ابوالقاسم علیدوست

ابوالقاسم علیدوست در سال ۱۳۴۰ در شهرستان ابرکوه (از توابع استان یزد) متولد شد. در سن هفت سالگی به مدرسه رفت. پس از اتمام دوره ابتدایی در ابرکوه حوزه علمیه‌ای ولی عصر افتتاح شد و وی از همان زمان تحصیلات حوزوی‌اش را آغاز نمود. او در سال ۱۳۵۴ وارد حوزه علمیه شیراز شد. و در آن جا با سید عبدالحسین دستغیب شیرازی آشنا شد و در مدرسه ایمانیه شیراز با مدیریت شهید دستغیب دروس حوزوی را ادامه داد و در درس برادر ایشان سید مهدی دستغیب شرکت می‌کرد. در همان زمان هم نزد سید هاشم (فرزند سید عبدالحسین دستغیب شیرازی) در مدرسه حکیم تحصیل می‌نمود. و نهایتاً در سال ۱۳۵۵ به شهر قم مهاجرت کرد. اغلب دروس رسائل، مکاسب و کفایه را نزد ستوده فرا گرفت. از سال ۶۰ یا ۶۱ در دروس خارج شرکت کرد و ۲ سال درس اصول را به صورت خصوصی از خاتم یزدی آموخت.

از اساتیدش محمد فاضل لنکرانی، جواد تبریزی، جعفر سبحانی، ناصر مکارم شیرازی و در درس خارج فقه و اصول عمدتاً حسین وحید خراسانی بوده‌اند. فلسفه را با شرح منظومه ملا هادی سبزواری نزد گرامی و یحیی انصاری شیرازی و اسفار اربعه را نزد علمایی چون آقایان جوادی آملی، حسن‌زاده آملی، محمد محمدی گیلانی، یحیی انصاری شیرازی و محمدتقی مصباح یزدی فرا گرفت. از سال ۶۲ رسماً در مدرسه المهدی قم – که تحت نظر سید محمدرضا گلپایگانی اداره می‌شد تدریس سیوطی را شروع کرد. بعد از آن در مدارس رسول اکرم، رضویه، عترت، معصومیه و … درس‌های سیوطی، مغنی و عموم کتب سطح را تدریس نمود. در سال ۷۱ یا ۷۲ تدریس رسائل را در مدرسه سید محمدرضا گلپایگانی آغاز کرد و سپس مکاسب و کفایه را تدریس نمود. تفسیر قرآن را به صورت درس تخصصی از سال ۷۷ در مرکز تخصصی تفسیر و در سال ۱۳۹۰ در مدرسه عالی خاتم‌الاوصیا شروع کرد. خارج اصول را از سال ۱۳۷۵ و خارج فقه را از سال ۱۳۸۲ تدریس و فلسفه فقه را در سال ۱۳۸۹ در مدرسه عالی خاتم‌الاوصیا آغاز نمود.

1. «فقه و مصلحت» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۸
2. «هدایت تحصیلی طلاب و دانش پژوهان»، انتشارات دارالفکر، ۱۳۸۴
3. «نظارت بر تحقیقی موسوم به (نقد فقهی قانون مجازات اسلامی، بخش دیات)
4. «فقه و عرف» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ۱۳۸۴
5. «فقه و عقل» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ۱۳۸۱
6. «سلسبیل فی اصول التجزئة و الاعراب» نشر اسوه ۱۳۸۳
7. «مغنی الادیب» انتشارات حوزه علمیه. ۱۳۷۰
8. «جرعه‌ای از ادب قرآن: آموزش کاربردی ادبیات عرب»، بوستان کتاب، ۱۳۸۷
9. «صراط: هدایت تحصیلی طلاب و دانش پژوهان»،انتشارات دارالفکر، ۱۳۸۴
10. «مقدمه علمی بر کتاب «مقصدهای شریعت»» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی ۱۳۸۸
11. «طراط اندیشه و عمل»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی ۱۳۹۵
12. «فقه و حقوق و قراردادها (ادله عام قرآنی)» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی ۱۳۹۵
13. «فقه و حقوق و قراردادها (ادله عام روایی)» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه‌های اسلامی ۱۳۹۵
14. «مصادر فقه» جامعه المصطفی العالمیه، ۱۳۹۵
15. «فقه مسائل نوپیدا»، اشراق حکمت، ۱۳۹۵
16. کوشش در تدوین مجموعه مقالات «فقه هسته‌ای»، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۷
17. کوشش در تدوین مجموعه مقالات «فقه هنر۱»، مدرسه اسلامی هنر، ۱۳۹۵
18. کوشش در تدوین مجموعه مقالات «فقه هنر۲»، مدرسه اسلامی هنر، ۱۳۹۷

1. «فقه و عقل» قبسات، ۱۳۷۹ – شماره ۱۵ و ۱۶
2. «اقتراح: مبانی معرفتی و کلامی فقه» قبسات ۱۳۷۹ – شماره ۱۵ و ۱۶
3. «قاعده نفی غرر در معاملات» اقتصاد اسلامی، ۱۳۸۲ – شماره ۹
4. «قاعده نفی سبیل» مقالات و بررسی‌ها ۱۳۸۳ – دوره ۳۷، شماره ۴، دفتر ۷۶٫
5. «گستره شریعت» قبسات۱۳۸۳ – شماره ۳۲
6. «مناهج عمده تحقیق در معارف دینی» قبسات، ۱۳۸۳ – شماره ۳۴
7. «نقش عقل در اجتهاد» قبسات/ ۱۳۷۹
8. «فقهِ هنر در دو نگاه جامع و تعیّنات موردی» قبسات، دوره ۲۰، شماره ۷۸، ۱۳۹۴٫
9. «دین، شریعت و مصلحت»، قبسات، دوره ۱۶، شماره ۶۱، ۱۳۹۰
10. «با امام (ره) در تفسیر بسم الله» آینه پژوهش فروردین و اردیبهشت ۱۳۸۲ – شماره ۷۹».
