حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
لینک کوتاه

تک‌سم‌سانان

راسته‌ای از لوراسیاددان

تَک‌سُم‌سانان (Perissodactyla) راسته‌ای از پستانداران دارای سم هستند که دارای تعدادی1 فرد از انگشت پا هستند. تک‌سم‌سانان گیاهخوارانی خشک‌زی هستند که فقط یک انگشت یا سه انگشت آنها با هم وزن جانور را تحمل می‌کند. انگشت میانی در سم این جانوران اغلب بزرگتر از انگشتان مجاورش است.

تک‌سم‌سانان
محدودهٔ زمانی: ۵۶ تا ۰ میلیون سال پیش
PreЄ
Є
O
S
D
C
P
T
J
K
Pg
N
پالئوسن پایانی - امروزه
سم یک اسب
رده‌بندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: طنابداران
رده: پستانداران
زیررده: جفت‌داران
راسته: تک‌سم‌سانان
اوون، ۱۸۴۸
تیره‌ها
  • اسبیان
  • تپیرها
  • کرگدن‌ها

تک‌سم‌سانان بیشتر جانورانی چراکننده هستند و بر خلاف جفت‌سمان نشخوارکننده، معده ساده‌ای دارند چرا که آن‌ها سلولز گیاهان را به جای یک یا چند معده در روده هضم می‌کنند. فردسمان شامل اسب‌ها، تاپیر‌ها، و کرگدن‌ها هستند.

فهرست

  • ۱ ریشه‌شناسی
  • ۲ جستارهای وابسته
  • ۳ نگارخانه
  • ۴ منابع

ریشه‌شناسی

اعضای این راسته به زیرراسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

  • Hippomorpha که تک‌سم‌سانانی هستند که امروزه پاهای بلند دارند و تنها یک انگشت در پاهای خود دارند. تنها تیره باقی‌مانده از این زیرراسته اسبیان است که متشکل از اسب، زبرا، خر، گورخر ایرانی، و دیگر گونه‌های مشابه است.
  • Ceratomorpha دارای چندین انگشت عملی هستند؛ آن‌ها سنگین‌تر از Hippomorpha هستند و آرامتر از آن‌ها حرکت می‌کنند. این زیررده دو تیره موجود دارد: تپیرها و کرگدن‌ها.

تیره‌های موجود تک‌سم‌سانان به شکل زیر طبقه‌بندی می‌شوند:

  • راسته تک‌سم‌سانان
    • زیرراسته Hippomorpha
      • تیره اسبیان: اسب‌ها و همشکلانشان، هفت گونه در یک سرده
        • اسب وحشی، Equus ferus
          • اسب شوالسکی، Equus ferus przewalskii
          • اسب اهلی، Equus ferus caballus
        • خر وحشی آفریقایی Equus africanus
          • خر اهلی Equus africanus asinus
        • گورخر ایرانی یا خر آسیایی، Equus hemionus
        • خر وحشی تبتی یا کیانگ، Equus kiang
        • گورخر معمولی، Equus quagga
        • گورخر کوهی، Equus zebra
          • گورخر کوهی دماغه، Equus zebra zebra
          • گورخر کوهی هارتمان، Equus zebra hartmannae
        • گورخر گروی، Equus grevyi
    • زیرراسته Ceratomorpha
      • تیره تپیرها: تپیرها، چهار گونه در یک سرده
        • تپیر برزیلی، Tapirus terrestris
        • تپیر کوهی، Tapirus pinchaque
        • تپیر بیرد، Tapirus bairdii
        • تپیر مالایی، Tapirus indicus
      • تیره کرگدن‌ها: کرگدن‌ها، پنج گونه ی زنده در چهار سرده دارند.
        • کرگدن سیاه، Diceros bicornis
        • کرگدن سفید، Ceratotherium simum
        • کرگدن هندی، Rhinoceros unicornis
        • کرگدن جاوه، Rhinoceros sondaicus
        • کرگدن سوماترا، Dicerorhinus sumatrensis
 شمال‌هوددان 
 

 هونیاسنجابک‌مانان
 (پستانداران، پوست‌گسترها، جوندگان درختی، جوندگان، خرگوش‌ها)  Lepus timidus - 1700-1880 - Print - Iconographia Zoologica -(white background).jpg

 
 لوراسیاددان 
 

 هوچرب‌کورسانان
 (جوجه تیغی، خارپشت، موش کور، شکاف‌دندان)  Erinaceus europaeus - 1700-1880 - Print - Iconographia Zoologica - Special Collections University of Amsterdam -(white background).jpg

 
 خاگ‌پوش‌داران 
 

 خفاش‌سانان
 (خفاش‌ها و روباه‌های پرنده)  Flying fox at botanical gardens in Sydney (cropped and flipped).jpg

 
 فراسم‌داران 
 نارام‌زیان 
 

 پولک‌پوست‌سانان
 (پانگولین‌ها)  Pangolin Hardwicke (white background).jpg

 
 

 گوشت‌خوارسانان
 (گربه‌ها، کفتارها، سگ‌ها، خرس‌ها، فک‌ها و …)  Dogs, jackals, wolves, and foxes (Plate XI).jpg

 
 
 سم‌داران 
 

 تک‌سم‌سانان
  (اسب‌ها، تاپیرها، کرگدن‌ها و …) Equus quagga (white background).jpg

 
 

 جفت‌سم‌سانان
 (شتر، خوک، نشخوارکنندگان، اسب آبی، نهنگ و …)  The deer of all lands (1898) Hangul white background.png

 
 
 
 
 
 

جستارهای وابسته

  • جفت‌سم‌سانان

نگارخانه

منابع

  1. ↑ «تک‌سم‌سانان» [زیست‌شناسی- علوم جانوری] هم‌ارزِ «Perissodactyla»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
آخرین نظرات
  • سم
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.