آویشن شیرازی
آویشن شیرازی (نام علمی: Zataria multiflora)، ازکند، تنها گونهٔ سرده Zataria در خانواده نعناعیان است که در جنوب ایران، افغانستان و پاکستان میروید و خواص دارویی و خوراکی دارد. آویشن (نام علمی: Thymes) سرده دیگری از نعناعیان است.
آویشن شیرازی | |
---|---|
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاه |
(طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
(طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
(طبقهبندینشده): | آستریدها |
راسته: | نعناسانان |
تیره: | نعنائیان |
سرده: | Zataria Boiss. |
گونه: | Z. multiflora |
نام دوبخشی | |
Zataria multiflora Boiss.
| |
مترادف | |
|
ویژگی
آویشن شیرازی سردهای است از نعنائیان شامل گیاهانی بوتهای با ساقههای منشعب و شاخههای متعدد نازک و برگهای کوچک تقریباً دایرهای و با حاشیهٔ صاف و بیدُمبرگ و پوشیده از شمار فراوانی غدهٔ ترشحی و گلآذین متشکل از چرخههای متعدد بیضوی یا کروی گلهای کوچک و سفید و چهار عدد پرچم و فندقچهٔ تخممرغی با سطح صاف.
آویشنهای شیرازی شاخههای کوچک پوست سفید دارند و کرکدار هستند. برگهای کوچک دایرهای یا بیضوی با قاعده گرد و بهندرت قلبیشکل و تقریباً نوکدار، برگهای جوان کُرکهای کوتاه سفید و برگهای مسنتر بدون کرک هستند. چرخههای گل دستهای و گروهی انبوه یا سنبلهای شکل دارند. گلهای آن بسیار کوچک، به طول دو میلیمتر، تخممرغی درازچین و کرکدار هستند.
رویشگاه
این درختچه تنها گونه آویشن بومی ایران است و در اصفهان (ده کیلومتری شمال نجفآباد، ۲۷ کیلومتری جنوب اصفهان، کلاهقاضی جنوب اصفهان، شاهکوه)، لرستان (شهبازان، چم سنگر: مرگ سر)، خوزستان (۶۰ کیلومتری شمال شرق دزفول، بهبهان: بابا احمدی)، فارس (فیروزآباد، کوه سیوند، ارتفاعات مشرف به دریاچه مهارلو، بخش خبریز ارسنجان و کوههای مشرف به دریاچه بختگان،میان جنگل، بین جهرم و منصورآباد، نزدیک طارم داراب)، بوشهر (خورموج نزدیک بوشهر، اهرم)، کرمان (بین کرمان و زرند، علیآباد به طرف اسفندقه)، هرمزگان (۲۰–۳۰ کیلومتری شرق حاجیآباد، گهره، کوههای گنو، کوه هماگ از فارغان و تیدر، آبگرم گنو)، بلوچستان (ده کیلومتری خاش به طرف ایرانشهر، شمال بزمان، شمال ایرانشهر، تنگ سرحه، دره رودخانه کاجو شمال قصر قند، اطراف نیکشهر)، خراسان (گردو ۷۰ کیلومتری جنوب ازبگو، ازبگو) و یزد (۱۵ کیلومتری غرب چاهملک به طرف چوپانان، مهریز: خورمیز، بین جندق و یزد، بافق: قطروم، بین اشنیز و ندوشن) میروید.
خواص
استفاده دمنوش آویشن شیرازی باعث رقیق شدن خون می شود و بخشی از عفونت های ریه را از بین می برد. دمکرده آویشن همچنین ضد درد مفاصل ، ضد سکسکه و ضد نفخ شکم است.
**(برای از بین بردن نفخ شکم می توان مقداری پودر آویشن همراه غذا میل کرد یا نصف قاشق چایخوری در آب داغ یا در نبات داغ حل شود و نوشیده شود ؛ بخور ملایم آویشن خلط آور است و التهاب شش ها را می کاهد همینجور التهاب سینوزها را کم می کند و در بهبود سردرد موءثر است ، بهتر است کم کم پودر آویشن در آب درحال جوش ريخته شود زیر شعله باید کم باشد تا باعث اذیت نشود و بخار حاوی عصاره آویشن شیرازی کم کم استنشاق شود )**
تنفس بخور آویشن شیرازی به مدت ۵ دقیقه و باعث تقویت بینایی می شود و برای سینوزیت مفید می باشد.
پانویس
- ↑ «آویشن شیرازی» [گیاهان دارویی] همارزِ «Zataria»؛ منبع: گروه واژهگزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سیزدهم. فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (ذیل سرواژهٔ آویشن شیرازی)
- ↑ ویکی انگلیسی
- ↑ ولیالله مظفریان، درختان و درختچههای ایران، صفحهٔ ۳۲۸.
- ↑ دانشنامه گیاهان دارویی و میوه ها. تالیف مهندس رضا محمدی جاویدی
- استاد : مرتضی خوشمهر
منابع
- مظفریان، ولیالله (چاپ سوم ۱۳۸۹). درختان و درختچههای ایران. تهران: فرهنگ معاصر. شابک ۹۶۴-۸۶۳۷-۰۳-۲.