خاندان بختیشوع
بختیشوع نام خاندانی از پزشکان و دانشمندان مسیحی نسطوری ایرانی در تاریخ کهن ایران است.
نزدیک به شش نسل و بیش از ۲۵۰ سال در امر پزشکی خدمات کم‌نظیری به عالم پزشکی اسلامی نموده و تقریباً پزشکان بی‌همتای زمانه‌شان بودند.
بیمارستان
امروزه در اکثر کشورهای عربی برای مریضخانه از همان لفظ فارسی بیمارستان استفاده می‌شود. خلیفه المنصور، جِوَرجیس بن جبرائیل بن بختیشوع، نخستین عضو خاندان را، در سال ۱۴۸ به بغداد فراخوانَد، جورجیس ریاست «بیمارستان» گندیشاپور را به عهده داشت.
همچنین هارون الرشید، نوه جورجیس یعنی جبرائیل بن بختیشوع بن جورجیس را مأمور تأسیس بیمارستانی در بغداد کرد.
اینان نخست در جندی شاپور می‌زیسته‌اند. این خانواده دوران عباسیان از حامیان نهضت ترجمه بوده‌اند و به انتقال علم از شرق و غرب عالم به بغداد کمک کرده‌اند.
عبیدالله‌بن‌جبرائیل ابوسعید بختیشوع نویسنده کتاب طبایع‌الحیوان و خواصها و منافع اعضائها است که بعداً به دستور غازان خان با نام منافع‌الحیوان به فارسی ترجمه شد.
تبارنامه
| بختیشوع نیای بزرگ و پزشک مشهور جندی‌شاپور | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جرجیوس اول ۱۵۲ ق یا ۷۶۹ م پزشک خلیفه منصور | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بختیشوع دوم ۱۸۵ ه.ق یا ۸۰۱ م پزشک مهدی و هادی و هارون | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جبرائیل اول ۲۱۳ ه.ق یا ۸۳۸ م پزشک هارون و امین و مأمون | جورجیوس دوم | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| بختیشوع سوم ۲۵۶ ه.ق یا ۸۷۰ م پزشک واثق، متوکل، مستعین، مهتدی | میخائیل | عبیدالله پزشک متقی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| جبرائیل دوم ۳۹۷ ه.ق یا ۱۰۰۵ م پزشک المقتدر و شاهان و بزرگان دیلمی | یحیی (یوحنا) پزشک متوکل | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ابوسعید عبیدالله دوم ۴۵۰ ه.ق یا ۱۰۵۸ م پزشک و مؤلف چندین کتاب پزشکی | بختیشوع چهارم ۳۲۹ ه.ق یا ۹۴۰ م پزشک مقتدر | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
منابع
- ↑ Frye, ed. by R.N. (1975). The Cambridge history of Iran (Repr. ed.). London: Cambridge U.P. p. 415. ISBN 978-0-521-20093-6.
Among the Christians also there were some of Persian origin or at least of immediate Persian background, among whom the most important are the Bukhtyishu' and Masuya (Masawaih) families. The members of the Bukhtyishu* family were directors of the Jundishapur hospital and produced many outstanding physicians. One of them, Jirjls, was called to Baghdad by the 'Abbasid caliph al-Mansur, to cure his dyspepsia.
; - ↑ Philip Jenkins. The Lost History of Christianity. Harper One. 2008. شابک ۰۰۶۱۴۷۲۸۰۸.
- ↑ Richard Nelson Frye. Heritage of Persia. Mazda Publishers. 2004.