حساب کاربری
​
زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
لینک کوتاه

تسویه ناخالص آنی

تسویه ناخالص آنی، یا به اختصار سیستم RTGS ، سیستم‌های انتقال وجوه ویژه ای هستند که با استفاده از آنها انتقال پول یا اوراق بهادار از یک بانک به هر بانک دیگر به صورت "آنی (بلادرنگ)" و " ناخالص " انجام می‌شود. تسویه "آنی" به این معنی است که تراکنش پرداخت تحت هیچ دوره انتظار قرار نمی‌گیرد، تراکنشها به محض پردازش تسویه می‌شوند. تسویه "ناخالص" به معنی معامله بر مبنای یک-به-یک و بدون دسته‌بندی یا خالص سازی با تراکنشهای دیگر است. "تسویه" به این معنی است که پس از پردازش، پرداخت‌ها نهایی و غیرقابل برگشت هستند.

فهرست

  • ۱ تاریخ
  • ۲ عملکرد
  • ۳ سیستم‌های موجود
  • ۴ جستارهای وابسته
  • ۵ منابع

تاریخ

از سال ۱۹۸۵، سه بانک مرکزی سیستم‌های RTGS را اجرا کرده‌اند، در حالی که تا پایان سال ۲۰۰۵، سیستم‌های RTGS توسط ۹۰ بانک مرکزی اجرا شده‌است.

اولین سیستمی که ویژگی‌های سیستم RTGS را داشت، سیستم فدوایر Fedwire ایالات متحده بود که در سال ۱۹۷۰ راه اندازی شد. این کار بر اساس روش قبلی انتقال وجوه به صورت الکترونیکی بین بانک‌های ذخیره فدرال ایالات متحده از طریق تلگراف بود. انگلستان و فرانسه هر دو در سال ۱۹۸۴ به‌طور مستقل سیستم‌های نوع RTGS را توسعه دادند. سیستم انگلستان توسط اتاق تسویه بانکداران در فوریه ۱۹۸۴ توسعه یافت و چپس CHAPS نامیده شد. سیستم فرانسوی ساگیتر SAGITTAIRE نام داشت. تعدادی دیگر از کشورهای پیشرفته طی چند سال بعد سیستم‌هایی را راه اندازی کردند. این سیستم‌ها از نظر عملکرد و فن آوری متنوع و خاص خود آن کشورها بودند زیرا معمولاً براساس فرایندها و رویه‌های قبلی استفاده شده در هر کشور بنا شده بودند.

در دهه ۱۹۹۰ سازمانهای مالی بین‌المللی بر اهمیت سیستمهای انتقال سرمایه با ارزش زیاد تأکید کردند که بانکها برای تسویه حسابهای بین بانکی برای حساب خود و همچنین مشتریان خود به عنوان بخشی اصلی از زیرساختهای مالی یک کشور استفاده می‌کنند. تا سال ۱۹۹۷، تعدادی از کشورها، در داخل و همچنین خارج از گروه ده، سیستم تسویه حساب ناخالص آنی را برای انتقال وجوه با ارزش بالا معرفی کرده‌اند. تقریباً تمام کشورهای G-10 برنامه ای برای بهره‌برداری از سیستم‌های RTGS در طی سال ۱۹۹۷ داشتند و بسیاری از کشورهای دیگر نیز در حال معرفی چنین سیستم‌هایی بودند.

عملکرد

سیستم‌های RTGS معمولاً توسط بانک مرکزی یک کشور کار می‌کنند زیرا به عنوان زیرساخت مهمی برای اقتصاد یک کشور تلقی می‌شوند. اقتصاددانان معتقدند که یک سیستم پرداخت ملی کارآمد، هزینه مبادله کالا و خدمات را کاهش می‌دهد و برای عملکرد بازارهای بین بانکی، پول و سرمایه ضروری است. یک سیستم پرداخت ضعیف ممکن است ثبات و ظرفیت توسعه یک اقتصاد ملی را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. شکست‌های آن می‌تواند منجر به استفاده ناکارآمد از منابع مالی، تقسیم نابرابر ریسک در میان عوامل، ضرر واقعی برای شرکا، و از دست دادن اعتماد به نفس در سیستم مالی و استفاده از پول شود.

