تفنگ فتیله‌ای
تفنگ اولیه، یا تفنگ سرپُرِ فتیله‌ای، از اولین جنگ‌افزارهای دستی آتشین بود. تفنگ به‌طور رسمی اولین بار در اواخر قرن دهم هجری/ اواسط قرن شانزدهم در ارتش اسپانیا به‌کار رفت. در خلال جنگ سی‌سالهٔ اسپانیا، تفنگ‌های کم‌وزنتر، و در حدود اوایل قرن دوازدهم هجری/ اواخر قرن هفدهم، تفنگ‌های چخماقی جای تفنگ‌های سنگین و سرپُر را گرفت. تفنگ چخماقی تفنگی سرپُر بود که برای آتش‌زدنِ چاشنیِ آن از سنگ آتش‌زنه (چخماق) و فولاد استفاده می‌کردند. این نوع سلاح را نخستین بار، دو تن از تفنگ‌سازان فرانسوی به نام‌های براشی و ژسلن ساختند. قدرت تیراندازی با این تفنگ بیشتر بود و تا آغاز اولین امپراتوری فرانسه از سال‌های ۱۷۶۹ تا ۱۸۲۱ از آن استفاده می‌شد.
نگاره‌ای از تفنگ‌های فتیله‌ای و سرنیزه‌ها، استفاده‌شده در مجموعهٔ تاریخیِ شبکهٔ تلویزیونی آی‌تی‌وی