سلمکی
سَلمَکی، رَپَد یا آتریپلکس (Atriplex Spp)، گیاهی همیشه‌سبز است از تیرهٔ تاج‌خروسان (Amaranthaceae) و زیرتیرهٔ چغندران (Chenopodioideae).
| اسفناج باغی | |
|---|---|
| (Atriplex hymenelytra) | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | گیاهان |
| دسته: | گیاهان گلدار |
| رده: | دولپه‌ای‌ها |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | دولپه‌ای‌های نو |
| راسته: | میخک‌سانان |
| تیره: | تاج‌خروسان |
| زیرخانواده: | چغندران |
| سرده: | Atriplex L. |
| گونه‌ها | |
|
حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ | |
این گیاه در گروه گیاهان شوره‌زی می‌باشد؛ و می‌شود از آب دریا برای آبیاری آن استفاده کرد. چنانچه بدان توجه کافی شود، می‌تواند در فصل تابستان و پائیز نیز، که بیشتر گیاهان از بین می‌روند، پروتئین زیاد و علوفه آبداری تولید نماید. در گاهی، مقدار ویتامین A این گیاه در یک گرم، حتی به بیش از ۳۵ میلی‌گرم نیز می‌رسد.
ریشه‌های این گیاه، راست و عمیق است، به گونه‌ای که گاهی نیز به عمق چهار متر می‌رسد. شاخ و برگ این گیاه، با گسترش زیادی که دارد به صورت درختچه‌ای درآمده و مانع جریان آب در آن می‌شود.
چون شاخ و برگ این گیاه زیاد بزرگ می‌شود، به همین جهت بایستی شاخه‌های اضافی جهت تعلیف چیده شوند.
برای مناطقی که دارای خاک‌های شور هستند و در حدود ۲۰۰ میلی‌متر در سال، بارندگی دارند، بازکاشت نهالهای ۳ تا ۴ ماهه آن امکان‌پذیر می‌باشد. پس این گیاهان، گیاهانی کارآ برای بیابان زدایی می‌باشند. گیاهی است در برابر سرما و گرما مقاوم است و حرارتهای بین ۱۵ تا ۴۰ سانتی‌گراد را تحمل می‌کند و در بیشتر نقاط ایران، به صورت محدود وجود دارد.
گونه‌هایی از این گیاه، به نام‌های A.Halimus , A.Leucoclada و A.Canescens مورد تغذیه شتر قرار می‌گیرند.
طرح کاشت در اطراف دریاچه ارومیه
کاربرد گونه‌های شورپسند با سامانه‌های ریشه‌های عمیق، اهمیت ویژه‌ای در مورد حفاظت از خاک‌های شور دارد زیرا گیاهان به‌طور ذاتی در محیط‌هایی با تنش‌های شوری و سدیمی حضور دارند و به تنش‌هایی دیگر از جمله خشکی نیز بردبار هستند. این گیاهان به ویژه آتریپلکس و سالیکورنیا از گونه‌های غالب در مناطق خشک و نیمه خشک با شوری بالا هستند که منبعی برای تغذیه دام و تجدید اراضی فرسوده مانند تپه‌های شنی، خاک‌های شور- آهکی، کم عمق و… به‌شمار می‌روند. در یک طرح پیشنهادی سعی می‌شود که با موافقت سازمان جنگل‌ها و مراکز آبخیز داری در۳۰ هکتار از اراضی ارومیه ۳گونه آتریپلکس بومی و هفت گونه غیر بومی سالیکورنیا کاشته شود و طی یک بازه زمانی عملکرد آن ارزیابی شده و نتایج نهایی آن برای اقدامات بعدی مورد ارزیابی قرار گیرد.
منابع
به نقل از مقاله گیاهان مرتعی مورد استفاده شتر تألیف دکتر احسان مقدس از انتشارات معاونت امور دام وزارت جهاد کشاورزی، تهران ۱۳۷۴