باکو
باکو (ترکی آذربایجانی: Bakı) یا بادکوبه پایتخت جمهوری آذربایجان، شرقی‌ترین پایتخت قاره اروپا بزرگ‌ترین شهر و بندر آذربایجان است. شهر بر کرانه دریای خزر در شبه‌جزیره آب‌شوران قرار دارد و از مناطق نفت‌خیز جهان می‌باشد. باکو پر جمعیّت‌ترین شهر قفقاز است باکو تا ۱۸۱۳ میلادی شهر تولیدکننده نفت ایران بوده‌است.
باکو
Bakı | |
|---|---|
Clockwise: Details of the façade of the کاخ اسماعیلیه، Philharmony Fountain in front of the مسلم ماقمایف Philharmonic Hall, a vessel on the خلیج باکو with the skyline of the city, and the قلعه دختر – clickable image | |
| لقب(ها): Küləklər Şəhəri (شهر بادها) | |
| مختصات: ۴۰°۲۳′۴۳″ شمالی ۴۹°۵۲′۵۶″ شرقی / ۴۰٫۳۹۵۲۸°شمالی ۴۹٫۸۸۲۲۲°شرقی | |
| کشور |  جمهوری آذربایجان |
| مدیریت | |
| • شهردار | حاجی‌بالا ابوطالبوف |
| مساحت | |
| • شهر | ۳٫۱۲۵ کیلومتر مربع (۱٫۲۰۷ مایل مربع) |
| بلندی | −۲۸ متر (−۹۲ پا) |
| جمعیت (2020) | |
| • شهر | ۲٬۲۹۳٬۱۰۰ |
| • تراکم | ۹۹۶٫۳۸/کیلومتر مربع (۲۵۸۰٫۶/مایل مربع) |
| • شهری | ۳٬۱۲۵٬۰۰۰ |
| • کلان‌شهری | ۵٬۱۰۵٬۲۰۰ |
| نام اهلیت(ها) | Bakuvianترکی آذربایجانی: Bakılı |
| منطقه زمانی | یوتی‌سی +۴ (AZT) |
| کد پستی | AZ1000 |
| پیش‌شماره(های) تلفن | (+۹۹۴) ۱۲ |
| پلاک خودرو | 10–90 AZ |
| وبگاه | |
| نام رسمی | Walled City of Baku with the کاخ شروانشاهان و قلعه دختر |
| گونه | فرهنگی |
| معیار | iv |
| تاریخ ثبت | 2000 (24th کمیته میراث جهانی یونسکو) |
| شماره ثبت | 958 |
| فهرست میراث جهانی در معرض خطر | ۲۰۰۳–۲۰۰۹ |
| کشور | جمهوری آذربایجان |
| Region | فهرست میراث جهانی یونسکو در اروپا |
باکو اولین مکانی است که بشر در آنجا نفت را استخراج کرده و بگفته مارکوپولو در ۱۲۷۳ میلادی نفت آن برای سوزاندن و برای درمان (پماد روغن سیاه) همه روزه توسط صدها کشتی و شتر صادر می‌شده‌است
اولین چاه نفت جهان در ۱۵۹۳ میلادی در بالاخانه باکو به عمق ۳۵ متر به‌طور دستی کنده شد. این در دوران صفویه است که باکو جزو ایران بوده‌است.
بخش قدیمی شهر (İçəri Şəhər ایچری شَهَر)، همراه با برج و حصار از سده‌های میانه بجا مانده و ثبت شده در یونسکو به عنوان میراث فرهنگ جهانی است.
جمعیتش در ابتدای سال ۲۰۱۲ میلادی ۳٬۲۰۲٬۳۰۰ نفر برآورد شده‌است. در ابتدای سال ۲۰۰۳ بیش از ۱۵۳ هزار نفر از آوارگان جنگ قره باغ و ۹۴ هزار پناهنده خارجی در این شهر وجود داشته‌اند.
در سال ۲۰۰۷ سازمان کنفرانس اسلامی، باکو را به عنوان پایتخت فرهنگ اسلامی برای سال ۲۰۰۹ اعلام کرد. در سال ۲۰۰۰ بخش قدیمی باکو (İçəri Şəhər ایچری شَهَر) در کنار سرای شروانشاهان (به ترکی آذربایجانی، شیروانشاهلار سارایی) و قلعه دختر به عنوان میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند.
