جلال‌آباد (نجف‌آباد)

قدمت روستای جلال‌آباد به حدود ۷۰۰ سال قبل بر می‌گردد. اقوام اولیه این سکونتگاه ابتدا به صورت ۵ گروه در ۵ نقطه نزدیک به هم اسکان داشتند که به فعالیت کشاورزی مشغول بودند. از آثار آن زمان تعداد پنج گورستان به جای مانده‌است. گورستان اول در چشمه زیر آب (حدود ۷ کیلومتر از روستای فعلی) گورستان دوم در محل کوه گبری (حدود ۳ کیلومتر تا روستای فعلی) گورستان سوم در محل گود مرد مغول (حدود ۸ کیلومتر از روستای فعلی) گورستان چهارم در امتداد قنات روستا معروف به «خاران» و به فاصله ۶ کیلومتر از روستای جلال‌آباد و گورستان پنجم در محل فعلی روستا، استقرار دارند. شایان ذکر است که در گورستان فعالی روستا آثار دو سنگ قبر با خط کوفی به چشم می‌خورد. توضیح اینکه از پنج هسته فوق‌الذکر چهار هسته تخریب و هسته مربوط به روستای جلال آباد باقی مانده‌است. وجه تسمیه روستا در طول تاریخ دستخوش تغییرات قابل ملاحظه ای بوده‌است. به‌طور یکه ابتدا هسته اولیه در مکان فعالی گورستان روستای جلال‌آباد شکل می‌گیرد و وجه تسمیه آن به بزرگ مالک به نام «مراد» بر می‌گردد۰ پس از مدتی با خشک شدن قنوات بالا دست، اهالی مراد آباد به مکانی دیگر (به فاصله حدود ۳ کیلومتر از محل کوه گبری) نقل مکان می‌کنند و آبادی جهان‌آباد را بوجود می‌آورند. این آبادی در زمان حمله مغول از بین می‌رود و بعد از آن قلعه فعلی روستا (در محدوده محله قلعه) به نام علی‌آباد، شکل می‌گیرد. وجه تسمیه علی‌آباد نیز مربوطه به یک بزرگ مالک به نام علی می‌باشد. شایان ذکر است که افراد ساکن در این قلعه ابتدا ۱۶ خانوار بودند که توسط ظل السلطان به این مکان کوچ داده می‌شوند و به فعالیت کشاورزی بر روی اراضی زراعی متعلق به ظل السلطان می‌پردازند. تغییر نام علی‌آباد به جلال‌آباد توسط ظل السلطان و صارم الدوله (پسر ایشان) انجام می‌پذیرد. به طوری که در این منطقه آبادی‌های زیادی تحت مالکیت این حاکم قاجار بودند، ولی علی‌آباد به علت بزرگی و رونق کشاورزی آن به جلال‌آباد (به معنی بزرگی) تغییر نام می‌یابد. البته هنوز افرادی این روستا را به نام علی‌آباد خطاب می‌کنند.

هسته اولیه روستا همانطوری که قبلاً اشاره شد، با جابجایی زیادی در طول تاریخ مواجه بوده‌است. ولی در نهایتاً به محدوده قلعه قدیمی که توسط ظل السلطان بنا می‌شود؛ منتهی می‌گردد. اولین مرحله توسعه در اطراف قلعه مذکور به وقوع پیوسته‌است و در مرحله بعدی گسترش بافت در جهت غرب (مقابل دوازده قلعه) بوده‌است. سومین مرحله توسعه ادواری در جهات شمال و جنوب مرحله دو شکل گرفته‌است و مرحله بعدی در جهت غرب مرحله دوم و به صورت خطی توسعه یافته‌است. در مراحل پنج و ششم، روستا در جهت شمال هسته اولیه و مرحله اول کشیده شده‌است. هفتمین مرحله توسعه تاریخی به سمت شمال مرحله سوم، شکل گرفته‌است و سپس مرحله بعدی در جهت جنوب مرحله سوم کشیده شده‌است. مرحله نهم توسعه ادواری در جهت شمال مرحله چهارم، گسترش یافته‌است. دهمین مرحله توسعه به سمت جنوب و غرب بافت کالبدی بوده‌است. آخرین مرحله توسعه به صورت همزمان در سه جهت شرق هسته اولیه، شمال مرحله هفتم و غرب مرحله دهم شکل گرفته‌است. در حال حاضر اطراف محور ورودی روستا و اطراف مراحل نهم، دهم و یازدهم بعنوان جهات توسعه آینده، بر اساس تمایلات اهالی مطرح می‌باشند.

