آرام‌اس تایتانیک

تایتانیک تا پیش از برخورد با کوه یخ که منجر به غرق‌شدن آن گردید، ۶ پیام اخطار از سایر کشتی‌ها در رابطه با یخ‌های شناور دریافت کرده‌بود.

۲۳:۴۰ نیمه شب ۱۴ آوریل ۱۹۱۲

دیدبان کشتی حضور کوه یخ را اعلام کرد. به دستور کاپیتان اسمیت تایتانیک به سمت چپ هدایت شد. تایتانیک با سرعت ۲۹ کیلومتر بر ساعت در حرکت بود و متوقف کردن آن با این سرعت بیش از ۸۰۰ متر طول می‌کشید و فرصت کافی برای چرخش به چپ و جلوگیری از برخورد قسمت راست خود با کوه یخ را نداشت.

۲۳:۴۸

کاپیتان اسمیت سریع به داخل کشتی سرک می‌کشد و میزان آسیب را برای نخستین بار از نزدیک مشاهده می‌کند. تنها در ۱۰ دقیقه اول برخورد آب تا ارتفاع ۴/۵ متر بالا می‌آید.

۰۰:۰۰ بامداد ۱۵ آوریل

خبرها به سرعت به کاپیتان اسمیت می‌رسند که ۵ محفظه در حال پر شدن است او می‌داند تایتانیک ممکن است بیشتر از ۲ ساعت وقت نداشته باشد. در نتیجه به افسران دستور می‌دهد ۲۰ قایق نجات را آماده کنند.

۰۰:۰۵ بامداد

عملیات تخلیه مسافران و خدمه از کشتی آغاز شد.

۰۰:۴۵ بامداد

نخستین قایق نجات روی آب‌های اقیانوس اطلس شناور شد. این قایق حدود ۶۵ نفر ظرفیت دارد اما با ۳۷ جای خالی کشتی را ترک می‌کند به دلیل پیروی از قانون «الویت با زنان و کودکان است» و کم بودن تعداد زن‌ها و بچه‌ها در کشتی، بسیاری از قایق‌های نجات به جای ۶۹ نفر ظرفیت کامل خود، تنها چند ده نفر سرنشین داشتند.

۱:۳۰ بامداد

۱۱۰ دقیقه پس از برخورد تایتانیک نخستین قربانی‌هایش را می‌گیرد. ۵ کارمند که نامه‌های آب گرفته را از اتاق پست نجات می‌دهند غرق شدند.

۱:۴۵ بامداد

ملوانان آخرین قایق نجات را به آب می‌اندازند. اکنون نجات جان بقیهٔ مسافران به دست خودشان است. برق تایتانیک به‌طور کامل قطع شد.

۱:۵۰ بامداد

کشتی به تدریج به سمت چپ می‌چرخید. حوالی ساعت ۱:۵۰ بامداد، آب وارد یکی از راهروهای سمت چپ کشتی شد و در نتیجه چرخش شدت یافت.

۲:۱۵ بامداد

با افزایش فشار آب، دیگ‌های بخار متصل به دودکش شماره ۱ از جا کنده شد و دودکش سقوط کرد. آب در مسیری جدید وارد کشتی شد و غرق شدن کشتی شتاب یافت.

۲:۱۸ بامداد

تفاوت شدید وزن بین سینه کشتی که به دلیل ورود آب، سنگین شده بود و دم کشتی نسبتاً سبک، تنش عظیمی در بدنه کشتی ایجاد کرد و بدنه کشتی در مقابل دودکش سوم ترک خورد. چند ثانیه بعد و با به حداکثر رسیدن نیروی خمشی، بدنه کشتی دونیم شد. سینه کشتی و دم تنها از طریق اسکلت تقویت شده زیرین به هم متصل ماندند. کشتی دم به سمت چپ چرخید و افراد روی کشتی به بیرون پرتاب شدند.

۲:۱۹ بامداد

سینه کشتی از دم که هنوز شناور بود، جدا شد. کشتی دم سرو ته شده و آب از سمت جلو وارد آن شد

۲:۲۰ بامداد

درحالی که سینه کشتی با سرعت به سمت کف دریا می‌رفت، کشتی دم به حالت تقریباً عمودی چرخیده و وسایل داخل آن به بیرون ریخته می‌شد؛ در همین حال کشتی دم از سطح اقیانوس ناپدید گشت. دیگ‌های بخار از جای خود خارج شده و مستقیماً به بستر اقیانوس سقوط کردند و پس از آن دیگر تا چند مدت دیده نشد.

