داشکسن (بوئین میاندشت)

روستای داشکسن در ۳ کیلومتری جنوب شهر «بوئین میاندشت» واقع شده‌است، که با شهرهای: «افوس» و «برف انبار»، و روستاهای «ازون بلاغ» و «خویگان علیا» همسایه است؛ و به دلیل قرار گرفتن در کنار رودخانه، دشت پهناور و ارتفاع زیاد از سطح دریا از نقاط سردسیر ایران به حساب می‌آید.

داشکسن دو قبرستان قدیمی دارد:

• قبرستان ارمنی‌های مسیحی: این قبرستان که محل دفن ارمنی‌های مسیحی بوده، تا چند سال پیش، به عنوان یک قبرستان، سنگنبشته‌هایی به خط و زبان ارمنی در آن وجود داشت. قبرستان ارمنی‌ها، چند سال پیش تخریب شده و سنگنبشته‌های آن به روی تپهٔ دیگری منتقل شد.
• «خانْجانیسْ سامارْوِلُ» (قبرستان خانجان)، قبرستان گرجی‌های مسلمان: این قبرستان که محل دفن گرجی‌های مسلمان بوده، سنگنبشته‌هایی به خط عربی و گرجی و به زبان‌های عربی، فارسی و گرجی در آن وجود دارد؛ که قدیمی‌ترین این سنگ نبشته‌ها، سنگنبشتهٔ «مرتضی قلی بیک گرجی»، مربوط به سال ۱۰۳۰ هجری می‌باشد. دو سنگنبشتهٔ دیگر مربوط به «آقا بابا بیک» و «محمد باقر بیک» وجود دارد که از فرزندان «مرتضی قلی بیک گرجی» هستند.

«داشکسن» کلمه‌ای است به ترکی آذربایجانی که از دو بخش «داش» به معنای «سنگ» و «کسن» به معنای «بریدن» تشکیل شده‌است «سنگ تراش».

اما این نام «داشکسن» با هیچ عاملی از این روستا مطابقت ندارد.

«ტაშისკარი» (تاشیسْکاری) نام روستایی در گرجستان است که با نام روستای داشکسن شباهت لغوی دارد، احتمالاً در ابتدا نام این روستا همان «تاشیسکاری» بوده که تدریجاً تحت تأثیر تلفظ‌های غلط این کلمه، به کلمهٔ «داشکسن» تبدیل شده‌است .

داشکسن روستایی است سردسیر همجوار با رشته کوه‌های زاگرس که با ارتفاع ۲۳۷۴ متر از سطح دریا و قرار گرفتن در موقعیت شرق زاگرس و همچنین دوری از دریا دارای اقلیم سرد وخشک کوهستانی است.

در کرانهٔ خاوری روستا چند مزرعه به نام‌های «گرآب»، «برات گلی»، «حوجی»، «صحک»، «دربند»، «زیرلا»، «ماردره» و «گلون‌آباد» وجود دارد که سابقاً حاصلخیزی فراوانی داشته‌اند اما اخیراً با وجود خشکسالی حاکم بر منطقه از بین رفته ان و چهار عدد از آن‌ها فقط جزو نقاط فرعی روستا به حساب می‌آیند.

کشاورزی روستا (دیم کاری) مانند گذشته رونق چندانی ندارد و زمین‌های کشاورزی به برکت جویبارهایی که از مناطق جنوبی می‌گذرد پابرجاست.

در رده‌بندی فعالیت‌های اقتصادی مردم داشکسن، اولین جایگاه مخصوص کشاورزی است. کامیونداری و دامپروری نیز پس از کشاورزی، جزو فعالیت‌های مهم اقتصادی ساکنان روستا می‌باشد. شاغلان دولتی، بیشتر از روستا مهاجرت نموده و در نزدیکی محل کار خود سکنی گزیده‌اند.

در گذشته دو رشته قنات به نام‌های «قره داش» و «حیدرآباد»، نقش به سزایی در اقتصاد روستا داشته‌اند که قنات قره داش توسط لگد کوب افغانی‌ها پر شده و بازدهی خود را از دست داده است، و قنات حیدرآباد که توسط اهالی خمسلو به تصرف درآمده و از چرخهٔ اقتصادی روستا خارج گردیده است.

«ناحیه صنعتی داشکسن»، یکی از با استعدادترین قطب‌های صنعتی برای سرمایه‌گذاری می‌باشد و یکی از دلایل مهم این مسئله، موقعیت مکانی ناحیه است که بر سر «شاهراه اصفهان - لرستان» قرار دارد.

روستای داشکسن به دلیل مهاجرفرستی بسیار و تولدهای کنترل شده، شاهد کاهش «رشد جمعیت» بوده‌است. جمعیت کنونی داشکسن (۱۳۹۰) حدود ۶۰۰ تَن می‌باشد.

مردم روستای داشکسن از گرجی های منطقه فریدن هستند که به دلیل همزیستی با اقوام دیگر (ارمنی، ترک، لر) به تدریج و طی سالیان دراز، از فرهنگ پیشینیان خود (فرهنگ گرجی) دور شده‌اند و دارای پوشش محلی یا آداب و رسوم خاصی نیستند.

مانند بقیهٔ آبادی‌های فریدن، تمامی مردم داشکسن «شیعه اثنی عشری» هستند.

گرجی‌های داشکسن تماماً به گویش فریدنی زبان گرجی صحبت می‌کنند که حاصل دگرگونی زبانی است که چهارصد سال پیش بدان تکلم می‌شده و با زبان گرجی معاصر (زبان رسمی جمهوری گرجستان) متفاوت است.

آپارات، سرویس اشتراک ویدئو، داشکسن، روستایی ۶۰۰ نفره که به ۳ زبان سخن می‌گویند.

• «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.
• گوگونانی، سعید. آخوره علیا خلف قهستجان. فریدون‌شهر: سعید گوگونانی، ۱۳۹۳.
• میرمحمدی، حمیدرضا. جغرافیای تاریخی فریدن. خوانسار: ارمغان قلم، ۱۳۸۰.
• مولیانی، سعید. جایگاه گرجی‌ها در تاریخ و فرهنگ و تمدن ایران. اصفهان: یکتا، ۱۳۷۹.