خارگیل
خارگیل (نام علمی: Durio) (در متون طب سنتی دُریان، دوریان) میوهٔ گیاهی با نام علمی خارگیل سموری (Durio zibethinus) متعلق به تیرهٔ پنیرکیان (Malvaceae) و راستهٔ پنیرک‌سانان است که طول آن به سی سانتیمتر و قطر آن به پانزده سانتیمتر می‌رسد و وزن آن یک تا سه کیلوگرم است؛ ظاهری کروی و گاه بیضوی و پوستهٔ آن پوشیده از خار و به رنگ سبزقهوه‌ای و رنگ گوشتهٔ آن زرد کمرنگ است و دارای بویی خاص و شدید (از نظر برخی مطبوع و برخی نامطبوع) است به طوری که در مالزی ورود آن به هواپیما و برخی هتل‌ها ممنوع شده‌است. این میوه بومی اندونزی و مالزی و برونئی است.
| خارگیل | |
|---|---|
| Durio kutejensis fruits, also known as durian merah | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | گیاهان گلدار |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | رزیدها |
| راسته: | پنیرک‌سانان |
| تیره: | پنیرکیان |
| سرده: | Durio L. |
ارزش خوراکی
| ارزش غذایی به ازای هر ۱۰۰ گرم (۳٫۵ اونس) | |
|---|---|
| انرژی | ۶۱۵ کیلوژول (۱۴۷ کیلوکالری) |
۲۷٫۰۹ گرم | |
| فیبر خوراکی | ۳٫۸ گرم |
۵٫۳۳ گرم | |
۱٫۴۷ گرم | |
| ویتامین‌ها | درصد ارزش روزانه |
| ویتامین آ | ۴۴ یکای بین‌المللی |
| ویتامین (B۱) | ۳۳٪ ۰٫۳۷۴ میلی‌گرم |
| (B۲) | ۱۷٪ ۰٫۲ میلی‌گرم |
| نیاسین (B۳) | ۷٪ ۱٫۰۷۴ میلی‌گرم |
| پانتوتنیک اسید (B۵) | ۵٪ ۰٫۲۳ میلی‌گرم |
| ویتامین ب۶ | ۲۴٪ ۰٫۳۱۶ میلی‌گرم |
| فولیک (B۹) | ۹٪ ۳۶ میکروگرم |
| ویتامین ث | ۲۴٪ ۱۹٫۷ میلی‌گرم |
| مواد معدنی | مقدار درصد ارزش روزانه |
| کلسیم | ۱٪ ۶ میلی‌گرم |
| مس | ۱۰٪ ۰٫۲۰۷ میلی‌گرم |
| آهن | ۳٪ ۰٫۴۳ میلی‌گرم |
| منیزیم | ۸٪ ۳۰ میلی‌گرم |
| منگنز | ۱۵٪ ۰٫۳۲۵ میلی‌گرم |
| فسفر | ۶٪ ۳۹ میلی‌گرم |
| پتاسیم | ۹٪ ۴۳۶ میلی‌گرم |
| سدیم | ۰٪ ۲ میلی‌گرم |
| روی | ۳٪ ۰٫۲۸ میلی‌گرم |
| دیگر اجزاء | مقدار |
| آب | ۶۵ گرم |
| |
| درصدهای تقریبی ارائه شده برای افراد بزرگسال از روی مرجع مصرف رژیم غذایی هستند. | |
خارگیل خام دارای ۶۵٪ آب، ۲۷٪ کربوهیدرات (شامل ۴٪ فیبر غذایی)، ۵٪ چربی و ۱٪ پروتئین است. ۱۰۰ گرم خارگیل خام یا تازهٔ یخ‌زده ۳۳ درصد از نیاز روزانهٔ تیامین و مقدار متوسط دیگر ویتامین‌های گروه ب، ویتامین ث و منگنز (۱۵ تا ۲۰ درصد نیاز روزانه) را فراهم می‌کند.
گونه‌ها
- قهوه سودانی Durio zibethinus
- Durio acutifolius
- Durio affinis
- Durio beccarianus
- Durio bruneiensis
- Durio bukitrayaensis
- Durio burmanicus
- Durio carinatus
- Durio crassipes
- Durio dulcis
- Durio excelsus
- Durio grandiflorus
- Durio graveolens
- Durio griffithii
- Durio kinabaluensis
- Durio kutejensis
- Durio lanceolatus
- Durio lissocarpus
- Durio lowianus
- Durio macrantha
- Durio macrolepis
- Durio macrophyllus
- Durio malaccensis
- Durio mansoni
- Durio oblongus
- Durio oxleyanus
- Durio pinangianus
- Durio purpureus
- Durio singaporensis
- Durio testudinarius
- Durio wyatt-smithii
منابع
برابرهای فرهنگستان زبان فارسی. فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان - دفتر ششم. بخش اوّل: فارسی. تهران: ۳۱ اردیبهشت ۱۳۸۸.