باکو دارای ۱۱ منطقه شامل خزر، بینه‌قدی، قره‌داغ، نریمانوف، نسیمی، نظامی، سابایل، صابونچی، ختایی، سوراخانی و یاسامال و ۴۸ شهر می‌باشد. شهرهای بناشده در جزایر موجود در خلیج باکو و شهر صخره‌های نفتی یا نفت داشلاری و در دریای خزر قرار دارند جز این ۴۸ شهر می‌باشند.
ریشه‌شناسی
اهالی از لفظ باکی استفاده می‌کنند که پس از رسمی شدن زبان ترکی آذری رسمیت یافته‌است.
ریشه نام باکو همانند قدمت ناحیه مسکونی نامعلوم است. سرزمینی که بعدتر به عنوان شروان شناخته شد و باکو بندر و بعدتر پایتخت آن بود، در شرق اران، همان سرزمین قدیمی آلبانیای قفقاز واقع شده بود. ساکنان اصلی اران غیر ایرانی و غیر ترک بودند با این حال در شروان تأثیر قابل ملاحظه ساسانیان به خصوص در نوار ساحلی از باکو تا دربند وجود داشت و بنابراین نظریاتی که ریشه نام را از بگاوان به معنی جایگاه خدا می‌دانند نامحتمل نیستند.
تاریخچه
نخستین شواهد مستند مرتبط با باکو به قرن ششم میلادی برمی‌گردد. و از آنجا که از آن زمان اغلب بخشی از شاهنشاهی‌های ایرانی بوده‌است، پیوند تاریخی با آن‌ها دارد. پس از این که زمین لرزهٔ بزرگی در قرن ۱۲ میلادی شماخی پایتخت شروانشاهان را ویران نمود، آهسیتان اول باکو را به عنوان پایتخت جدید برگزید. در زمان ساسانیان حضور و نفوذ عنصر ایرانی در کرانه‌های اران از تالش و باکو تا دربند بسیار قوی و چشمگیر بود.
در دورهٔ شروانشاهان، باکو بخشی از شروان بود. شروان مانند بقیهٔ اران بخشی از سرزمین آذربایجان نبود. آذربایجان به منطقهٔ جنوب رود ارس گفته می‌شد. باکو پایتخت شیروانشاهان در سده‌های ۱۴ و ۱۵ میلادی بود و بعد بخشی از ایران صفوی شد.
حکومت عثمانی در قرن ۱۶ میلادی طی دوره‌ای کوتاه به قسمت اعظم قفقاز از جمله باکو حاکم بود. نادرشاه افشار توانست این قسمت از آران، گرجستان و منطقهٔ ارمنستان فعلی را دوباره به ایران بازگرداند. در جنگ‌های ایران و روس در زمان فتح علی شاه این ناحیه بر اساس عهدنامه گلستان و ترکمانچای از ایران جدا و به دست روس‌ها افتاد و باکو در اواخر قرن نوزدهم و دههٔ اول قرن بیستم از بزرگ‌ترین مناطق تولید نفت جهان بود.
اشارات قدیمی
باکو یا باکی، کرسی آران بر ساحل غربی دریای خزر قرار دارد. باکوی بزرگ مشتمل بر شبه جزیره آب‌شوران است، و دارای بندرگاهی بزرگ و چندین نهاد فرهنگی است. نامش در مآخذ اسلامی به صورت باکویه، با کوه نیز ضبط شده‌است.
اول بار در سدهٔ پنجم میلادی ذکر این شهر رفته‌است. مردم آن مانند بقیه مردم ایران آن روز زرتشتی بودند و برای آتش احترام قائل بودند.
