دارایی نامشهود

دارایی نامشهود، (به انگلیسی: Intangible asset) به یک دارایی غیرپولی و فاقد ماهیت عینی اطلاق می‌شود، که به‌منظور استفاده در تولید، یا عرضه کالاها یا خدمات، اجاره به دیگران، یا برای مقاصد اداری، توسط واحد تجاری نگهداری می‌شود، همچنین قابل‌تشخیص بوده و با قصد استفاده طی بیش از یک دوره مالی، توسط یک واحد تجاری، کسب شده باشد.

دارایی های نامشهود به دو دسته “قابل تشخیص” و “غیر قابل تشخیص” تقسیم می شوند.

قابل تشخیص: این دارایی ها قابل تقسیم هستند و حتی می توان آن ها را به فروش رساند. مانند حق اکتشاف،حق اختراع، حق تالیف، حق امتیاز. غیر قابل تشخیص: این دارایی ها بخشی جدایی ناپذیر از واحد تجاری هستند. مانند سرقفلی در اینجا به تعریف برخی از دارایی های نامشهود می پردازیم: سرقفلی محل کسب (Goodwill): سرقفلی حقی است که واحد تجاری به دلیل شهرت خود در جذب مشتری نسبت به محل معینی پیدا می کند. سرقفلی زمانی به عنوان دارایی شناسایی می شود که در ازای وجه نقد یا ما به ازای غیرنقدی تحصیل شود. حق اختراع : حقی است که به دارنده آن،امکان تولید،استفاده و فروش محصول مشخصی را برای مدت معین می دهد. در واقع حق اختراع دیگران را از استفاده از محصول منع می کند. مدت اعتبار برگه حق اعتبار به تقاضای مخترع از 5 تا 20 سال است. به سند ثبت اختراع Patent گفته می شود. حق اختراع حق امتیاز (Franchise): حق امتیاز یا فرانشیز عبارتست از مجوز استفاده از حقوق دیگران در ازای پرداخت مبلغ مشخص. برای مثال امتیاز فروش محصول یک حق امتیاز است. حق امتیاز (Franchise) حق تالیف (Copyright): حق تالیف عبارتست از حق انحصاری نشر و پخش و عرضه و اجرای اثر هنری یا نوشته. حق تالیف به مدت عمر پدید آورنده و سی سال پس از فوت او، به وراث اعطاء می شود. ویژگی های دارایی های نامشهود 1- ماهیت غیرعینی بدون شک مهم ترین ویژگی دارایی های نامشهود غیر عینی بودن آن هاست، زیرا این دارایی ها با تکیه بر ماهیت غیرعینی خود شناخته میشوند و با وجودهمین ویژگی ازدارایی هایی مانند حساب دریافتنی متمایز می شوند. گاهی دارایی های نامشهود در درون یا بر روی یک عنصر فیزیکی هستند. مانند لوح فشرده مربوط به نرم افزار. طبق استاندارد حسابداری شماره 17 برای قضاوت در مورد اینکه دارایی باید در کدام دسته (مشهود یا نامشهود) طبقه بندی شود باید به این نکته توجه کرد که کدام عنصر مهم تر است.برای مثال نرم افزار مربوط به ماشین آلات جزئی از ماشین آلات است و باید به عنوان دارایی های مشهود دسته بندی شود. 2 – قابلیت تشخیص دارایی نامشهود باید قابل تشخیص باشد. یعنی باید بتوان آن را از واحد تجاری جدا کرد. برای مثال سرقفلی واحد تجاری در صورتی که از کل واحد تجاری یا سایر دارایی های واحد تجاری قابل تشخیص نباشد، به عنوان دارایی نامشهود شناسایی نمی شود حتی اگر منافع آتی داشته باشد. یک دارایی زمانی قابل تشخیص است که یکی از شرایط زیر را داشته باشد: جدا شدنی باشد، یعنی بتوان آن را به منظور فروش، انتقال یا اجاره از واحد تجاری جدا کرد. ناشی از حقوق قراردادی یا قانونی باشد. صرفنظر از این که قابل جدا شدن از واحد اقتصادی و انتقال یا فروش باشد. 3 – کنترل داشتن واحد تجاری بر دارایی طبق استاندارد حسابداری شماره 17 واحد تجاری باید بر دارایی نامشهود کنترل داشته باشد. یعنی هم بتواند از منافع آتی آن استفاده کند و هم بتواند از دسترسی دیگران به منافع آن جلوگیری کند. داشتن منافع اقتصادی آتی ویژگی اصلی تمام دارایی هاست و به نظر این نکته بدیهی می آید. اما مشکل این است که اثبات چگونگی دستیابی به جریان ورودی منافع اقتصادی به درون واحد تجاری از محل این دارایی به آسانی قابل انجام نیست.

در برخی موارد شواهد عيني‌ مرتبط با منافع اقتصادي‌ آتي‌ منتسب به يك‌ دارايي‌ نامشهود را مي‌توان‌ از طريق‌ بررسي‌ بازار كسب‌ كرد. برای مثال می توان تاثیر شهرت یک واحد تجاری را با مقایسه میزان فروش واحد تجاری و دیگر واحدهای تجاری هم صنف بررسی کرد. گاهی جریان منافع اقتصادی یک دارایی نامشهود می تواند تاثیر بر دارایی های مشهود باشد. برای مثال بکارگیری دانش جدید فنی می تواند باعث صرفه جویی در هزینه های تولید شود.

جستارهای وابسته

منابع

↑ "Financial Risk: Definition". Investopedia. Retrieved October 2011.
↑ "In Wall Street Words". Credo Reference. 2003. Retrieved October 2011.
↑ McNeil, Alexander J.; Frey, Rüdiger; Embrechts, Paul (2005). Quantitative risk management: concepts, techniques and tools. Princeton University Press. pp. 2–3. ISBN 978-0-691-12255-7.
↑ Horcher, Karen A. (2005). Essentials of financial risk management. John Wiley and Sons. pp. 1–3. ISBN 978-0-471-70616-8.

[Financial_Risk:_Definition-1] "Financial Risk: Definition". Investopedia. Retrieved October 2011.

[In_Wall_Street_Words-2] "In Wall Street Words". Credo Reference. 2003. Retrieved October 2011.

[Princeton_University_Press-3] McNeil, Alexander J.; Frey, Rüdiger; Embrechts, Paul (2005). Quantitative risk management: concepts, techniques and tools. Princeton University Press. pp. 2–3. ISBN 978-0-691-12255-7.

[John_Wiley_and_Sons-4] Horcher, Karen A. (2005). Essentials of financial risk management. John Wiley and Sons. pp. 1–3. ISBN 978-0-471-70616-8.