11. «امام علی و فقه» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۱
12. «فلسفه فقه» پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۵
13. «نقش پدیده‌شناسی ازدواج در اذن ولی به نکاح دوشیزه رشیده»، ۱۳۸۹، مطالعات راهبردی زنان شماره ۴۸
14. «بازپوهی خروج زن از منزل بدون اذن شوهر از منظر قاعده لاضرر»، ۱۳۹۰، مطالعات راهبردی زنان، شماره۵۱
15. «استناد به مذاق شریعت در بوته نقد»، ۱۳۸۸، حقوق اسلام شماره ۲۲
16. «فلسفه الفقه» ۱۴۳۲، قبسات شماره۱
17. «بررسی قاعده تسلط و گستره آن»، ۱۳۸۹، حقوق اسلامی شماره ۲۴
18. «قاعده نفی غرر» ۱۴۳۲، قبسات شماره ۲
19. «دین، شریعت و مصلحت»، ۱۳۹۰، قبسات شماره ۶۱
20. «از فقه تا قانون»، ۱۳۹۰، مرکز تحقیقات اسلامی مجلس شورای اسلامی
21. «بررسی فقهی اطاعت زوجه از زوج» ۱۳۹۰، حقوق اسلامی ۲۹٫
22. «فقه تولید، انباشت و کاربرد سلاح‌های غیر متعارف»، ۱۳۹۲، حقوق اسلامی شماره ۳۸٫
23. «مشارکت در حرام و معیار استناد معصیت»، ۱۳۹۴، حقوق اسلامی شماره ۴۷
24. «ظرفیت‌های فقه در رویارویی با مسائل دنیای معاصر»، ۱۳۹۵، اقتصاد اسلامی ۶۲
25. «بایسته‌های مفهوم‌شناسی در نصوص دینی»، ۱۳۹۵، فلسفه دین شماره۲
26. «ماهیت و چیستی‌شناسی «فقه امنیت» و «فقه امنیتی»» ۱۳۹۴، حکومت اسلامی شماره ۴
27. «فلسفه قواعد فقهیه»، ۱۳۹۵، پژوهش‌های فقهی شماره۲
28. «ظهور اطلاقی آیات و روایات» ۱۳۹۵، حقوق اسلامی
29. «نقش عدالت در فرایند استنباط اول و دوم» ۱۳۹۵، کاوشی نو در فقه شماره ۳
30. «آنالیز بقای عقلاء در رجوع جاهل به عالم به روش رفتارشناسی و مقایسه آن با رجوع مقلد به مرجع تقلید»، ۱۳۹۴، فقه و اصول
31. «مقایسه روش اجتهادی صاحب جواهر و محقق خویی»، ۱۳۹۹، جستارهای فقهی و اصولی، شماره ۱۹
32. «گستره‌شناسی استثنای دم، در ادله اکراه، اضطرار، تقیه و حرج»، ۱۳۹۸، حقوق اسلامی، شماره ۶۲
33. «أمهات المناهج التقلیدیة فی مجال الدراسات الدینیة»، ۱۴۴۱، دو فصلنامه المنهج الفقهی من منظار اهل البیت علیهم السلام، شماره ۱
34. «بررسی ماهیت حکم حکومی و تفاوت آن با فتوای حکومی»، ۱۳۹۹، دو فصلنامه گفتمان فقه حکومتی، شماره ۶
35. «مکتب فقهی آیت‌الله العظمی حاج شیخ عبدالکریم حائری»، ۱۳۹۸، چاپ شده در «درآمدی بر مکتب فقهی قم و نجف»
36. «بررسی ماهیت حکم حکومی و تفاوت آن با فتوای حکومی»، ۱۳۹۹، دو فصلنامه گفتمان فقه حکومتی، شماره ۶
37. «برادری انسانی مبنای نوع دوستی»، ۱۳۹۸، ISC همایش منطقه‌ای کاربردی در علوم انسانی و علوم اسلامی
38. «آیه «الرّجال قوّامون علی النساء» و تصدی زنان نسبت به پُست‌های متضمن ولایت»، ۱۳۹۹، علمی پژوهشی، دو فصلنامه قرآن فقه و حقوق اسلامی، بهار و تابستان، شماره ۱۲
39. «مبانی جامعه شناختی فقه تمدنی»، پاییز ۱۳۹۹، فصلنامه معرفت فرهنگی اجتماعی، شماره ۴۴
40. «تعارض بینه و سند رسمی از دیدگاه فقه و حقوق موضوعه ایران (پیشنهاد اصلاح ماده ۱۳۰۹ قانون مدنی)»، زمستان ۱۳۹۹، فصلنامه جستارهای فقهی اصولی، شماره ۲۱