منابع آب کشاورزی مورد استفاده در محدوده روستای جلال‌آباد شامل دو رسته قنات (با آب دهی متوسط ۸۰ تا ۱۰۰ لیتر در ثانیه) و ۲۵ حلقه چاه نیمه عمیق (درای مجوز بهره‌برداری) با عمق متوسط ۵۰ متر و با ابدهی متوسط ۱۵ لیتر در ثانیه برای هر کدام، می‌باشند. البته در سال گذشته آبدهی چاه‌ها تا ۲۵ لیتر در ثانیه بود، ولی در سال جاری این چاه‌ها به علت کاهش بارندگی با افت سطح آب‌های زیر زمینی مواجه بوده‌اند. همچنین بهره‌برداری از آب کانال نکو آباد (از طریق پمپاژ تا میزان ۶۰ لیتر در ثانیه) نیز از دیگر منابع آب کشاورزی این روستا محسوب می‌شود. آب شرب روستای جلال‌آباد نیز از طریق یک حلقه چاه و در سال ۹۰ نیز یه انشعاب از آب شهری نجف آباد، تأمین می‌گردد.

تحولات جمعیتی روستای جلال‌آباد در طول سالهای ۴۵ تا ۸۵ نشانگر رشد مثبت و نرخ رشد بالای جمعیت می‌باشد. به‌طور کلی می‌توان ادعا نمود که روستای جلال‌آباد در طول ۴۰ سال اخیر با متوسط نرخ رشد ۲/۳ درصد همواره مهاجرپذیر بوده‌است و به عنوان یک سکونتگاه واقع در محدوده استحفاظی حوزه شهر نجف آباد، جمعیت مهاجر از سکونتگاه‌های اطراف و حتی مناطق دیگر شهرستان‌های نجف آباد و تیران و کرون را به خود جذب نموده‌است. دلایل این امر را می‌توان نزدیکی روستا به شهر نجف آباد (حدود ۳ کیلومتر)، ارزانی قیمت زمین، وضعیت نسبتاً مناسب خدمات عمومی و بافت فیزیکی، ارزیابی نمود. البته توسعه اقتصادی منطقه در بخش‌های کشاورزی، صنعت، ساختمان، و خدمات زمینه‌ساز مناسب برای جذب نیروهای شاغل در سطح منطقه و حتی خارج از منطقه بوده‌است. ضمناً در دهه ۵۵–۴۵ مهاجرت اهالی به شهرهای نجف آباد، اصفهان و حتی تهران به علت توسعه نیافتگی منطقه در بخش‌های صنعت، خدمات و حتی کشاورزی نبوده و نبود زمینه اشتغال، وجود داشته‌است. ولی در سالهای بعد با شروع روند رشد و توسعه منطقه در بخش‌های مختلف اقتصادی از یک سو و گرانی و مشکلات موجود در شهرها از سوی دیگر، باعث کاهش مهاجرت و حتی قطع شدن آن در سال‌های اخیر شده‌است و در عوض پدیده مهاجرت معکوس از شهر به روستا و. یا سکونتگاه‌های اطراف به وقوع پیوسته‌است.

کشاورزی

سطح کل باغ‌های روستا معادل ۴۱۰ هکتار است که به درختان انار (حدود ۱۶۰ هکتار)، بادام (حدود ۱۶۰ هکتار) و سایر محصولات (از حمله گردو، انگور و. میوه‌های هسته دار) اختصاص یافته‌است. عملکرد در هکتار باغ انار ۲۰ تن و بادام ۱۴۰۰ کیلوگرم اعلام شده‌است. تولیدات باغی به خارج از روستا صادر می‌گردد. البته در چند سال اخیر ۳۰۰ هکتار از زمین‌های در اختیار روستا، توسط اهالی با تشکیل یک شرکت تعاونی به زیر کشت انار رفته که باعث سود آوری و رونق اقتصادی زیادی برای روستا گردیده و از طرف دیگر تعداد زیادی از اهالی در فصول مختلف به عنوان کارگر در این شرکت مشغول به فعالیت می‌باشند.