۲:۲۱ بامداد

جریان آب در اطراف سینه کشتی باعث از جا درآمدن دکل جلوی کشتی و برخورد آن با سکوی فرماندهی و دودکش‌ها شدند. دودکش‌ها از جا کنده شد به دلیل ظاهر مخروطی شکل سینه و کشتی دم، هر دوی آن‌ها با کم شدن سرعت به کف اقیانوس سقوط کردند. چرخش ساعت گرد کشتی دم سبب شد قبل از اینکه با کف اقیانوس برخورد کند. وسایل بیشتری از داخل آن به بیرون ریخته شود سینه کشتی با سرعت ۵۵/۵ کیلومتر بر ساعت و بازاویه ۲۰ درجه با بستر اقیانوس برخورد کرد؛ در نتیجه بدنه شکسته شد و عرشه‌هایش خرد شدند. بقایای متلاشی شده دم حاکی از برخورد بدتر آن با کف اقیانوس است.

کاپیتان اسمیت به توماس اندروز (طراح کشتی) گفت: قسمت‌های ۱ و ۲ و۳ و ۴ و ۵ پر از آب است این چقدر خطرناک است؟

توماس بارنگ پریده پاسخ داد: خیلی بد این کشتی در حال غرق شدن است.

کاپیتان: اما تو گفتی تایتانیک هیچ وقت غرق نمی‌شود.

توماس: بله گفتم اگر ۳ یا ۴ قسمت از تایتانیک پر از آب باشد خطرناک نیست ولی نه ۵ قسمت.

کاپیتان: چند ساعت وقت داریم؟

توماس:نمی‌دانم حداکثر ۲ ساعت بدنه و آنتن باهم می‌روند زیر آب.

در ساعت ۰۰:۱۴ کاپتان اسمیت به جک فیلیپس دستور می‌دهد تا با استفاده از بیسیم درخواست کمک کند. در ساعت ۲۵ دقیقهٔ بامداد تلاش‌های فلیپس به نتیجه می‌رسد و کشتی اس. اس کارپسیا پیغام را می‌شنود و به آن‌ها پاسخ می‌دهد. اما این کشتی ۹۳ کیلومتر با آن‌ها فاصله دارد و با حداکثر سرعتش نیز ۴ ساعت طول می‌کشد تا به تایتانیک برسد. در همین حال یک افسر کشتی ای را می‌بیند که فقط ۱۰ کیلومتر با آن‌ها فاصله دارد احتمال دارد این همان کشتی ای باشد که ۲ ساعت پیش اخطار کوه یخ را به آنان داده بود یعنی اس. اس کالیفرنیا. اما متصدی بیسیم آن الان به خواب رفته‌است و این درحالی است که می‌توانست در کم‌تر از نیم ساعت به کمک تایتانیک بیاید. فیلیپس نمی‌تواند با آن ارتباط برقرار کند و کشتی کالیفرنیا از آن‌ها دور تر می‌شود.

پس از غرق شدن تایتانیک گزارش‌های متعددی در مورد تعداد کثیر کوه‌های یخ در اقیانوس اطلس شمالی منتشر شد. در همان زمان مقامات دریانوردی و هواشناسی آمریکا به روزنامه نیویورک تایمز گفتند که زمستان گرم آن سال باعث شده که توده بزرگی از کوه‌های یخ در آب‌های اقیانوس اطلس به حرکت درآیند. در روزها و هفته‌های پیش از وقوع این حادثه جهت باد و دما شمال اقیانوس اطلس باعث شده بود که تعداد زیادی از کوه‌های یخ به سمت جنوب حرکت کنند.

همه این اطلاعات باعث شده بود که پژوهشگران در گذشته به این نتیجه برسند که در آن روزها تعداد بسیار زیاد و بی‌سابقه‌ای از کوه‌های یخ در بخش شمالی اقیانوس اطلس شناور بودند. یک گروه پژوهشی از آمریکا این فرضیه را مطرح کرده بود که نزدیک شدن بیش از حد ماه به کره زمین باعث شد که در زمستان سال ۱۹۱۲ ارتفاع امواج اقیانوس به شکل چشمگیری افزایش یابد و بنابراین حجم عظیم‌تری از توده‌های یخ از مناطق یخبندان گرینلند جدا شده و در اقیانوس اطلس شناور شدند.