سیستم RTGS به هیچگونه مبادله فیزیکی پول احتیاج ندارد. بانک مرکزی تعدیلاتی را در حساب‌های الکترونیکی بانک A و B انجام می‌دهد، مانده حساب بانکی موجود در بانک A را به مقدار مورد نظر کاهش می‌دهد و مانده حساب بانکی موجود در بانک B را به همان مقدار افزایش می‌دهد. سیستم RTGS برای معاملات کم حجم و با ارزش بالا مناسب است. علاوه بر ارائه تصویری دقیق از حساب یک مؤسسه در هر زمان، خطر مغایرت را کاهش می‌دهد. هدف سیستم‌های RTGS توسط بانک‌های مرکزی در سراسر جهان به حداقل رساندن خطر در سیستم‌های تسویه حساب الکترونیکی با ارزش بالا است. در یک سیستم RTGS، معاملات از طریق حسابهای موجود در یک بانک مرکزی به صورت ناخالص مداوم تسویه می‌شود. توافق فوری، نهایی و غیرقابل برگشت است. خطرات اعتباری ناشی از تأخیر تسویه حساب برطرف می‌شود. بهترین سیستم پرداخت ملی RTGS تا ۹۵٪ از معاملات با ارزش بالا در بازار پول ملی را پوشش می‌دهد.

سیستم‌های RTGS جایگزینی برای سیستم‌های تسویه معاملات در پایان روز است که به سیستم تسویه خالص نیز معروف است، مانند سیستم BACS در انگلستان. در یک سیستم تسویه حساب خالص، کلیه معاملات بین مؤسسه ای در طول روز جمع می‌شود و در پایان روز، بانک مرکزی حساب‌های موسسات را بر اساس مبلغ خالص این معاملات تنظیم می‌کند.

بانک جهانی توجه روزافزونی به توسعه سیستم پرداخت به عنوان یکی از مولفه‌های اصلی زیرساخت‌های مالی یک کشور داشته‌است و به بیش از ۱۰۰ کشور به انواع مختلفی کمک کرده‌است. بیشتر سیستم‌های RTGS موجود ایمن هستند و بر اساس استانداردهای بین‌المللی و بهترین روش‌ها طراحی شده‌اند.

دلایل مختلفی برای اتخاذ RTGS توسط بانک‌های مرکزی وجود دارد. اولین دلیل، فشار رقابتی از بازارهای مالی جهانی است. دوم، اتخاذ یک سیستم RTGS برای بانک مرکزی سودمندتر است، زیرا امکان دسترسی به سیستم گسترده‌ای از سیستم‌های RTGS سایر کشورها را فراهم می‌کند. سوم، بسیار محتمل است که دانش حاصل از تجربیات کار با سیستم‌های RTGS به سایر بانک‌های مرکزی سرازیر شود و به آنها در تصمیم‌گیری در زمینه تصمیم‌گیری برای پذیرش این سیستم کمک کند. چهارم، بانکهای مرکزی لزوماً مجبور نیستند RTGS را خود نصب و توسعه دهند. امکان به اشتراک گذاری توسعه با ارائه دهندگانی که سیستم‌های RTGS را در بیش از یک کشور ساخته‌اند (CGI انگلستان دارای سامانه IP، سیستمهای کوچک CMA محصول سوئد، JV Perago محصول آفریقای جنوبی، SIA S.p.A. از ایتالیا و Montran از ایالات متحده آمریکا) احتمالاً هزینه را کاهش داده و بنابراین پذیرش آن را برای بسیاری از کشورها عملی کرده‌است.