شعله‌های دائمی باکو که منبع آن‌ها گازهایی بوده که از چاه‌ها بیرون می‌آمده‌است بر سنت نیایش به آتش در منطقه تأثیر داشته و و شهر دارای آرامگاه‌های زردشتی بوده‌است. از جنبه‌های سیاسی مدتها تابع شیروانشاه لار بود، و پس از انقراض این دودمان (۹۵۷ هـ. ق) به تصرف صفویه درآمد. بعداً مدت کوتاهی تحت استیلای ترکان عثمانی بود (۱۵۸۳_۱۶۰۶ م)؛ دیگر بار به دست ایران افتاد و سرانجام در ۱۸۰۶ بتصرف روسیه درآمد؛ معاهده گلستان (۱۸۱۳)رسماً آن را به روسیه واگذاشت. صنایع نفت آن در اواخر قرن ۱۹ میلادی آغاز شد و باعث توسعه سریع آن شهر گردید. (مصاحب)
کتب و منابع قدیمی اسلامی به‌طور چکیده باکو را اینگونه توصیف کرده‌اند (به نقل از لغت‌نامهٔ دهخدا):
باکو شهری است به عجم به شمال ایران در شبه جزیره آب‌شوران. این شهر را انوشیروان بنا کرد و دارای آتشکده معتبری بود و معادن نفت آنجا مشهور است. بزرگ‌ترین معدن نفت ایران‌زمین در باکویه واقع است و در آن آتش همیشه فروزان بوده‌است. مردمش اگرچه ترک‌زبانند اما لغت مخصوص نیز دارند، حاصلش زعفران و نفت سیاه.
اصطخری به نفت آن اشاره کرده و یاقوت و دیگران دربارهٔ این نفت سخن بسیار گفته‌اند. یاقوت گوید در آنجا چشمهٔ نفت بزرگی است که قیمت محصول روزانهٔ آن به هزار درهم می‌رسد و در کنار آن چشمه، چشمهٔ دیگری است که نفت سفید از آن بیرون می‌آید و شب و روز قطع نمی‌شود و در آنجا زمینی است که همیشه آتش از ان برمی‌خیزد.
باکو در پیرامون جزیره الله‌اکبر واقع است. آبش قلیل و خوشگوار و هوایش به گرمی مایل و زمینش ریگزار است. از بناهای انوشیروان و حصارش از شاهان شیروان است. این محل در نزد زرتشتیان از زمان‌های بسیار قدیم سرزمینی مقدس شناخته شده‌است و امروز نیز (زمان تألیف قاموس‌الاعلام ترکی) جمعی از زرتشتیان در آن جا سکونت دارند. کاخی بزرگ از آثار زمان شاه عباس صفوی در آنجا هست.
اطراف باکو دریاچه‌های نمکین زیاد دارد و بیست و پنج پارچه دیه در ناحیه باکو می‌باشد. از ابنیه قدیمه که در آنجا ملاحظه می‌شود برجی است بسیار مرتفع که موسوم به برج دختر. در ۱۷۳۵ م. /۱۱۴۸ ه'. ق. دولت ایران آن را از تصرف روس خارج و مسترد نمود و در ۱۸۰۵ یکباره باکو به تصرف روس درآمد و آن جا را شهر نظامی و بندرگاه نمودند.
باکو از جمله شهرهایی است که بر طبق عهدنامه گلستان و سپس عهدنامه ترکمانچای (۱۲۲۸ ه'. ق) بعد از شکست عباس میرزا نایب السلطنه در جنگ‌های ایران و روسیه، از ایران جدا گردید و به روسیه سپرده شد. شهری است باحصانت و مستحکم، قلعه قدیمی از بناهای شاهان ترک ایرانیان در این شهر موجود است، بازار مسلمین در قلعه واقع شده‌است. در زبان مردمان خود آران و در کتابهای روسی و ترکی نام شهر «باکو» است.
