منقادمنقاد، عمل کننده به تکلیف احراز شده غیر مطابق با واقع می باشد. ۱ - تعریفمنقاد، شخصی است که نسبت به مولای خود حالت تسلیم دارد؛ یعنی عملی را که از طریق قطع یا دلیل معتبر ، مطلوب یا مبغوض مولا می‌داند، به جا آورده یا ترک می‌کند، ولی در واقع، انجام آن عمل، یا ترک آن، مطلوب مولا نبوده و او در اشتباه بوده است. در کتاب « دروس فی علم الاصول » آمده است: «و نقصد بالمنقاد من اتی بما یقطع بکونه مطلوبا للمولی فعلا او ترکا رعایة لطلب المولی و لکنه لم یکن مطلوبا فی الواقع». ۲ - نکتهدر این که منقاد، علاوه بر حسن فاعلی (به خاطر سرشت نیکویی که دارد)، حسن فعلی نیز دارد یا نه، میان اصولیون اختلاف است. [۲]
مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۱۴۵.
[۴]
شیرازی، محمد، الوصول الی کفایة الاصول، ج۳، ص۲۹۱.
[۵]
ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۱، ص۱۳۳.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «منقاد». |