بیسفنول ای
بیسفنول ای (به انگلیسی: Bisphenol A) یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۶۶۲۳ است. شکل ظاهری این ترکیب، جامد سفید است.
| Bisphenol A | |
|---|---|
44'-(propane-22-diyl)diphenol | |
دیگر نام‌ها BPA p'p-isopropylidenebisphenol | |
| شناساگرها | |
| شماره ثبت سی‌ای‌اس | 80-05-7 |
| پاب‌کم | 6623 |
| کم‌اسپایدر | 6371 |
| UNII | MLT3645I99 |
| شمارهٔ ئی‌سی | 201-245-8 |
| شمارهٔ یواِن | 2430 |
| دراگ‌بانک | DB06973 |
| KEGG | C13624 |
| ChEBI | CHEBI:33216 |
| ChEMBL | CHEMBL418971 |
| شمارهٔ آرتی‌ئی‌سی‌اس | SL6300000 |
| جی‌مول-تصاویر سه بعدی | Image 1 Image 2 |
| |
| |
| خصوصیات | |
| فرمول مولکولی | C15H16O2 |
| جرم مولی | ۲۲۸٫۲۹ g mol |
| شکل ظاهری | White solid |
| چگالی | 1.20 g/cm³ |
| دمای جوش | ۲۲۰ درجه سلسیوس (۴۲۸ درجه فارنهایت؛ ۴۹۳ کلوین) |
| انحلال‌پذیری در آب | 120–300 ppm (21.5 °C) |
| خطرات | |
| کدهای ایمنی | R۳۶ R۳۷ R۳۸ R۴۳ |
| شماره‌های نگهداری | S۲۴ S26 S۳۷ |
| لوزی آتش | |
| نقطه اشتعال | |
| ترکیبات مرتبط | |
| ترکیبات مرتبط | phenols بیسفنول اس |
| به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa) | |
 (بررسی) (چیست:  / ؟)
| |
| Infobox references | |
|
| |
کاربرد
این ماده شیمیایی در ساخت بطریهای پلاستیکی پلی کربنات که برای نگهداری نوشیدنی‌ها و شیر کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرد، بکار می‌رود. محققان دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد دریافتند میزان ماده شیمیایی BPA در ادرار داوطلبانی که به مدت یک هفته اقدام به نوشیدنی مایعات از بطریهای پلی کربنات می‌کردند، به میزان دو سوم افزایش یافت. این نخستین بار است که یک پژوهش نشان می‌دهد، مصرف نوشیدنی از بطریهای پلی کربنات، میزان BPA را در ادرار افزایش می‌دهد و بطریهای ساخته شده از BPA، این ماده شیمیایی را در مایع محتوی خود آزاد می‌کنند. این دانشمندان دریافتند نوشیدن مایعات سرد از بطریهای پلی کربنات آن هم فقط به مدت یک هفته، مقدار BPAادرار را به میزان دو سوم افزایش می‌دهد. محققان می‌گویند درصورتی که این بطری‌ها گرم شوند (که در مورد بطریهای شیر کودکان این اتفاق می‌افتد) انتظار می‌رود این ماده به میزان قابل توجهی افزایش یابد. «کارین ب. میشلز» استادیار همه گیرشناسی دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه هاروارد می‌گوید: این موضوع می‌تواند نگران کننده باشد چرا که کودکان به ویژه در برابر قابلیت این ماده شیمیایی در ایجاد اختلال در غدد درون ریز، آسیب پذیرترند. دانشمندان مرکز پزشکی دانشگاه روچستر و دانشگاه کلمبیا بر اساس داده‌های بدست آمده از سلامت ملی و نظر سنجی و ارزشیابی تغذیه ای که بر روی جمعیت زیادی از مردم آمریکا انجام شد اعلام کردند ماده «بیسفنول آ»، ماده‌ای که بواسطه مصرف مواد غذایی در ظروف پلاستیکی وارد بدن می‌شود، بیش از آنچه تصور می‌شود در بدن باقی می‌ماند. تاکنون تصور بر این بود که این ماده که منبع اصلی مواجهه با آن از طریق غذا و نوشیدنی است به سرعت و به‌طور کامل از بدن دفع می‌شود. در این بررسی دانشمندان متوجه شدند ممکن است بیسفنول آ از منابع غیر خوراکی هم وارد بدن شده و در بافتها و چربی بدن تجمع پیدا کند. بیسفنول آ (BPA) از کجا آمد؟ بیسفنول آ که با نام اختصاری BPA نیز شناخته می‌شود ترکیبی آلی است و حاوی دو گروه فنول است. این ماده جزو ساختار چندین پلیمر و افزودنی پلیمری مهم است. بیسفنول که با تولید سالیانه ۲–۳ میلیون تن مونومری مهم در تولید پلی کربنات (PC) است، برای اولین بار در سال ۱۸۹۱ شناخته شد. این ماده از تغلیظ استون بدست می‌آید و این واکنش توسط اسید کاتالیز می‌شود. بیش از ۵۰ سال است که محصولات حاوی بیسفنول یا ساخته شده از آن به بازار راه پیدا کرده‌اند. در حال حاضر مصارف آن بی‌شمار است. در سنتز پلی استرها، پلی سولفونها و کتونهای پلی اتر از این ماده استفاده می‌شود و مونومری کلیدی در تولیدپلاستیک پلی کربنات (PC) و رزینهای اپوکسی است. پلاستیک پلی کربنات(PC) در ساخت بسیاری از محصولات متداول مثل بطریهای پلاستیکی شیر کودکان و آب، وسایل ورزشی، ابزار پزشکی و دندانپزشکی، سیلنتها و کمپوزیتهای پر کننده دندان، لنزهای چشمی و وسایل برقی خانگی بکار می‌رود.
BPA همچنین در کاغذهای حرارتی که در صندوق‌های فروشگاهی مورد استفاده قرار می‌گیرند استفاده می‌شود. این ماده از طریق پوست نیز جذب می‌شود.
جستارهای وابسته
- ترکیب شیمیایی
- نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی
منابع
- ↑ «رول حرارتی | هانسول بهترین قیمت+کیفیت کاغذ ۸ سانتی فیش پرینتر». کاغذ و مقوای طرفه. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۲-۰۵.
- «IUPAC GOLD BOOK». دریافت‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۲.