ملزومملزوم، یکی از اصطلاحات علم منطق بوده و در مورد دلالت التزامی و قضیه شرطیه متصله لزومیه به کار رفته است. ۱ - توضیح اصطلاحاصطلاح "ملزوم" در دو جای "منطق" به کار رفته است. در دلالت التزامی، در قضیه شرطیه متصله لزومیه. توضیح این که نسبت تالی به مقدم یا به لزوم است یا به اتفاق، لزوم آن است که مصاحبت و پیوستگی مقدم و تالی سببی داشته باشد که با وجود آن سبب، مصاحبت و پیوستگی لازم باشد، مانند: این که مقدم علت تالی باشد، یا بالعکس، یا این که هر دو معلول یک علت باشند. این نوع قضایا که پیوند بین مقدم و تالی آن‌ها پیوندی لازم و ضروری است، قضایای لزومیه نامیده می‌شود. در این قضایا آن چه از آن چیز دیگری لازم می‌آید، به عبارت دیگر آن چه شرط چیز دیگر باشد، ملزوم گویند مثلا در این قضیه شرطیه که "اگر کسی مبتلا به حسبه باشد، تب دار است" مقدم را ملزوم و تالی را لازم می‌نامند. چه تب داشتن لازم حسبه است، و حسبه داشتن ملزوم تب". [۱]
شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق)، ص۹۰.
[۲]
خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی، ص۲۷۲.
[۳]
خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۷۷-۷۸.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • خوانساری، محمد، منطق صوری. • شیرازی، قطب‌الدین، درة التاج (منطق). • خوانساری، محمد، فرهنگ اصطلاحات منطقی. ۳ - پانویس
۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «ملزوم»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۲۵. |