41. «فقدان نظام در رویکرد اتمیک و اتوماتیک دینی»، زمستان ۱۳۹۹، فصلنامه تخصصی علوم انسانی اسلامی، شماره ۳۵
42. «تبیین فقهی تابعیت ملی با تأکید بر انگاره حکومت محوری اسلام و احکام اسلامی»، مرداد ماه ۱۴۰۰، فصلنامه حکومت اسلامی
43. «راهکارهای فقهی تصحیح شرعی رفتارهای قانون گذارانه عقلا (مطالعه موردی: قانون تابعیت ملی)»، پاییز ۱۴۰۰، فصلنامه تحقیقات بنیادین علوم اسلامی، شماره ۲۴
44. «امکان‌سنجی فقهی تصدی گری بانوان در مناصب مشوب به ولایت»، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، دو فصلنامه فقه دولت اسلامی، شماره ۲
45. «سنجش اعتبار عمل اصحاب در استنباط احکام فقهی»، دو فصلنامه اصول فقه حوزه، پاییز و زمستان ۱۳۹۹، شماره ۴
46. «نقش ادیبان شیعه در پیدایش و گسترش دانش لغت عربی»، کتاب کنگره نقش شیعه، ۱۴۰۰
47. «بازپژوهی فقهی مسئولیت در زمان علم اجمالی به عامل جنایت هنگام تعارض بینه‌ها»، فصلنامه حقوق اسلامی، شماره ۷۱، زمستان ۱۴۰۰
48. «فقه با انگاره‌ی قبول نظامات شرعی و لزوم استنباط آنها و انگاره‌ی انکار»، فصلنامه قبسطات، شماره ١٠٣، بهار ١۴٠١
49. «امکان سنجی فقهی تصدی گری بانوان در مناصب مشوب به ولایت»، دو فصلنامه فقه دولت اسلامی، سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان 1399
50. «فقه نظام ساز (با تاکید بر آراء آیت الله علیدوست) : نویسنده مقاله اسداله حاج جعفری»، فصلنامه علمی تخصصی فقه نظام ساز، سال اول، شماره دوم، تابستان 1401
51. «تعامل با دنیا راهی به سوی اصلاح مجتمع انسانی : گفتگو با آیت الله ابوالقاسم علیدوست»، ویژه نامه افق حوزه، شماره اول، دی ماه 1399
52. «معنای لهو و حکم آن»، فصلنامه تخصصی فقه اهل بیت علیهم السلام، سال بیست و سوم، شماره 91، پاییز 1396
53. «بازخوانی مفهوم اکراه در فقه»، فصلنامه تخصصی فقه اهل بیت علیهم السلام، سال بیست و چهارم، شماره 94، تابستان 1397

1. برنده جایزه جهانی دومین دوره علوم انسانی اسلامی سال ۱۳۹۴
2. فقه و مصلحت اثر برگزیده بیست و هشتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ۱۳۸۹
3. تحقیق فقه و عرف رتبه ارزنده و فرهنگ‌ساز همایش کتاب دین و پژوهش‌های برگزیده
4. تحقیق فقه و عرف کتاب سال سازمان تبلیغات اسلامی
5. تحقیق مصلحت در فقه امامیه شایسته تقدیر جشنواره فارابی
6. فقه و عرف پژوهش برتر دبیرخانه دین پژوهان ۱۳۸۳
7. فقه و عرف پژوهش برتر کنگره دین پژوهان ۱۳۸۳
8. فقه و عرف شایان تحسین سومین جشنواره علامه طباطبایی ۱۳۸۵
9. فقه و عرف اثر ارزنده کتاب دین سازمان تبلیغات اسلامی ۱۳۸۵
10. فقه و عرف اثر برگزیده هشتمین کتاب سال حوزه ۱۳۸۵
11. فقه و مصلحت اثر برگزیده کتاب فصل ۱۳۸۸
12. کتاب فقه و عقل پژوهش شایان تحسین نخستین جشنواره علامه طباطبایی ۱۳۸۱
13. فقه و مصلحت اثر برگزیده دوازدهمین کتاب سال حوزه ۱۳۸۹
14. کرسی فقه و مصلحت سومین جشنواره بین‌المللی تحقیقات علوم انسانی فارابی ۱۳۸۹
15. فقه و مصلحت اثر برگزیده جشنواره علامه طباطبایی ۱۳۹۰
16. تحقیق فقه و عرف پژوهش شایان تحسین جشنواره علامه طباطبایی