اما در این پژوهش جدید در دانشگاه شفیلد، تمام اطلاعات گارد ساحلی و اداره دریانوردی آمریکا از سال ۱۹۰۰ تا چند دهه بعد را بررسی کرده‌اند. روش‌های تحلیل و بررسی اطلاعات با گذشت زمان پیچیده‌تر شده‌است و مقایسه شرایط جوی دوره‌های مختلف را دشوارتر می‌کند. پژوهشگران بریتانیایی در مطالعات خود متوجه شدند که حجم و تعداد کوه‌های یخ شناور در آن بخش از اقیانوس اطلس در هر سال به نسبت سال‌های دیگر تفاوت قابل ملاحظه‌ای داشت. هر چند به حرکت درآمدن توده‌های یخ در سال ۱۹۱۲ میزان نسبتاً بالایی داشته ولی این میزان نه غیرعادی و نه بی‌سابقه بوده‌است. تخمین زده می‌شود که در آن سال حدود ۱۰۰۰ کوه یخ از مدار ۴۸ درجه، که مرز منطقه مناسب برای دریانوردی تلقی می‌شد، عبور کرده بودند.

در بیست سال فاصله سال‌های ۱۹۰۰ تا ۱۹۲۰ که توسط پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته، حداقل در پنج سال تعداد کوه‌های یخی که از مدار ۴۸ درجه عبور کرده بودند بالای ۷۰۰ مورد بوده‌است. طبق آمارهای گارد ساحلی آمریکا تعداد کوه‌های یخ شناور در این مناطق در سال ۱۹۰۹ از سال ۱۹۱۲ بیشتر بوده‌است. اگر مبنا را ۶۰ تا ۷۰ سال اول قرن بیستم در نظر بگیریم، تعداد کوه‌های یخ شناور در سال ۱۹۱۲ جزو بیشترین‌ها بود ولی بدون شک پرشمارترین مورد نبوده‌است.

پژوهشگران با استفاده از اسناد گارد ساحلی آمریکا و داده‌های دیگر یک مدل کامپیوتری برای ردیابی مسیر حرکت کوه‌های یخ در سال ۱۹۱۲ طراحی کردند. آن‌ها با استفاده از این مدل کامپیوتری توانستند مسیر حرکت کوه یخی که کشتی تایتانیک را در جنوب گرینلند غرق کرد تشخیص دهند. آن‌ها معتقدند که این کوه یخ احتمالاً در پاییز سال ۱۹۱۱ از مناطق یخبندان شمال اقیانوس اطلس جدا شده و در آغاز حرکتش طول آن حدود ۵۰۰ متر و عمق آن حدود ۳۰۰ متر بوده‌است. براساس تخمین‌های این مدل محاسبه کامپیوتری، در زمان وقوع حادثه یعنی ۱۴ آوریل ۱۹۱۲، حجم و اندازه این کوه یخ با آنچه که در عکس‌های ویلیام اسکویرز ناخدای کشتی مینیا دیده می‌شود مطابقت دارد. کشتی مینیا در عملیات جستجو و نجات مسافران تایتانیک شرکت داشت و ناخدای آن از کوه یخی که به کشتی اصابت کرده بود چندین عکس گرفته‌است.

فرضیه ماه کامل

دانشمندان اخیراً فرضیه‌ای جدید را مطرح کرده‌اند که می‌گوید ماه کامل (قرص ماه) در غرق شدن و برخورد کشتی تایتانیک با کوه یخ نقش داشته‌است. محققان دانشگاه ایالتی تگزاس در سن مارکوس می‌گویند ماه کامل باعث رانش کوه یخ به سمت جنوب شده‌است.

فرضیه شرایط جو و اتمسفر منطقه

مورخ بریتانیایی با نام تیم مالتین معتقد است که جو و اتمسفر منطقهٔ سقوط کشتی شرایط را برای کارکنان کشتی بسیار سخت کرده بود و آن‌ها نتوانسته‌اند کشتی را متوقف کنند تا به کوه یخی برخورد نکند.

از همان لحظه‌ای که بندر بلفاست را ترک کردیم هوا بسیار عالی بود. وقتی که به عمق اقیانوس اطلس رسیدیم، هوا خیلی ملایم و وضعیت آب مثل دریاچه‌هایی بود که در ضرب‌المثل‌ها از آنها یاد می‌شود. حتی یک ذره باد هم نمی‌وزید و آب دریا مثل یک ورقه شیشه‌ای بود. در هر موقعیت دیگری این شرایط آب و هوایی می‌توانست مطلوب و ایده‌آل باشد؛ ولی هر کس که در مورد کوه‌های یخ تجربه داشته باشد می‌داند که دقیقاً همین شرایط به علاوه آسمان بدون ماه، تشخیص و رویت کوه‌های یخ را بسیار دشوار می‌کند و قاعدتاً بر هوشیاری ناخدا، افسران و ملوانان کشتی می‌افزاید.

