دهستان آسارا

دهستان آسارا از شمال به دهستان نسا، از غرب به دهستان آدران و از جنوب و شرق محدود است به کوه‌های سر به فلک کشیده توچال که مرز استان البرز می‌باشد با استان تهران. دهستان آسارا منطقه‌ای کوهستانی است و آبادی‌های آن در دره‌های پرشیب و ناهموار واقع شده‌است. به دلیل کمبود زمین‌های کشاورزی و سردی و برف-گیر بودن دره‌ها و همچنین سختی زندگی به خصوص در فصل سرد سال، مناطق دارای سکونت دائم بسیار محدود است و از چند روستای کوچک تجاوز نمی‌کند. در میان روستاهای موجود در این دهستان ، سه روستای شهرستانک ، روستای تکیه سپهسالار و روستای آسارا دارای آثار تاریخی، فرهنگی هستند که عبارتند از: تپه شنستون(شن ستون)، قلعه دزدبند شهرستانک، کاخ شهرستانک، امامزاده سپهسالار، قلعه ری زمین، غارهای ری زمین و سیراچال.

• تپه شنستون (شن ستون) واقع در روستای شهرستانک
• قلعه دزدبند شهرستانک (قلعه دختر شهرستانک) واقع در روستای شهرستانک
• کاخ شهرستانک (کاخ ناصرالدین شاهی) واقع در روستای شهرستانک
• امامزاده سپهسالار واقع در روستای تکیه سپهسالار
• قلعه ری زمین: روستای ری زمین ، به فاصله ۳۶ کیلومتری بعد از میدان امیرکبیر کرج و در شمال واقع شده و قبل از روستای ری زمین ، جاده به پیچ بسیار تندی منتهی می‌شود . روی صخره مشرف بر این پیچ ، آثار دیوارهای قلعه‌ای وجود دارد که بین مردم محلی به قلعه ری زمین معروف است. موقعیت فعلی قلعه ، جاده ، رودخانه و کوه‌های اطراف حاکی از این است که در گذشته نیز تنها راه عبور کاروان‌ها و رفت‌وآمد به شمال و جنوب ، همین مسیر بوده‌است . با این وصف اهمیت این قلعه که درست بالای این معبر باریک قرار گرفته ، مشخص می‌شود. با توجه به اینکه قلعه‌های بالای صخره‌ها مربوط به دوره خاصی بوده و به هم مرتبط بوده‌اند ، قدمت این قلعه را نیز می‌توان احتمالاً به دوره‌های بین سلجوقی و تیموری نسبت داد.
• غارهای ری زمین و سیراچال: در فاصله بسیار کمی از قلعه ری زمین و غرب جاده، غاری کم عمق وجود دارد که به غار ری زمین معروف است. هم‌اکنون دامداران و روستاییان جلوی این غار را دیوار چینی کرده و به عنوان آغل از آن استفاده می‌کنند. گرچه اثر مشخصی دال بر قدیمی بودن غار وجود ندارد، ولی لایه ضخیم دوده و سیاهی موجود بر سقف و دیوارهای آن، گویای این است که غار مدت‌ها به عنوان پناهگاه انسان‌ها و دام‌ها مورد استفاده بوده‌است. اشراف غار بر جاده و دره و رودخانه، علاوه بر جنبه ایمنی، منظره جالبی را نیز ایجاد کرده که می‌توانسته مورد توجه ساکنین یا عابرین منطقه باشد. بر حاشیه کوه‌های مقابل قلعه و غار ری زمین و در ارتفاع پایین دو عدد غار وجود دارد که به غارهای سیراچال معروف هستند. به دلیل کوچکی و بزرگی آنها، غار کوچک‌تر به عنوان غار کوچک سیراچال و غار بزرگ تر به عنوان غار بزرگ سیراچال نامگذاری شده‌اند. این دو غار نیز هم‌اکنون به عنوان آغل مورد استفاده است و می‌توان موضوعات گفته شده در مورد غاری زمین را در مورد آن‌ها نیز تکرار کرد. نظر به اینکه کوه‌های این منطقه ، مربوط به دوران دوم زمین‌شناسی هستند، به احتمال زیاد این غارها نیز بعد از این دوران به وجود آمده‌است.