ترشیاری
| زمان‌بندی زمین‌شناسی | |||
| پیدازیستی (فانروزوئیک) | نوزیستی (سنوزوئیک) | کواترنری | |
| نئوژن | |||
| پالئوژن | |||
| میانه‌زیستی (مزوزوئیک) | کرتاسه | ||
| ژوراسیک | |||
| تریاس | |||
| دیرینه‌زیستی (پالئوزوئیک) | پرمین | ||
| کربونیفر | |||
| دوونین | |||
| سیلورین | |||
| اردویسین | |||
| کامبرین | |||
| نهان‌زیستی (پرکامبرین) | پیشین‌زیستی (پروتروزوئیک) | ||
| نخست‌زیستی (آرکئن) | |||
| پیشازیستی (هادئن) | |||
تِرشیاری (به انگلیسی: Tertiary، به فرانسوی:Tertiaire) نام دورهای در مقیاس زمانی زمین‌شناسی است از ۶۵ میلیون سال پیش آغاز شد و تا ۲٫۶ میلیون سال پیش ادامه یافت. این دوره میان دو دورهٔ میانه‌زیستی و کواترنری قرار داشت. امروزه کمیسیون بین‌المللی چینه‌شناسی به دلیل‌های سیاسی دوره ترشیاری را دیگر به رسمیت نمی‌شناسد و خواهان تقسیم دوره‌های زمانی آن میان دورهای پالئوژن و نئوژن از دوران نوزیستی است.
تِرشیاری با منقرض شدن دایناسورهای ناپرنده در جریان رویداد انقراض کرتاسه-ترشیاری آغاز شد؛ این همان آغاز دوران نوزیستی نیز به شمار می‌رود و در برگیرنده پلیستوسن پیشین می‌شود. پایان آن نیز مصادف با تازه‌ترین یخبندان زمین در پایان پلیوسن است.
واژه ترشیاری برای نخستین بار توسط جیوانی آردوینو در سال‌های دهه ۱۷۳۰ به کار رفت. او دوره‌های زمین‌شناسی را به سه بخش یکم، دوم، و سوم تقسیم کرد. دورهٔ چهارمی به نام کواترنری بعدها افزوده شد. در ۱۸۲۸، چارلز لایل از این واژه در سامانهٔ زمان‌بندی زمین‌شناسانهٔ مُفَصل خود بهره گرفت.
منابع
- ↑ Walsh، Stephen L. (۲۰۰۶). «Hierarchical subdivision of the Cenozoic Era: a venerable solution, and a critique of current proposals» (PDF). Earth-Science Reviews. ۷۸: ۲۰۷-۲۳۷.
- ↑ در زبان فرانسه Tertiaire
- ↑ در زبان فرانسه Quaternaire