جت هوایی هریر
هَریِر (به انگلیسی: Harrier Jump Jet) که به‌طور غیررسمی به نام جت پرندهٔ هریر نیز شناخته می‌شود، خانواده‌ای از هواپیماهای نظامی دارای موتور جت است که توانایی کاربردی پرواز عمودی/برخاست و فرود مسافت کوتاه را دارد. هریر در دههٔ ۱۹۶۰ و توسط شرکت هاوکر سیدلی در بریتانیا طراحی و ساخته شد. ویژگی منحصر به‌فرد پرواز عمودی به این هواپیما امکان فرود و برخاست در نقاطی چون پارکینگ خودروها یا محلی مسطح شده در عمق جنگل‌ها را فراهم می‌کند و نیاز به استفاده یا ساخت فرودگاه‌ها یا پایگاه‌های هوایی بزرگ را کاهش داد. در سال‌های بعد تغییراتی در طراحی این هواپیما برای استفاده در ناوهای هواپیمابر انجام گرفت. یک وجه تمایز هریر از دیگر هواپیماهای تهاجمی غربیِ ساخته‌شده پس از جنگ جهانی دوم این بود که برخلاف اغلب آن هواپیماها، که سرعت‌های مافوق صوت داشتند، هریر، هواپیمایی مادون‌صوت یا ساب‌سونیک بود.
| Harrier Jump Jet | |
|---|---|
| یک جت هریر جی آر۷ اِی نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا | |
| کاربری | هواگرد تهاجمی عمود پرواز/باند کوتاه |
| کشور سازنده | بریتانیا |
| تولیدکننده | هاوکر سیدلی بریتیش ایروسپیس / مک‌دانل داگلاس بوئینگ / بی‌ای‌ئی سیستمز |
| نخستین پرواز | ۲۸ دسامبر ۱۹۶۷ |
| معرفی‌شده در | ۱۹۶۹ |
| کاربر اصلی | سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا (بازنشسته) نیروی دریایی اسپانیا نیروی دریایی ایتالیا |
| ساخته‌شده | ۱۹۶۷-۲۰۰۳ |
| توسعه‌یافته از | هاوکر سیدلی پی.۱۱۲۷ |
| گونه‌ها | هاوکر سیدلی هاریر بریتیش ایروسپیس سی هاریر مک‌دانل داگلاس ای‌وی-۸بی هریر ۲ British Aerospace Harrier II |
انواع و مدل‌ها
خانوادهٔ هواپیماهای هریر شامل دو نسل و چهار مدل اصلی تولید شده در بریتانیا و ایالات متحده آمریکا به شرح زیر می‌باشند:
- هاوکر سیدلی هریر (به انگلیسی: Hawker Siddeley Harrier)
- بریتیش آئرواسپیس سی هریر (به انگلیسی: British Aerospace Sea Harrier)
- مک‌دانل داگلاس ای‌وی-۸بی هریر ۲ (به انگلیسی: McDonnell Douglas AV-8B Harrier II)
- بریتیش آئرواسپیس هریر ۲ (به انگلیسی: British Aerospace Harrier II)
هاوکر سیدلی هریر نخستین نسل از این هواپیما است که با نام هریر اِی وی-۸ اِی نیز شناخته می‌شود. این مدل توسط نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا و سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده آمریکا و در نیروهای نظامی چندین کشور مختلف مورد استفاده قرار گرفته‌است.
سی هریر جنگنده شکاری/دفاعی است که برای استفاده در نیروی دریایی طراحی شده‌است. این مدل توسط نیروی دریایی پادشاهی بریتانیا و نیروی دریایی هند مورد استفاده قرار گرفته‌است.
مک‌دانل داگلاس ای‌وی-۸بی هریر ۲ و بریتیش آئرواسپیس هریر ۲ به ترتیب گونه‌های آمریکایی و بریتانیایی نسل دوم هریر هستند که در دههٔ ۱۹۸۰ طراحی و به‌مرور جایگزین انواع نسل اول شدند.
تولید
به دنبال یک پیشرفت در شرکت موتورسازی بریستول در سال ۱۹۵۷، این شرکت موتور رانش مستقیم را طراحی نمود. کمپانی هاوکر ایرکرفت توانست در تأمین ویژگی‌های خواسته شده ناتو جهت طراحی و تولید یک جنگنده پشتیبانی تاکتیکی سبک موفق باشد. برای پیشرفت این پروژه پشتیبانی مالی از سوی خزانه علیاحضرت انگلستان صورت نگرفت اما کمک‌های مورد نیاز از سوی پروژهٔ توسعهٔ سلاح‌های متقابل ناتو (MWDP) دریافت شد.
هاوکر سیدلی پی.۱۱۲۷ به‌عنوان نمونه نخستین سفارش داده شد و در دههٔ ۱۹۶۰ پرواز نمود. ناتو زیرساخت‌های ورد نیاز یک هواپیمای عمود پرواز را توسعه داد، یکی از خواست‌های ناتو این بود که این هواپیما عملکردی مانند هواپیمای اف-۴ فانتوم ۲ داشته باشد. هاوکر از یک نسخه مافوق صوت از پی. ۱۱۲۷ با نام پی. ۱۱۵۰ و همچنین هاوکر سیدلی پی.۱۱۵۴ رونمایی کرد که در آن به ویژگی‌های عمود پروازی خواسته شده ناتو پرداخته شده‌بود، پی. ۱۱۵۴ یک پیروزی برای ناتو در رقابت و توسعه این نمونه‌ها بود که ادامه پیدا کرد.
منابع
- ↑ "Fiona Banner's toys for boys are a turn-on at Tate Britain | Adrian Searle". the Guardian (به انگلیسی). 2010-06-28. Retrieved 2021-04-01.
- ↑ https://books.google.com/books?id=m9aQXZ5rsLYC.
- ↑ «Pacific Wings Magazine | Leading the Way in Aviation Coverage | Aviat…». archive.is. ۲۰۱۲-۰۷-۱۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۱.
- ↑ Raghuvanshi، Vivek (۲۰۱۷-۰۸-۰۸). «Indian Navy Retires Sea Harriers». Defense News (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۴-۰۱.