17. استاد موفق حوزه علمیه قم ۱۳۸۷
18. احراز رتبه عالی پژوهش حوزه علمیه ۱۳۸۹
19. برگزیده در جشنواره مقالات علمی پژوهشی حوزه ۱۳۹۶ بهمن
20. احراز رتبه عالی در آزمون روحانیون حج ۱۳۹۳

• پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: "فقه و حقوق قراردادهاً ادله عام روایی منتشر شد
• پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: "فقه و مصلحت" به چاپ سوم خود رسید
• پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: "فقه و حقوق قراردادهاً ادله عام قرآنی منتشر شد
• پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی: چاپ هفتم کتاب "فقه و عقل"
• خبرگزاری مهر: نقش عقل در استنباط احکام شرعی مظلوم واقع شده‌است
• خبرگزاری مهر: اصول فقه موجود، محور معینی ندارد/ دو دیدگاه مهم در اصول فقه
• خبرگزاری مهر: کتاب صراط اندیشه و عمل به چاپ دوم رسید
• خبرگزاری مهر: کشور را باید با قانون برخواسته از فتوا هدایت کرد
• خبرگزاری مهر: کتاب «فقه و حقوق قراردادها؛ ادله عام قرآنی» منتشر شد
• خبرگزاری مهر: پیامبر(ص) همیشه یاد خدیجه(س) را می‌داشت/ نهادسازی پیامبر
• خبرگزاری مهر: محتوای مبانی دین، پیشتاز مسائل حقوق بشری است
• خبرگزاری مهر: تعامل با دیگر ادیان، غربت شیعه را از بین می‌برد
• خبرگزاری مهر: دیدگاه‌های معارضین اسلامی‌سازی علوم انسانی واقع و اصولی نیست
• خبرگزاری مهر: فقه، برای کاربردی کردن علوم انسانی اسلامی حرف جدی دارد
• خبرگزاری مهر: اصول فقهی نیازمند تل، ترمیم و تغییر است
• خبرگزاری مهر: «نهادشناسی ظرفیت‌های پیشرفت در تراث اسلامی» بررسی می‌شود
• خبرگزاری مهر: هنر همراه با معنویت و ارزش‌ها، بشر را سیراب می‌کند
• خبرگزاری مهر: جلوه بارز تمدن اسلامی هنر است/ هنر، وسیله‌ای برای ترویج ارزش‌ها
• خبرگزاری مهر: کارکردهای چهارگانه عقل/ از کاربرد عقل در فقه تا عقلانیت فقهی
• خبرگزاری مهر: نهاد حقوقی «حق هستی» مبتنی بر آموزه‌های اسلامی ایجاد کنیم
• خبرگزاری فارس: نقد درون دینی در رسانه‌ها از نظر شرع ناپسند است
• خبرگزاری فارس: ظرفیت‌های فقه در مقابله رویارویی با مسائل دنیای معاصر
• خبرگزاری فارس: اهتمام به عوامل رشد جریان تکفیر از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی
• ایرنا: حوزه‌های علمیه باید به پرسش‌های فراوان درخصوص هنر پاسخ دهند
• خبرگزاری تسنیم: ظرفیت حوزه علمیه برای تحقیق و پژوهش در حوزه فقه هنر
• ایسنا: رمضان درس بندگی، خرد ورزی و وارسته زیستن به انسان می‌دهد
• ایسنا: عضو جامعه مدرسین: حوزه مشکلی در زمینه تولید مبانی دینی ندارد
• ایسنا: علیدوست: مسلمانان باید چیستی سلاح‌های هسته‌ای را بفهمند
• ایسنا: مجلس خبرگان نباید گرفتار جناح‌بندی‌های سیاسی شود
• ایسنا: در «فقه شیعه» نمی‌توان جاهای خالی را با «حکم مصلحت» پر کرد
• ایسنا: ۴۰ عامل تهدیدکننده سلامت خانواده
• ایسنا: فهرست آثار علمی مرکز الگو رونمایی شد
• ایسنا: ۶ محور اساسی طراحی الگو/لزوم بکارگیری ادبیات جهانی در تنظیم الگو