شهرهای خواهرخوانده
| شهر | کشور | از سال |
|---|---|---|
| داکار |  سنگال
| از ۱۹۶۷ |
| ناپل |  ایتالیا
| از ۱۹۷۲ |
| بصره |  عراق
| از ۱۹۷۲ |
| سارایوو |  بوسنی و هرزگوین
| از ۱۹۷۵ |
| هیوستون |  آمریکا
| از ۱۹۷۶ |
| بوردو |  فرانسه
| از ۱۹۷۹ |
| تبریز |  ایران
| از ۱۹۸۰ |
| ماینز |  آلمان
| از ۱۹۸۴ |
| ازمیر |  ترکیه
| از ۱۹۸۵ |
| وونگ تائو |  ویتنام
| از ۱۹۸۵ |
آب و هوا
| داده‌های اقلیم باکو | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ماه | ژانویه | فوریه | مارس | آوریل | مه | ژوئن | ژوئیه | اوت | سپتامبر | اکتبر | نوامبر | دسامبر | سال |
| میانگین بیش‌ترین °C (°F) | ۶٫۶ (۴۴) | ۶٫۳ (۴۳) | ۹٫۸ (۵۰) | ۱۶٫۴ (۶۲) | ۲۲٫۱ (۷۲) | ۲۷٫۳ (۸۱) | ۳۰٫۶ (۸۷) | ۲۹٫۷ (۸۵) | ۲۵٫۶ (۷۸) | ۱۹٫۶ (۶۷) | ۱۳٫۵ (۵۶) | ۹٫۷ (۴۹) | ۱۸٫۱ (۶۵) |
| میانگین روزانه °C (°F) | ۴٫۴ (۴۰) | ۴٫۲ (۴۰) | ۷٫۰ (۴۵) | ۱۲٫۹ (۵۵) | ۱۸٫۵ (۶۵) | ۲۳٫۵ (۷۴) | ۲۶٫۴ (۸۰) | ۲۶٫۳ (۷۹) | ۲۲٫۵ (۷۳) | ۱۶٫۶ (۶۲) | ۱۱٫۲ (۵۲) | ۷٫۳ (۴۵) | ۱۵٫۱ (۵۹) |
| میانگین کم‌ترین °C (°F) | ۲٫۱ (۳۶) | ۲٫۰ (۳۶) | ۴٫۲ (۴۰) | ۹٫۴ (۴۹) | ۱۴٫۹ (۵۹) | ۱۹٫۷ (۶۷) | ۲۲٫۲ (۷۲) | ۲۲٫۹ (۷۳) | ۱۹٫۴ (۶۷) | ۱۳٫۶ (۵۶) | ۸٫۸ (۴۸) | ۴٫۸ (۴۱) | ۱۲٫۰ (۵۴) |
| بارندگی میلی‌متر (اینچ) | ۲۱ (۰٫۸۳) | ۲۰ (۰٫۷۹) | ۲۱ (۰٫۸۳) | ۱۸ (۰٫۷۱) | ۱۸ (۰٫۷۱) | ۸ (۰٫۳۱) | ۲ (۰٫۰۸) | ۶ (۰٫۲۴) | ۱۵ (۰٫۵۹) | ۲۵ (۰٫۹۸) | ۳۰ (۱٫۱۸) | ۲۶ (۱٫۰۲) | ۲۱۰ (۸٫۲۷) |
| میانگین روزهای بارندگی (≥ ۰.۱ mm) | ۶ | ۶ | ۵ | ۴ | ۳ | ۲ | ۱ | ۲ | ۲ | ۶ | ۶ | ۶ | ۴۹ |
| میانگین روزهای برفی (≥ ۱ cm) | ۴ | ۳ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۰ | ۳ | ۱۰ |
| میانگین روزانه ساعت‌های تابش آفتاب | ۸۹٫۹ | ۸۹٫۰ | ۱۲۴٫۰ | ۱۹۵٫۰ | ۲۵۷٫۳ | ۲۹۴٫۰ | ۳۱۳٫۱ | ۲۸۲٫۱ | ۲۲۲٫۰ | ۱۴۵٫۷ | ۹۳٫۰ | ۱۰۲٫۳ | ۲٬۲۰۷٫۴ |
مشاهیر باکو
شاعران مشهور باکو
سایر مشاهیر
- تاج‌الملوک آیرملو (ملکه ایران)
ورزش
بازیهای اروپایی ۲۰۱۵ (به ترکی آذربایجانی:Bakı 2015 Avropa Oyunları) از ۱۲ ژوئن تا ۲۸ ژوئن سال ۲۰۱۵ در شهر باکو، جمهوری آذربایجان برگزار شد. این دوره، اولین دورهٔ بازیهای اروپایی بود. آرم این بازی‌ها شامل سیمرغ، انار و فرش آذربایجانی به‌عنوان سه نشان تاریخی و فرهنگی جمهوری آذربایجان است. هم‌چنین جمهوری آذربایجان قصد دارد مشعل این بازی‌ها، نه در کوه المپیای یونان، بلکه در آتشکده سوراخانیِ باکو روشن شود. رئیس کمیتهٔ ملی المپیک آذربایجان، با توجه به پیشینهٔ تاریخی آتش و دین زرتشتی در این کشور، که آذربایجان را با نام سرزمین آتش معروف کرده‌است، بر امکان روشن نمودن مشعل این بازی‌ها در این آتشکده تأکید کرد و چهارمین دوره المپیک کشورهای اسلامی در۱۲مای در شهر باکو برگزار شد و هم‌چنین چندین دوره مسابقات اتومبیل رانی در شهر باکو برگزار شده‌است.
کتاب و ادبیات
مرکز کتاب باکو فعالیت‌های ادبیاتی و کتابی زیادی را ارائه می‌دهد و آنجا به مکانی عالی برای خوره‌های کتاب در پایتخت تبدیل شده‌است. این مرکز نوعی بهشت برای همه دوستداران کتاب است. با تصمیم کمیته اجرایی CIS، مرکز کتاب باکو "به دلیل کار عالی در زمینه توسعه و توزیع داخلی کتاب و تبادل بین‌المللی کتاب در سال ۲۰۱۸" موفق به دریافت جایزه بین‌المللی و دیپلم افتخار شده‌است. تنها در یک سال این مرکز به موفقیت‌های بزرگی دست یافته و به یکی از جالب‌ترین و منحصر به فردترین مکان‌های پایتخت آذربایجان تبدیل شده‌است. مرکز کتاب باکو طیف گسترده‌ای از کتابهای ژانرهای مختلف را به زبان‌های آذربایجانی، روسی، ترکی، انگلیسی، چینی، فرانسوی، آلمانی، عربی و سایر زبان‌ها ارائه می‌دهد. مرکز کتاب باکو در تاریخ ۱ سپتامبر ۲۰۱۸ به‌طور رسمی برای بازدید کنندگان افتتاح شد که در نزدیکی پارک خاقانی واقع شده‌است. هدف اصلی این مرکز جلب توجه مردم به کتاب به عنوان حامل ارزشهای فرهنگی، معنوی و دانش مفید است.
اقتصاد
بزرگ‌ترین شاخص صنعت باکو نفت است و صادرات نفت آن باعث شده‌است تا سهم بزرگی در تراز پرداخت‌های آذربایجان داشته باشد. وجود نفت در این شهر از قرن هشتم شناخته شده‌است. در قرن ۱۰، مسافر عربی، مارودی، گزارش داد که روغن سفید و سیاه هر دو به‌طور طبیعی از باکو استخراج می‌شوند. تا قرن ۱۵، روغن برای لامپ‌ها از چاه‌های سطحی به صورت دستی حفر می‌شد. بهره‌برداری تجاری از سال ۱۸۷۲ آغاز شد و با آغاز قرن بیستم میدان‌ها نفتی باکو جزء بزرگ‌ترین‌ها در جهان بودند. در اواخر قرن بیستم، با رو به اتمام بودن بخش اعظم نفت خام ساحلی، حفاری‌ها به دریا گسترش یافت. در اواخر قرن نوزدهم، تعداد کارگران و متخصصان ماهر رو به افزایش بوده و تا سال ۱۹۰۰ این شهر دارای بیش از ۳۰۰۰ چاه نفت بود که از این تعداد ۲۰۰۰ چاه در سطح صنعتی نفت تولید می‌کردند. باکو قبل از جنگ جهانی دوم به عنوان یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید تجهیزات صنعت نفت قرار گرفت. جنگ جهانی دوم و نبرد استالینگراد برای تعیین اینکه چه کسی کنترل میدان‌ها نفتی باکو را در اختیار دارد، جنگی درگرفت. پنجاه سال قبل از این نبرد، باکو نیمی از نفت جهان را تولید کرد.
در حال حاضر اقتصاد نفتی باکو در حال احیای مجدد است که با توسعه میدان عظیم آذری-چیراگ-گونشلی (مناطق کم عمق گوناشلی توسط SOCAR، مناطق عمیق‌تر توسط کنسرسیوم به رهبری BP)، توسعه میدان گازی شاه دنیز، گسترش ترمینال Sangachal و ساخت خط لوله BTC همراه بوده‌است.
بورس اوراق بهادار باکو بزرگ‌ترین بورس اوراق بهادار جمهوری آذربایجان و با سرمایه در بازار بزرگ‌ترین منطقه قفقاز است. تعداد نسبتاً زیادی از شرکتهای فراملی در باکو مستقر هستند. یکی از موسسات برجسته مستقر در باکو، بانک بین‌المللی آذربایجان است که بیش از ۱۰۰۰ نفر در آن کار می‌کنند. بانکهای بین‌المللی با شعب در باکو شامل HSBC , Société Générale و Credit Suisse هستند.
گردشگری و خرید در باکو
باکو یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری قفقاز است که هتل‌های این شهر در سال ۲۰۰۹ ۷ میلیون یورو درآمد داشته‌اند. بسیاری از هتل‌های زنجیره ای قابل توجه در جهان، در این شهر حضور دارند. باکو دارای مناطق دیدنی و تفریحی گردشگری بسیاری است، از جمله آن می‌توان به میدان چشمه‌ها، ساحل یک و هزار شب، ساحل شیخوف و سنگ‌های نفتی اشاره کرد. در تاریخ ۲ سپتامبر ۲۰۱۰، با افتتاح میدان پرچم ملی، مطابق کتاب رکوردهای گینس، باکو به دارنده بلندترین پرچم جهان تبدیل شد. با این حال در ۲۴ مه ۲۰۱۱ باکو این رکورد را تنها با ۳ متر (۹٫۸ پا) به شهر دوشنبه در تاجیکستان از دست داد. از اکتبر سال ۲۰۱۷، پرچم برداشته شد و میدان پرچم ملی با نرده‌ها بسته شده‌است.
باکو چندین مرکز خرید دارد. معروف‌ترین مراکز این شهر پورت باکو، پارک بولوار، بازار گنجلیک، پارک مترو، ۲۸ مال، شهر ایگون و AF مال است. مناطق خرده فروشی شامل فروشگاه‌هایی از نوع زنجیره ای تا بوتیک‌های سطح بالا موجود است.
دانشگاه‌ها
مترو
متروی باکو در سال ۱۹۶۷ تأسیس شده و هم‌اکنون دارای ۳ خط و ۲۵ ایستگاه می‌باشد.
نگارخانه
منابع
- ↑ Samadov (www.anarsamadov.net), Anar. "Population". The State Statistical Committee of the Republic of Azerbaijan. Archived from the original on 27 August 2018. Retrieved 25 March 2020.
- ↑ "Administrative, density and territorial units and land size by economic regions of Azerbaijan Republic for January 1. 2007". Archived from the original on 24 November 2007. Retrieved 17 July 2009.
- ↑ Demographia: World Urban Areas بایگانی‌شده در ۵ اوت ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine – Demographia, 2016
- ↑ "Population of Azerbaijan". stat.gov.az. State Statistics Committee. Archived from the original on 30 June 2020. Retrieved 22 February 2021.
- ↑ Thomas de Waal (2010). The Caucasus: An Introduction. Oxford University Press. p. 16. ISBN 0-19-975043-2.
- ↑ «When in Baku…». New Eastern Europe - A bimonthly news magazine dedicated to Central and Eastern European affairs (به انگلیسی). ۲۰۱۳-۰۱-۰۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۲۹.
- ↑ لست‌سکند
- ↑ خبرگزاری بی‌بی‌سی، کاوه امیدوار، دریای خزر، مازندران یا کاسپین پنج شنبه ۲۴ ژانویه ۲۰۰۸
- ↑ iranicaonline: The Caspians have generally been regarded as a pre-Indo-European, that is, a pre-Iranian, people and have even been identified by some scholars with the Kassites (e.g. , Herzfeld, loc. cit.). Onomastic evidence bearing on this point has now been discovered in Aramaic papyri from Egypt, in which several Caspians (Aram. kspy) are mentioned as belonging to the garrison there; their names, for example, *Bagazušta (see Grelot, pp. 101ff.), are, at least in part, unequivocally Iranian. The Caspians must therefore be considered either an Iranian people or strongly under Iranian cultural influence.
- ↑ name of an ancient people dwelling along the southwestern shore of the Caspian Sea, whether north or south of the river Kura is not clear, (Rüdiger Schmitt), “CASPIANS ,” Encyclopædia Iranica, online edition
- ↑ The sea’s name derives from the ancient Kaspi peoples, who once lived in Transcaucasia to the west , , “ Caspian Sea ,” Encyclopædia Britannica,online edition
- ↑ magiran.com: ماهنامه پیام دریا، شماره‌های ۱۳۳- ۱۳۱
- ↑ جهانگیر سرتیپ‌پور. وجه تسمیهٔ شهرها و روستاهای گیلان
- ↑ Azerbaijan, Baku - cost of living
- ↑ سفرهای مارکوپولو-فصل سوم توصیف هرمنیای بزرگ -ص۴۶.
- ↑ Smil, Vaclav (2017). Energy and Civilization: A History. Cambridge: The MIT Press. p. 246. ISBN 978-0-262-03577-4.
- ↑ "The Executive Power of Baku City", Bakucity.az (به انگلیسی), archived from the original on 9 December 2009, retrieved 7 December 2009 Retrieved on 2009-05-22.
- ↑ Population by economic and administrative regions, urban settlements at the beginning of the ۲۰۰۹ (به انگلیسی) Retrieved on 2009-11-21.
- ↑ (روسی)Баку (به انگلیسی), 2007-07-01, archived from the original on 12 November 2011, retrieved 13 February 2010 Retrieved on 2007-07-15.
- ↑ «APA Azeri Press Agency». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۷ دسامبر ۲۰۰۹.
- ↑ باکو (به انگلیسی) Retrieved on 2009-05-22.
- ↑ مدخل BAKU در دانشنامه ایرانیکا
- ↑ Azerbaijan - Walled City of Baku with the Shirvanshah's Palace... (به انگلیسی), 2008-01-02 Retrieved on 2007-10-14.
- ↑ دانشنامه ایرانیکا، سرواژه باکو
- ↑ عباسقلی آقا باکیخانوف، گلستان ارم، چاپ عبدالکریم علیزاده و دیگران، باکو ۱۹۷۰، ص XI، نقل‌شده در: دانشنامهٔ جهان اسلام بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine
- ↑ منظور تاتارستان است که هنوز در پیرامون باکو رایج است.
- ↑ لغت‌نامهٔ دهخدا، سرواژهٔ باکو، به نقل از منابع قدیمی.
- ↑ لسترینج، گای (۱۳۹۳). جغرافیای تاریخی سرزمین‌های خلافت شرقی. تهران: علمی و فرهنگی. ص. ۱۹۴. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۵-۸.
- ↑ Musa Gasymly (2005). "АЗЕРБАЙДЖАН В МЕЖДУНАРОДНЫХ КУЛЬТУРНЫХ СВЯЗЯХ(۱۹۴۶–۱۹۹۰ гг.)" [Azerbaijan's cultural affairs (۱۹۴۶–۱۹۹۰)]. Tbilisi: Artanuchi. Retrieved 2010-02-04.
- ↑ "ВСЕ ОСТАЕТСЯ ЛЮДЯМ" [Everything remains for people]. Vol. ۲۹, no. ۱۹۷۲۵. Vyshka. ۲۰۰۸-۰۷-۲۵. Retrieved 2010-02-04.
- ↑ Flexibe Solutions (۲۰۰۷-۱۰-۲۶). "Embassy of Azerbaijan Republic in Italy". Azembassy.it. Archived from the original on 23 May 2011. Retrieved 2010-04-17.
- ↑ Maud Beck (2006). "Sister Cities: Baku and Houston. Celebrating 30 Years as Sister Cities". Azerbaijan International: ۶۸–۷۱. Retrieved 2010-02-04.
- ↑ "Izmir Metropolitan Municipality". Izmir.bel.tr. Archived from the original on 19 July 2011. Retrieved 2010-04-17.
- ↑ «مرکز کتاب باکو جایزه بین‌المللی دریافت کرد تور باکو». تور باکو (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۹-۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۱۹.
- ↑ "Baku Book Center receives int'l award [PHOTO]". AzerNews.az (به انگلیسی). 2019-09-09. Retrieved 2019-09-19.
- ↑ «اقتصاد در باکو و آذربایجان؛ صنعت نفت تا گردشگری و خرید تور باکو». تور باکو (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۹-۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۹-۲۳.
پیوند به بیرون
- باکو در دانشنامه اسلام
- یاشیل‌بازار باکو (گزارش ویدئویی از یورونیوز فارسی)