پژوهشگران به وسیله ۱۰۰۰۰۰ عکسی که به وسیله ربات‌های زیردریایی گرفته شده‌است توانسته‌اند نقشه‌ای از جایگاه لاشه کشتی غرق شده ترسیم کنند.

پرینز آدالبرت، یک ناظر اقیانوس، ساعتی بعد از اینکه تایتانیک با کوه یخ برخورد کرد و غرق شد، از آن کوه یخ عکس گرفت. او وقتی این عکس را گرفت تایتانیک غرق شده بود و از اینکه چه اتفاقی افتاده خبری نداشت. چیزی که این عکس را نسبت به عکس‌های دیگر متمایز می‌کند این است که پرینز در توصیف تکه یخ نوشته‌است: بر روی کوه یخ، رنگ سرخ کاملاً قابل مشاهده بود و این رنگ توسط برخورد یک کشتی ایجاد شده‌است. این عکس ده‌ها سال بر دیوار شرکتی آویزان بود که نماینده سازندگان تایتانیک بود، اما این شرکت در سال ۲۰۰۲ بسته و این عکس و نوشته همراه‌اش به حراج گذاشته شد. از این عکس که بعضی از آن به عنوان «کوه یخ تایتانیک» یاد می‌کنند در سال ۱۹۵۵ در کتابی استفاده شد.

• جک تایر نام یک بازمانده کشتی تایتانیک بود که بعداً جیمز کامرون از نام وی برای شخصیت جک در فیلم استفاده کرد.
• هزینه ساخت فیلم تایتانیک که در سال ۱۹۹۷ ساخت شده بود خیلی بیشتر از هزینه ساخت خود کشتی تایتانیک بود (۲۰۰٬۰۰۰٬۰۰۰$).
• از ۱۵۱۴ نفری که غرق شده بودند، فقط جنازه ۳۳۳ نفر از آن‌ها پیدا شد و از مابقی جنازه‌ها هیچ اثری پیدا نشد.
• قیمت سوئیت‌های درجه ۱ تایتانیک ۸۷۰£ پوند بوده که به نرخ امروز ۷۶۰۰۰£ پوند می‌شود
• بیشتر از ۱۰ عروس و داماد در کشتی بودند که قصد سفر ماه عسل را داشته‌اند.
• دیدبان عرشه کشتی وقتی کوه یخ را می‌بیند و خبر می‌دهد ۳۰ ثانیه بعد کشتی با یخ برخورد می‌کند.
• فقط ۳ تا از ۴ دودکش‌های تایتانیک واقعی بوده و این به خاطر اینکه با عظمت تر و قویتر به نظر برسد بوده‌است.
• لاشه کشتی تایتانیک بعد از ۷۳ سال غرق شدن یعنی در سال ۱۹۸۵ پیدا شد.
• آخرین بازمانده کشتی تایتانیک، میلوینا دین در سن ۹۷ سالگی در سال ۲۰۰۹ میلادی درگذشت.
• ویولون که در زمان غرق شدن کشتی تایتانیک در حال نواخته شدن بوده در یک مزایده با قیمت ۱٫۷ میلیون دلار در سال ۲۰۱۳ میلادی فروخته شد.
• بر اساس شواهد تاریخی، قرار بوده ۶۴ قایق نجات در تایتانیک وجود داشته باشد، اما فقط ۲۰ عدد از آن‌ها بر کشتی‌سوار شده‌اند.
• «میلتون هرشی»، بنیان‌گذار و مدیر کمپانی شکلات سازی «هرشی» قرار بوده با تایتانیک سفر کند اما به دلیل مشغله کاری مجبور شده زودتر با یک کشتی دیگر حرکت کند.
• کشتی تایتانیک سالنی مخصوص ورزش داشته که به دستگاه‌های بدنسازی همانند دوچرخه مجهز بوده‌است.
• این کشتی همچنین استخر نیز داشت که در مرکز عرشه تعبیه شده بود.
• «وایولت جساپ» تنها مهمانداری است که از حوادث غرق شدن کشتی‌های تایتانیک و بریتانیک جان سالم به در برده‌است.
• نسخه زراندود رباعیات خیام نیز مسافر کشتی بود و همراه با آن غرق شد.

(و به تعداد۶۱ عدد سگ در کلاس یک وجود داشت که فقط سه سگ موفق به نجات توسط صاحبان خود شدند)

• تایتانیک (فیلم ۱۹۹۷)
• دنیا پاس

• تایتانیک چگونه غرق شد؟ بی‌بی‌سی فارسی