دامداری

بر اساس جدیدترین آمار شورا، تعداد ۴۵ راس گاو و گوساله و ۸۵۰ راس گوسفند و بز به صورت سنتی در سطح روستا نگهداری می‌شوند. ضمن اینکه ۲۱ واحد گاوداری نیمه صنعتی (با متوسط ظرفیت ۱۵ راس) نیز در اطراف روستا فعال هستند. علوفه مورد نیاز این تعداد دام از طریق تولیدات خود روستا و کمبود آن از شهرهای اصفها، فریدن، گلپایگان و … تأمین می‌شوند. شایان ذکر است مراتع روستا دارای مجوز بهره‌برداری برای تعداد ۶۰۰ راس دام سبک را دارند که برای دو ماه از سال مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیر تولیدی حدود ۱۵۰۰ کیلوگرم برآورد شده که بخشی از آن تحویل کارخانه شیر پاستورزیه گلرنگ (گلدشت) و بخشی دیگر به بخش خصوصی یا سازمان تعاون روستایی (مستقر در شهر نجف آباد) تحویل می‌گردد. همچنین به تازگی بخشی از آن نیر به صورت مستقیم در سطح روستا به اهالی به فروش می‌رسد.

پرورش طیور

در حال حاضر تنها یک واحد مرغداری گوشتی متعلق به اهالی با طرفیت ۲۰۰۰۰ قطعه (واقع در ضلع جنوب غربی به فاصله ۵/۱ کیلومتر از بافت روستا) فعال می‌باشد. البته در سطح منطقه روستا (عمدتاً ضلع جنوبی) و در داخل اراضی متعلق به اهالی روستا، تعداد ۱۶ واحد مرغداری گوشتی با ظرفیت ده هزار تا شصت هزار قطعه و یک واحد مرغداری تخم‌گذار با ظرفیت سی هزار قطعه، فعال هستند که مالکین و کارگران آنها کلاً غیر بومی می‌باشند.

همچنین در سال گذشته یک واحد پرورش شتر مرغ توسط شرکت تعاونی کشاورزی صنعتی روستا در ضلع جنوب غربی روستا احداث گردیده‌است.

پرورش زنبور عسل

تعداد ۴۵ خانوار به‌طور مستقیم به فعالیت زنبورداری مشغول هستند. تعداد کندوی عسل متعلق به هر خانوار از ۳۰ کلنی تا ۱۲۰۰ کلنی در نوسان می‌باشد. به طوری که در کل حدود ۷۰۰۰ کلنی زنبور عسل در سطح روستا وجود دارند. تولید هر کندو در سال به‌طور متوسط ۶ کیلوگرم و در کل حدود ۴۲ تن برآورد شده‌است که با متوسط فروش ۱٫۳۵۰٫۰۰۰ ریال در ازای هر کیلوگرم، درآمد حاصل از این بخش معادل ۵۶٫۷۰۰٫۰۰۰٫۰۰۰ ریال محاسبه می‌شود.

۱- شبکه آب آشامیدنی: آب آشامیدنی روستا از طریق یک حلقه چاه نیمه عمیق از سالهای پیش تا کنون تأمین می‌گردیده‌است. با توجه به افزایش جمعیت و پایین رفتن سطح آب چاه خوراکی، پس از پیگیری‌های اعضای شورای اسلامی روستا، یه انشعاب آب آشامیدنی از نجف آباد به روستای جلال‌آباد در سال ۹۱ واگذار گردید.

۲- شبکه برق: اهالی روستا از سال ۱۳۵۴ از نعمت برق برخوردار بوده‌اند

۳- شبکه گاز: این شبکه از سال ۱۳۷۳ راه اندازی شده‌است.

1. شبکه فاضلاب: فاضلاب توالت و دستشوئی و حمام به‌طور کلی توسط چاه جاذب دفع می‌شود و روستا فاقد هر گونه شبکه فاضلاب می‌باشد.
2. سیستم دفع زباله: در حال حاضر زباله‌های روستا توسط دهیاری جمع‌آوری و تحویل شرکت پسماند شهرداری نجف آباد برای بازیافت می‌گردد.

• «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.