سیستم‌های موجود
نقشه جهان با سیستم‌های اصلی که برای پرداخت‌های کلان استفاده می‌شود

در زیر فهرستی از کشورها و سیستم‌های RTGS آن‌ها آورده شده‌است:

کشورسیستم
 آنگولاSPTR (پرتغالی: Sistema de pagamentos em tempo real; Real-time Payment System)
 آرژانتینMEP (اسپانیایی: Medio electrónico de pagos‎; Electronic Means of Payment)
 جمهوری آذربایجانAZIPS (Azerbaijan Interbank Payment System)
 استرالیاRITS (Reserve Bank Information and Transfer System)
 بحرینRTGS (Real Time Gross Settlement System)
 بنگلادشRTGS (Bangladesh Bank Payment Service Division)
 باربادوسCentral Bank Real Time Gross Settlement System (CBRTGS)
 بوسنی و هرزگوینRTGS
 بلاروسBISS (Belarus Interbank Settlement System)
 بلغارستانRINGS (Real-time Interbank Gross Settlement)
 برزیلSTR (پرتغالی: Sistema de Transferência de Reservas; Reserves Transfer System)
 کاناداهیچ
 چینChina National Advanced Payment System (CNAPS) (also called Super Online Banking System)
 شیلیLBTR/CAS (اسپانیایی: Liquidación Bruta en Tiempo Real‎; Real-time Gross Settlement)
 کرواسیHSVP (کرواتی: Hrvatski sustav velikih plaćanja; Croatian Large Payment System)
 جمهوری چکCERTIS (Czech Express Real Time Interbank Gross Settlement System)
 دانمارکKRONOS
 مصرRTGS
منطقه یوروTARGET2
 فیجیFIJICLEAR
 هنگ کنگClearing House Automated Transfer System (CHATS)
 مجارستانVIBER (مجاری: Valós Idejű Bruttó Elszámolási Rendszer; Real-time Gross Settlement System)
 گرجستانGPSS (Georgian Payment and Securities System)
 هندRTGS
 اندونزیSistem Bank Indonesia Real Time Gross Settlement (BI-RTGS)
 ایرانSATNA (سامانه تسویه ناخالص آنی، Real-Time Gross Settlement System)
 عراقRTGS (Real Time Gross Settlement System)
 اسرائیلZahav (عبری: זה"ב זיכויים והעברות בזמן אמת‎; Zahav Real-time Credits and Transfers)
 ژاپنBOJ-NET (Bank of Japan Financial Network System)
 اردنRTGS-J
 کنیاKenya Electronic Payment and Settlement System (KEPSS)
 کره (کشور)BOK-WIRE+ (The Bank of Korea Financial Wire Network, 한은금융망)
 کویتKASSIP (Kuwait's Automated Settlement System for Inter-Participant Payments)
 لبنانBDL-RTGS (Banque Du Liban – Real Time Gross Settlement)
 مقدونیه شمالیMIPS (Macedonian Interbank Payment System)
 ماکائوRTGS
 مالاویMITASS (Malawi Interbank Settlement System)
 مالزیRENTAS (Real Time Electronic Transfer of Funds and Securities)
 موریسMauritius Automated Clearing and Settlement System (MACSS)
 مکزیکSPEI (اسپانیایی: Sistema de Pagos Electrónicos Interbancarios‎; Interbank Electronic Payment System)
 مراکشSRBM (Système de règlement brut du Maroc; Moroccan Gross Settlement System)
 نامیبیاNISS (Namibia Interbank Settlement System)
 نیوزیلندESAS (Exchange Settlement Account System)
 نیجریهCIFTS (CBN Inter-Bank Funds Transfer System)
 پاکستانRTGS (Real Time Gross Settlement System)
 پروLBTR (اسپانیایی: Liquidación Bruta en Tiempo Real‎; Gross Settlement in Real Time)
 فیلیپینPhilPaSS
 لهستانSORBNET and SORBNET2
 قطرQatar Payment System (QPS)
 روسیهBESP System (Banking Electronic Speed Payment System)
 رومانیReGIS
 عربستان سعودیSaudi Arabian Riyal Interbank Express (SARIE)
 سنگاپورMEPS+ (MAS Electronic Payment System Plus)
 آفریقای جنوبیSAMOS (The South African Multiple Option Settlement)
 سری‌لانکاLankaSettle (RTGS/SSSS)
 سوئدRIX (سوئدی: Riksbankens system för överföring av kontoförda pengar)
  سوئیسSIC (Swiss Interbank Clearing)
 تایوانCIFS (CBC Interbank Funds Transfer System)
 تانزانیاTanzania Interbank Settlement (TIS)
 تایلندBAHTNET (Bank of Thailand Automated High Value Transfer Network)
 ترکیهEFT (Electronic Fund Transfer)
 اوکراینSEP (System of Electronic Payments of the National Bank of Ukraine)
 بریتانیاCHAPS (Clearing House Automated Payment System)
 ایالات متحده آمریکاFedwire
 اوگانداUganda National Interbank Settlement (UNIS)
 زامبیاZambian Interbank Payment and Settlement System (ZIPSS)
 زیمبابوهZimbabwe Electronic Transfer and Settlement System (ZETSS)
 امارات متحده عربیUAE Funds Transfer System (UAEFTS)

