برکه شیخ یوسف
برکه شیخ یوسف یک آبانبار تاریخی مربوط به دوره قاجاریه است که در شهر بستک، استان هرمزگان قرار دارد. این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۵۳۷۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. این برکه در شرق شهر بستک در نزدیکی کاروانسرای بستک قرار دارد.
برکه شیخ یوسف | |
---|---|
نام | برکه شیخ یوسف |
کشور | ایران |
استان | استان هرمزگان |
شهرستان | بستک |
بخش | مرکزی |
اطلاعات اثر | |
کاربری | آبانبار |
دیرینگی | قاجاریه |
دورهٔ ساخت اثر | قاجاریه |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۱۵۳۷۱ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ |
اطلاعات بازدید | |
امکان بازدید | آری |
آبانبار در شهرستان بستک مانند دیگر مناطق جنوب ایران مطمئنترین و رایجترین وسیله تأمین آب مشروب است یک اختلاف مهم آبانبارهای جنوب با آبانبارهای معمولی در سایر نقاط ایران در منبع آب است در سایر نقاط ایران آب قنات یا رودخانه و چاه را در آبانبار بدو منظور ذخیره یا تصفیه انبار می کنند، ولی در بستک مانند همه جنوب ایران آب باران را در آبانبار ذخیره می کنند و دومین اختلاف نیز این است که در آبانبارهای جنوب پله و شیر آب بهشكل آبانبارهای دیگر مرسوم نیست که البته علت آن برای جلوگیری از اتلاف آب است.
معماری و ساختار برکه
ساختمان آبانبارهای منطقه بستک از سنگ و ساروج تشکیل یافته و بیرون آنها را معمولا هر چند سالی با گچ سفید می کنند عمق آبگیر آنها تا سطح زمین از ۴ متر تا ۱۲ متر و قطر آنها از ۶ متر تا ۲۰ متر دیده میشود که دارای سه دریچه است که از آنها برای برداشتن آب بوسیله سطل و طناب استفاده می کنند. همچنین هر برکه دارای یک تا سه دریچه مخصوص ورود آب باران میباشد. قسمت آبگیر برکه معمولاً بصورت استوانه با مقطع دایرهای است ولی گاهی اوقات با مقطع بیضی و یا مربع و مربع مستطیل می باشد بندرت هم از دو مربع مستطیل که بصورت بعلاوه قرار گرفته اند ساخته می شود در هر حال سقف همه آنها مقطع نيم دایره ای دارد. مطلب اساسی و قابل توجه در ساختمان این برکهها موقعیت آن است بدین معنی که باید در مسیر جریان آب باران قرار گیرد و باصطلاح هر برکه ای دارای یک مَمَر و یا چند ممری است که آب باران آن حوالی را جمع آوری کرده و بداخل برکه هدایت می کند این ممرها مانند خود برکه ها وقف و جزو اراضی عمومی بوده و تغییر و هر نوع تصرف در آنها ممنوع است. برکهها توسط اشخاص خیّر ساخته، تعمير، لایروبی و نگهداری می شوند آب برکهها نیز برای استفاده عموم وقف است.
نگارخانه
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ «آثار ثبت شده». ادارهکل میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی استان هرمزگان. ۲۰ دی ۱۳۹۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱.
- ↑ پیام، بستکی، حاج علی اکبر (۱۳۵۹)، فرهنگ بستکی، تهران: هفته، ص. ۲۳۷-۲۳۸-۲۳۹-۲۴۰
- ↑ «دانشنامهی تاریخ معماری و شهرسازی ایران». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱.
- ↑ مهندس: موحد، جمیل. (بستک و خلیج فارس) چاپ اول، تهران: سال انتشار ۱۳۴۹ خورشیدی.
- ↑ مهندس: موحد، جمیل. (بستک و خلیج فارس) چاپ اول، تهران: سال انتشار ۱۳۴۹ خورشیدی.
منابع
- حاج علی اکبر پیام بستکی (۱۳۵۹)، فرهنگ بستکی، تهران: انتشارات هفته، ص. ۲۳۷-۲۳۸-۲۳۹-۲۴۰
- مهندس: موحد، جمیل. (بستک و خلیج فارس) چاپ اول، تهران: سال انتشار ۱۳۴۹ خورشیدی.
- «آثار ثبت شده». ادارهکل میراث فرهنگی،گردشگری وصنایع دستی استان هرمزگان. ۲۰ دی ۱۳۹۹. بایگانیشده از اصلی در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۱۶ ژانویه ۲۰۲۱.
- «دانشنامهی تاریخ معماری و شهرسازی ایران». وزارت راه و شهرسازی. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱. دریافتشده در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱.