اکتودرم

*اکتودرم*
اکتودرم
	اعضای مشتق شده از اکتودرم.
	مقطعی گذرنده از دیسک (یا صفحه) رویانی خفاش برفکی.
جزئیات
روزها	16
شناسه‌ها
MeSH	D004475
FMA	69070

اکتودرم (به انگلیسی: Ectoderm)، یکی از سه لایه زایای اولیه است که در تکوین اولیه رویان تشکیل می‌شود. این لایه، بیرونی‌ترین لایه بوده و نسبت به مزودرم (لایه میانی) و اندودرم (داخلی‌ترین لایه) در موقعیت سطحی قرار دارد. اکتودرم از لایه بیرونی سلول‌های زایا نشأت گرفته و ظهور پیدا می‌کند. کلمه اکتودرم از یونانی ektos به معنای «بیرونی» و derma به معنای «پوست» گرفته شده.

به‌طور کلی می‌توان گفت که اکتودرم جهت تشکیل اپی‌تلیال و بافت‌های عصبی (طناب نخاعی ، اعصاب محیطی و مغز) تمایز پیدا می‌کند. این بافت‌ها شامل این موارد نیز می‌شوند: پوست، مرز دهان، مقعد، سوراخ‌های بینی، غدد عرقی، مو و ناخن‌ها، و مینای دندان. سایر انواع اپی‌تلیوم از اندودرم نشأت می‌گیرند.

در رویان مهره‌داران، اکتودرم می‌تواند به دو بخش تقسیم شود: اکتودرم سطحی پشتی که به اکتودرم خارجی هم شناخته می‌شود، و صفحه عصبی، که با درون‌روی (invagination)، لوله عصبی و ستیغ عصبی را تشکیل می‌دهد. اکتودرم سطحی، منجر به تشکیل اکثر بافت‌های اپی‌تلیالی گشته، و صفحه عصبی نیز تبدیل به بخش عمده دستگاه عصبی می‌گردد. به همین دلیل، صفحه عصبی و ستیغ عصبی را نیز نورواکتودرم می‌نامند.

منابع

↑ Langman's Medical Embryology, 11th edition. 2010.
↑ Gilbert, Scott F. Developmental Biology. 9th ed. Sunderland, MA: Sinauer Associates, 2010: 333-370. Print.
↑ "Derivation of Tissues | SEER Training". training.seer.cancer.gov.
↑ Marieb, Elaine N.; Hoehn, Katja (2019). Human Anatomy & Physiology. United States of America: Pearson. pp. 146, 482–483, 1102–1106. ISBN 978-0-13-458099-9.

[1] Langman's Medical Embryology, 11th edition. 2010.

[GilbertScott-2] Gilbert, Scott F. Developmental Biology. 9th ed. Sunderland, MA: Sinauer Associates, 2010: 333-370. Print.

[SEER-3] "Derivation of Tissues | SEER Training". training.seer.cancer.gov.

[:0-4] Marieb, Elaine N.; Hoehn, Katja (2019). Human Anatomy & Physiology. United States of America: Pearson. pp. 146, 482–483, 1102–1106. ISBN 978-0-13-458099-9.