ائتلاف شمال
جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان معروف به ائتلاف شمال یا اتحاد شمال یک ائتلاف نظامی به رهبری احمد شاه مسعود علیه حکومت طالبان بود که در زمستان ۱۳۷۴ پس از تصرف کابل توسط طالبان تأسیس شد. جبهه متحد در ابتدا توسط رهبران سابق دولت اسلامی افغانستان، برهان‌الدین ربانی رئیس جمهور و احمد شاه مسعود وزیر دفاع تشکیل شد. در ابتدا بیشتر تاجیک‌ها را شامل می‌شد اما بعدا رهبران سایر گروه‌های قومی به جبهه متحد پیوستند.
| ائتلاف شمال | |
|---|---|
تصویر اول: پرچم جبهه متحد اسلامی ملی برای نجات افغانستان (ائتلاف شمال) تصویر دوم: مناطق تحت کنترل جبهه متحد (آبی) مناطق تحت کنترل طالبان (قرمز) | |
| رهبران | برهان‌الدین ربانی احمد شاه مسعود عبدالله عبدالله محمدقسیم فهیم عبدالقدیر عبدالرشید دوستم کریم خلیلی محمد محقق |
| تاریخ عملیات‌ها | سپتامبر ۱۹۹۶ – دسامبر ۲۰۰۱ |
| ستاد فرماندهی | تالقان، افغانستان (تا سپتامبر ۲۰۰۰) فیض‌آباد، افغانستان (سپتامبر ۲۰۰۰ تا نوامبر ۲۰۰۱) |
| مناطق فعال | افغانستان |
| متحدین | |
| معارضین |  طالبان القاعده پاکستان |
| نبردها و جنگ‌ها | جنگ در افغانستان (۱۹۷۸–تاکنون) و جنگ علیه تروریسم |
تأسیس این جبهه با ائتلاف احمدشاه مسعود و عبدالرشید دوستم محقق شد. آنها که از دو سال قبل با یکدیگر در حال جنگ بودند برای جلوگیری از نابودی خود توسط طالبان با یکدیگر متحد شدند. علاوه بر نیروهای عمدتاً تاجیک‌تبار مسعود و عمدتاً ازبک‌تبار دوستم، نیروهای هزاره‌تبار محمد محقق و چند گروه پشتون‌تبار از جمله نیروهای تحت فرماندهی عبدالحق و حاجی عبدالقدیر نیز در ائتلاف شمال حضور داشتند. ائتلاف شمال بین سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۰ حداکثر چیزی در حدود ۳۰ درصد از خاک افغانستان از جمله ولایت‌های بدخشان، پنجشیر، کاپیسا، تخار، و بخش‌هایی از پروان، نورستان، کنر، لغمان، سمنگان، کندوز، غور و بامیان را در تصرف خود داشت.
ائتلاف شمال در سال ۱۳۸۰ با کمک حملات هوایی ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا در عملیات آزادی بلندمدت موفق شد تا کابل و اغلب نقاط افغانستان را از طالبان پس بگیرد.
کشورهای حامی
پس از کمک رسانی و اتحاد کشور پاکستان با طالبان، کشورهای ایران، تاجیکستان، روسیه و بعدها ازبکستان، هند و ایالات متحده آمریکا به حمایت از این ائتلاف پرداختند.
فرماندهان و جناح‌ها
مهمترین گروه‌های عضو ائتلاف شمال:
- جمعیت اسلامی افغانستان حزب عمدتاً تاجیک و سنی به رهبری برهان‌الدین ربانی و احمدشاه مسعود
- حزب وحدت اسلامی افغانستان حزب عمدتاً هزاره و شیعه به رهبری محمد محقق و کریم خلیلی
- جنبش ملی اسلامی افغانستان حزب عمدتاً ازبک و سنی به رهبری عبدالرشید دوستم
- شورای شرقی حزب عمدتاً پشتو و سنی به رهبری عبدالقدیر
- حرکت اسلامی افغانستان حزب عمدتاً هزاره و شیعه به رهبری محمدآصف محسنی و سید محمد علی جاوید
عبدالله عبدالله به عنوان وزیر امور خارجه ائتلاف شمال فعالیت می‌کرد و اسماعیل خان، عطا محمد نور، شاه جهان نوری، بسم‌الله خان محمدی، محمدقسیم فهیم، محمد داوود داوود، سید حسین انوری، سید مصطفی کاظمی، سید حسن صفایی، محمد بشیر جبلی و عبدالمنیر یوسفی به‌عنوان پزشک از دیگر فرماندهان و رهبران ائتلاف شمال در نقاط مختلف افغانستان بودند. حامد کرزی رئیس‌جمهور افغانستان پس از سقوط طالبان نیز مدتی ماموریت‌های دیپلماتیکی را به نمایندگی از ائتلاف شمال انجام می‌داد.
منابع
- ↑ "Northern Alliance". fas.org. Retrieved 2020-03-03.
- ↑ "Who are the Northern Alliance?" (به انگلیسی). 2001-11-13. Retrieved 2020-03-03.
- ↑ "Who are the Northern Alliance?". BBC News. 13 November 2001. Retrieved 11 December 2012.
The alliance is primarily comprised of three non-Pashtun ethnic groups – Tajiks, Uzbeks and the Hazaras – and in the past relied on a core of some 15,000 troops to defend its territories against the predominantly Pashtun Taleban.
- ↑ "Afghanistan's Northern Alliance". BBC News. 19 September 2001. Retrieved 11 December 2012.
Until recently, the alliance's main backers were Iran, Russia and Tajikistan.