تریاس

به جز دو ناحیه باختر دریاچه ارومیه (جلفا) و آباده که از پرمین به تریاس تدریجی یا با وقفه‌های رسوبی بسیار کوتاه زمان، دانسته شده‌اند، در سایر نقاط ایران شرایط سکویی زمان پالئوزوییک تا اواخر تریاس میانی و به عبارت بهتر، تا اوایل تریاس پسین ادامه یافته‌است؛ ولی در این زمان (نزدیک به آشکوب نورین)، شرایط دریایی کم ژرفای 1TR و 2TR دستخوش تغییرات زیاد شده که با تشکیل حوضه‌های کولابی- مردابی نزدیک به دریا، چین‌خوردگی، پیدایی ارتفاعات، تکاپوهای آتشفشانی و جای‌گیری توده‌های نفوذی همراه بوده‌است. نشانه‌های یاد شده که دستاورد نوعی کو هزایی سراسری هستند، با فاز کوه‌زایی سیمرین پیشین سایر نواحی جهان در خور قیاس و نامگذاری دانسته شده‌اند. در ایران، نشانه‌های زیر را می‌توان بخشی از پیامدهای این کوهزایی دانست:

- تکوین و تکامل اشتقاق تتیس جوان در محل تقریبی راندگی اصلی زاگرس.

- جدایش ورق ایران از ورق زاگرس و همگرایی آن به سوی اوراسیا با هدف بستن اشتقاق تتیس کهن.

- تشکیل حوضه‌های رسوبی کم ژرفا از نوع باتلاقی- دریاچه‌ای در گستره‌های وسیعی از البرز، ایران مرکزی و کپه‌داغ (به جز زاگرس)، مساعد برای رشد گیاهان و انباشت شیل و سنگ ماسه‌های حاوی بقایای فراوان گیاهی برای تشکیل رسوب‌های زغالدار ایران.

- پیدایی بخشی از سنگ‌های آتشفشانی بازیک و قلیایی ایران که گاهی در اثر دگرسانی تأخیری به زون‌ها یا عدسی‌های بوکسیت و لاتریت با ارزش اقتصادی تبدیل شده‌اند.

- جای‌گیری پاره‌ای از توده‌های نفوذی ایران نظیر بخشی از گرانیت‌های مشهد، گرانیت لاهیجان و ماسوله و…

- دگرگون و دگرشکل کردن سنگ‌های تریاس میانی و کهن که از بارزترین نشانه‌های کوه‌زا بودن فاز سیمرین پیشین است و به ویژه در جنوب خاوری زون سنندج - سیرجان، مشهد و… نشانه‌های بیشتری دارد.

- همزاد و وابسته به فعالیت ماگمایی ناشی از رخداد سیمرین پیشین بودن پاره‌ای ذخایر سرب، روی و باریتین، به ویژه فلوریت‌های ایران.

• رویداد انقراض پرمین-تریاس
• رویداد انقراض تریاس-ژوراسیک
• مقیاس زمانی زمین‌شناسی
• دایناسور

• دوره‌های زمین‌شناسی دوره مزوزوئیک-آفتاب
• دانشنامه رشد
• رخدادهای زمین ساختی ایران