تاج شمالی
تاج شمالی یا کاسهٔ یتیمان (معادل عربی: اکلیل شمالی، معادل لاتین: Corona Borealis، نام اختصاری انگلیسی:CrB) پیکری آسمانی است که در نیم‌کره شمالی دیده می‌شود.
| صورت فلکی | |
| کوته‌نوشت | CrB |
|---|---|
| نام لاتین | Corona Borealis |
| نام‌های دیگر | فُکّه، اکلیل شمالی، کاسه درویشان، کاسه یتیمان، کاسه لئیمان، قصعةالمساکین |
| بُعد | ۱۵ ۱۶ ۰۴ - ۱۶ ۲۵ ۰۷ |
| میل | ۳۹.۷° - ۲۵.۵° |
| چارَک (ربع آسمان) | NQ۳ |
| پهنه | ۱۷۹ مربع درجه (۷۳) |
| ستارگان اصلی | ۸ |
| ستارگان بایر/فلَمستِد | ۲۴ |
| ستاره‌های دارای سیاره | ۵ |
| ستاره‌های درخشان‌تر از ۳.۰۰ | ۱ |
| ستاره‌های نزدیک‌تر از ۱۰.۰۰ پارسک (۳۲.۶۲ سال نوری) | ۰ |
| درخشان‌ترین ستاره | فکه(آلفا تاج شمالی) (۲٫۲۱) |
| اجرام مسیه | ۰ |
| بارش‌های شهابی | ندارد |
| صور فلکی هم‌جوار | هرکول گاوران مار |
| رویت‌پذیر از عرض‌های جغرافیایی +۹۰° و −۵۰°. بهترین مشاهده در ۲۱:۰۰ (۹ شب) در ماه تیر. | |
تاج شمالی نیم‌دایره‌ای است که از ستارگان کم‌رنگ تشکیل شده و میان دو ستارهٔ کرکس نشسته و نگهبان شمال قرار دارد.
زمان رسیدن آن به نصف‌النهار ۹ تیر و مساحت آن ۱۷۹ درجه مربع است.
افسانه
این دایره نیمه تمام از ستارگان قدر سوم و چهارم، در بسیاری از فرهنگ‌ها در سراسر جهان شناخته شده‌است. در اساطیر یونان به عنوان تاج آریادن دختر پادشاه کرت است. در بین بومیان آمریکایی قبیله شاونی، آن را دایره رقص ستارگان باکره می‌دانستند.
ستاره‌ها
ستاره آلفا به نام گما، گوهر گرانبها یا الفکه، در عربی به معنای «درخشنده‌ترین» است. این ستاره در حقیقت دو تایی گرفتی واقعی می‌باشد. هردو ستاره از لحاظ طیف A0V و G5 V هستند و چنان نزدیک به هم هستند که مجموع آن‌ها به صورت یک ستاره تکی قدر ۲٫۲ و کم نور، در مواقع گرفتگی به نظر می‌آیند. فاصله آن‌ها تا زمین ۷۸ سال نوری است.
اجرام عمقی آسمان
در این پیکر آسمانی ۴۰۰ کهکشان در قالب یک مجموعه خوشه‌ای قرار دارد ولی هیچ‌کدام پر نورتر از قدر ۱۶ نیستند به همین دلیل در بسیاری از تلسکوپ‌های نوین هم دیده نمی‌شوند.
منابع
- کتاب صورت‌های فلکی نوشته دکتر گری مکلر
- ↑ فراس، نایجل، آسمان شب، ترجمهٔ علی رؤوف، معاونت فرهنگی آستان قدس رضوی، چاپ دوم: بهمن ۱۳۶۹. ص۲۸