راشد فرزند حسين فرزند محمد فرزند سلمان مرزوقي (1280 _ 1303) هجری قمری.. احمد فرزند راشد فرزند حسين مرزوقي (1303 _ 1348) هجری قمری.. سلطان فرزند احمد فرزند راشد مرزوقي (1348 _ 1370) هجری قمری. احمد فرزند علي فرزند احمد فرزند راشد مرزوقي (1370 _ 1385) هجری قمری..

یکی از کاخ‌های زیبای (حکام مرازیق) در این دهستان باقی‌ مانده‌است. این کاخ شیخ سلطان بن احمد مرزوقی ساخته بودند، شیخ سلطان المرزوقی یکی از شیوخ برجسته منطقه بوده که از او به نیکی یاد می‌شود. وی از سال ۱۳۲۸ تا سال ۱۳۷۰ هجری قمری حاکم منطقه مغویه و توابع بوده‌است، و در روز دوشنبه ۱۷ جمادی‌الاولی سال ۱۳۷۰ هجری قمری در مغویه درگذشت.

شغل مردم مغویه در زمان آبادانی به ویژه در زمان حکم شیخ سلطان مرزوقی: بازرگانی، سفر، صید مروارید، صید ماهی و صادرات آن، و کشاورزی و کاشت جو و گندم، خرما و صادرات آن به آن سوی خلیج فارس و آفریقا بوده‌است. دارای ۱۰۰۰۰ اصله نخل دیم و زمین زراعتی وسیعی است.

در دهستان مغویه قلعه بزرگی وجود دارد که به (قلعه شیخ سلطان) مشهور است، این قلعه با گذشت زمان هنوز به حالت سالم باقی‌مانده‌است؛ و یکی از آثار باستانی دهستان مغویه و شهرستان بندر لنگه به‌شمار می‌آید.

• الوحیدی الخنجی، حسین بن علی بن احمد، «تاریخ لنجه»، چاپ دوم، دبی: دارالأمة للنشر والتوزیع، ۱۹۸۸ میلادی.
• محمد صدیق، عبدالرزاق، «صهوة الفارس فی تاریخ عرب فارس»، چاپ اول، شارجه: چاپ خانه المعارف، ۱۹۹۳ میلادی.
• العصیمی، محمد بن دخیل، عرب فارس، چاپ اول، دمام (عربستان سعودی): انتشاراتی الشاطیء الحدیثة، ۱۴۱۸ هجری قمری.
• حاتم، محمد بن غریب، تاریخ عرب الهولة، چاپ اول، قاهره: دارالعرب للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۹۷ میلادی.
• کامله، القاسمی، بنت شیخ عبدالله، (تاریخ لنجة) مکتبة دبی للتوزیع، الامارات:، چاب دوم، انتشار سال ۱۹۹۳ میلادی. (به عربی).
• بختیاری، سعید، «اتواطلس ایران» ، “ مؤسسه جغرافیایی وکارتگرافی گیتاشناسی، بهار ۱۳۸۴ خورشیدی.
• محمد، صدیق «تارخ فارس» صفحه‌های (۵۰–۵۱)، چاپ سال ۱۹۹۳ میلادی.

• فهرست دهستان‌های ایران