برج بمونی آقا

حدود ۲٥٠ سال پیش، حاج بمونی آقای بزرگ که از بزرگان طایفه آقاجری بود، قلعهٔ زیبا و محکمی در بالای تپه ای که مشرف به رودخانه بود برای سکونت خود بنا کرد.

این قلعه دارای ۲ بخش اصلی شمالی و جنوبی می‌باشد. طبقه اول ضلع جنوبی قلعه که مشرف به رودخانه و معروف به " خان نشین " بود، اتاق مخصوص حاجی و مهمانان ویژه و اتاق‌های طبقه همکف متعلق به زن، دختران و پسران حاجی و خدمتکاران در طبقه اول بخش شمالی قلعه زندگی می‌کردند و طبقه همکف این بخش از قلعه محل نگهداری دام و علوفه بود.

قلعه از سه طرف مشرف به پرتگاه و تنها راه «بار رو» ی قلعه از پشت بود که در مواقع ضروری توسط «تفنگچی ها» از طریق دریچه‌هایی به نام «تیرکش» که در طبقه اول ساختمان طراحی شده بود، حراست می‌شد.

بعداز حاجی بمونی، نوادگانش در این قلعه زندگی کردند که آخرین آنها بمونی آقا بود. بمونی آقا فرزند برات آقا و نوه «حاج بمونی آقای بزرگ» بود.

روستای دارای یک مسجد قدیمی است که توسط حاج بمونی، زمانی که از مکه بازگشت بنا شد و همچنین یک آسیاب آبی که حاج بمونی آقا از طایفه ای که قصد ترک منطقه را داشتند خرید و آنرا مرمت و دوباره راه اندازی کرد.

با امتیاز داشتن این آسیاب، روستاییان زیادی از اطراف برای آسیاب گندم و جوی خود به این روستا می‌آمدند. آب این آسیاب از مسیری حدود ۳ کیلومتر بالاتر، از درون قنات‌هایی که با دست اهالی روستا زده شده بود و از ميان صخره ها، زیر نخل‌ها و نهايتاً از پشت مسجد قديمي روستا می‌گذشت و تا وارد آسیاب می‌شد و سنگ‌های آسیاب را به حرکت درمی‌آورد… و این چرخه، چشم‌اندازی زیبا و فعالی از روستا درست کرده بود.

و همچنان سال‌ها بعداز فوت حاجی بمونی، چرخ‌های این آسیاب چرخیدند و چرخیدند تا وقتی که دیگر آسیاب آبی از رونق افتاد و ساختمانش به دلیل عدم نگهداری و تعمیرات کم‌کم تخریب شد.

(ایل بزرگ آقاجری دارای ۱۴ زیر مجموعه می‌باشد که از شمال غرب کشور به منطقهٔ خوزستان مهاجرت و در بهبهان، آقاجری و هفتگل سکنا گزیدند)

این روستا در دهستان حومه قرار دارد و جمعیت روستا حدوداً ۲۳۰ نفر ساکن دائم(۴۰ خانوار) می‌باشد.

روستا داری یک مدرسه کوچک ۲ کلاسه می‌باشد که دانش آموزان می‌توانند تا کلاس ششم ابتدایی را در آن بگذرانند. به نسبت جمعیت روستا، از این مدرسه کوچک تاکنون دانش آموزان زیادی به دانشگاه‌های سراسر کشور ورود کرده‌اند و معلمان، کارشناسان، مهندسان و پرستاران مجرب زیادی را به بدنه فعال و کارآمد جامعه تحویل داده‌است.

کشاورزان برج بمونی آقا هر ساله در ۲ نوبت - بهاره و پاییزه، محصولاتی از قبیل گوجه، خیار، کنجد، خربزه، ذرت، گندم و جو را به شیوه سنتی کشت می‌کردند. این شیوه بسیار خسته کننده، پرهزینه و کم درآمد بود و همچنین با هر کشت، قدرت و حاصلخیزی زمین کمتر و کمتر می‌شد تا اینکه در سال ۱۳۸۸ تیمی از کشاورزان روستا با ثبت شیوه ای از کاشت و آبیاری محصول به نام خود، تحولی در این صنعت ایجاد کردند. آبیاری آسان و کم مصرف، تزریق کود سریعتر و موثرتر، سمپاشی برای از بین بردن علف‌های هرز سریعتر و حتی برداشت پرثمر محصول از مزایای این طرح می‌باشد. از آن به بعد هندوانه به لیست محصولات کشاورزی این روستا اضافه شد و کشاورزان روستا به وسعت بیشتر مشغول شدند و امروزه به برکت و همت این مردم، روستای برج به یک قطب اقتصادی شهرستان بهبهان تبدیل شده‌است.

شیوه زندگی اهالی روستا با داشتن امکاناتی مانند برق، آب، تلفن، اینترنت و همچنین ورود کامپیوتر، گیرنده‌های مدرن، کالاهای لوکس خانگی و وسایل نقلیه، از آن حالت سنتی به شکلی مدرن و امروزی تغییر حالت داده‌است. بگونه ای که بچه‌های روستا به‌جای بازی‌های قدیمی و سنتی مانند "گرگرکا"،"کلی بلی"،"۷سنگ" و دیگر بازی‌های پرتحرک به بازی‌های رایانه ای، اسکیت و غیره روی آورده‌اند.

با این حال اهالی روستای برج بمونی آقا هنوز جشن‌ها و مراسمات خود را با اندکی تغییر به شکلی سنتی و در چهارچوب فرهنگ خود اجرا می‌کنند. درصد فقیر نشین در این روستا صفر است. برخی مردم روستا با وجود اینکه در شهر بهبهان خانه دارند، روستا را برای سکونت انتخاب کرده‌اند و این تنها به خاطر ارادت و وابستگی است که به خاک خود دارند.

محمد نصیری نسب مردی خوش صحبت و زحمتكش که به «مَشی مَمَد» معروف بود.

مَشی مَمَد همیشه تفنگ و سیگارش همراش بود. وی گاهی ساعت‌ها باحوصله در کمین شکار خود می‌نشست و معمولاً در تمام طول این مدت سیگارش خاموش نمی‌شد. اگر بعداز شکار به کمینگاهش می‌رفتید بدون شک از تعداد ته سیگارهایی که آنجا پیدا می‌کردید شكه ميشديد.

آقای نصیری نسب علاوه بر شکار در کشاورزی هم مردی به تمام معنا سختکوش بود. ایشان در دی ماه ۱۳۹۹ چشم از جهان گشودند.

• «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۸۵». درگاه ملی آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ ژانویه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۱۳.
• سینا زارعی نوه بموني آقا و از اهالی روستا