در سال ۲۰۱۰، بانک جهانی گزارشی دربارهٔ سیستم‌های پرداخت در سراسر جهان منتشر کرد که در آن استفاده این کشورها از سیستم‌های تسویه ناخالص آنی برای پرداخت‌های کلان بررسی شده‌است.

جستارهای وابسته

  • اتاق پایاپای الکترونیکی
  • سیستم پرداخت
  • انجمن ارتباطات مالی بین بانکی در سراسر جهان

منابع

  1. ↑ Committee on Payment and Settlement Systems of the central banks of the Group of Ten countries (March 1997). "Real-Time Gross Settlement Systems" (PDF). Bank for International Settlements: 14. Archived from the original (PDF) on 2010-10-20.
  2. ↑ Morten Bech, Bart Hobijn, "Technology Diffusion within Central Banking: The Case of Real-Time Gross Settlement", Staff Report nj. 260, Federal Reserve Bank of New York, Working Paper, September 2007, p. 2
  3. ↑ Committee on Payment and Settlement Systems of the central banks of the Group of Ten countries (March 5, 1997). "Real-time gross settlement systems" (PDF). BIS.
  4. ↑ Biago Bossone and Massimo Cirasino, "The Oversight of the Payment Systems: A Framework for the Development and Governanace of Payment Systems in Emerging Economies"The World Bank, July 2001, p.7
  5. ↑ Swiss National Bank (November 2019). "The Swiss Interbank Clearing (SIC) payment system" (PDF). Swiss National Bank. p. 3. Retrieved 10 January 2021.
  6. ↑ Massimo Cirasino and Jose Antonio Garcia, "Measuring Payment System Development", The World Bank, 2008
  7. ↑ Morten Bech, Bart Hobijn, " Technology Diffusion within Central Banking: The Case of Real-Time Gross Settlement", Staff Report nj. 260, Federal Reserve Bank of New York, Working Paper, September 2006, p. 16–17
  8. ↑ "Medio electrónico de pagos". www.bcra.gob.ar.
  9. ↑ Central Bank of the Republic of Azerbaijan. "Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı - Ana səhifə". En.cbar.az. Archived from the original on 11 اكتبر 2017. Retrieved 2020-04-18.
  10. ↑ "Payment & Settlement | CBB". www.cbb.gov.bh.
  11. ↑ "Central Bank of Barbados Real Time Gross Settlement". Central Bank of Barbados.
  12. ↑ "Платежная система Республики Беларусь - Национальный банк Республики Беларусь". www.nbrb.by. Archived from the original on 10 October 2017. Retrieved 6 May 2018.
  13. ↑ "China's 'Super Online Banking System' Launches on Monday". Business China. August 30, 2010. Archived from the original on October 10, 2017. Retrieved 2017-05-03.
  14. ↑ "Hsvp - HNB". www.hnb.hr. Archived from the original on 3 November 2017. Retrieved 6 May 2018.
  15. ↑ "Central Bank of Egypt". www.cbe.org.eg.
  16. ↑ "Payment system" (PDF). www.rbf.gov.fj. Archived from the original (PDF) on 19 August 2019. Retrieved 2020-04-18.
  17. ↑ "National Bank Of Georgia". www.nbg.gov.ge. Archived from the original on 15 April 2021. Retrieved 15 April 2021.
  18. ↑ "The RTGS System". Reserve Bank of India. Archived from the original on 2017-02-23.
  19. ↑ "Central Bank of Iraq website". Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2017-05-03.
  20. ↑ "Central Bank of Israel website". Archived from the original on 2017-09-19. Retrieved 2017-10-26.
  21. ↑ Bank of Japan (2003). "Payment systems in Japan". Bank of Japan. Archived from the original on 2017-05-06. Retrieved 2017-05-03.
  22. ↑ http://www.cbj.gov.jo/pages.php?menu_id=128/
  23. ↑ "KEPSS/RTGS | CBK". www.centralbank.go.ke.
  24. ↑ "Central Bank of Lebanon website". Archived from the original on 2017-04-27. Retrieved 2017-05-03.
  25. ↑ "National Bank of Macedonia website". Archived from the original on 2017-12-01. Retrieved 2017-12-01.
  26. ↑ "Financial Infrastructure Series 2 - Real-time Gross Settlement System (金融基建系列二—即時支付結算系統)". Archived from the original on 2020-03-13. Retrieved 2020-03-13.
  27. ↑ "Mauritius Automated Clearing and Settlement System". Bank of Mauritius. Retrieved August 18, 2018.
  28. ↑ "Banxico's SPEI". Banco de Mexico. Archived from the original on 2012-12-17. Retrieved 2017-05-03.
  29. ↑ (PDF). 2016-03-04 https://web.archive.org/web/20160304121108/http://www.bkam.ma/wps/wcm/resources/file/eb457845a19ed73/Dpliant%20SRBM.pdf. Archived from the original (PDF) on 2016-03-04. Retrieved 2020-04-18.
  30. ↑ "Bank of Namibia - Namibia Inter-bank Settlement System (NISS)". www.bon.com.na.
  31. ↑ "State Bank of Pakistan". sbp.org.pk. Archived from the original on 2017-11-01. Retrieved 2017-10-21.
  32. ↑ "Bangko Sentral ng Pilipinas - Financial Markets - Philippine RTGS: PhilPaSS". www.bsp.gov.ph.
  33. ↑ "Narodowy Bank Polski - Internetowy Serwis Informacyjny". October 9, 2010. Archived from the original on 2010-10-09.
  34. ↑ [۱]
  35. ↑ "Qatar Central Bank - Electronic payments and settlements systems 1". www.qcb.gov.qa.
  36. ↑ "Bank of Russia payment system".
  37. ↑ "Banca Naţională a României - Sistemul ReGIS". Bnro.ro. Retrieved 2020-04-18.
  38. ↑ "SARIE". www.sama.gov.sa. Archived from the original on 11 August 2020. Retrieved 15 April 2021.
  39. ↑ [۲]
  40. ↑ "SAMOS System (South African's Real Time Gross Settlement (RTGS) System) - South African Reserve Bank". www.resbank.co.za. Archived from the original on 21 September 2020. Retrieved 15 April 2021.
  41. ↑ [۳]
  42. ↑ "The RIX payment system | Sveriges Riksbank". March 31, 2013. Archived from the original on 2013-03-31.
  43. ↑ "Zahlungssystem SIC". SIX.
  44. ↑ "中央銀行-中文版". Cbc.gov.tw. Retrieved 2020-04-18.
  45. ↑ "Bank of Tanzania: Payment System - Overview of the National Payment System". Bot.go.tz. Archived from the original on 10 May 2017. Retrieved 2020-04-18.
  46. ↑ "BAHTNET System". www.bot.or.th.
  47. ↑ "Internet Begriffe/İnternet Terimleri - EN/DE/TR".
  48. ↑ [۴]
  49. ↑ "CHAPS". www.bankofengland.co.uk.
  50. ↑ "Bank of Uganda". www.bou.or.ug. Archived from the original on 10 October 2017. Retrieved 6 May 2018.
  51. ↑ "ZIPSS". www.boz.zm.
  52. ↑ [۵]
  53. ↑ [۶]
  54. ↑ "PAYMENT SYSTEMS WORLDWIDE: A SNAPSHOT - Outcomes of the Global Payment Systems Survey 2010" (PDF). www.worldbank.org.
آخرین نظرات
  • پول
  • پول
  • اوراق بهادار
  • بانک مرکزی
  • تلگراف
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.