طبلطبل، به ساز کوبه‌ای به شکل استوانه اطلاق می‌شود. ۱ - کاربرد فقهیاز آن در باب تجارت و وصیّت نام برده‌اند. ۲ - انواع طبل در اصطلاح فقهاءبنابر آنچه از کلمات برخی فقها و لغویان استفاده می‌شود، طبل گونه‌های مختلفی دارد: ۱. نوعی از آن با انگشتان دست نواخته می‌شود که در فارسی به آن تنبک گویند و کاربرد آن مجالس لهو و لعب است. ۲. نوع دیگر، طبل‌هایی است در اندازه‌های متفاوت و معمولاً بزرگ که با دو چوب کلفت و نازک بر آن می‌کوبند. در فارسی به آن، دُهُل نیز گویند و در گذشته معمولاً برای اعلام خبرهای مهم و یا در جنگ‌ها کاربرد داشته است. [۱]
لغت نامه دهخدا، واژه «طبل».
[۲]
لسان العرب، واژه «طبل».
[۳]
تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۴۸۳.
۳. طبلی که مناسب مجالس لهو و لعب است و به‌طور معمول کاربرد لهوی دارد، از آلات لهو به شمار می‌رود که نواختن، خرید و فروش و هرگونه تصرف در آن‌ها حرام است. [۶]
صراط النجاط، ج۱، ص۳۷۶.
[۷]
صراط النجاط، ج۲، ص۲۹۰.
[۸]
صراط النجاط، ج۲، ص۴۴۳.
[۹]
توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۸۱۳.
۳ - حکم نواختن طبلنواختن بر طبل غیر لهوی، همچون طبل جنگ و نیز خرید و فروش و سایر تصرفات در آن، جایز است؛ چنان که وصیّت به آن و نیز طبلی که از آن، هم استفاده حلال می‌شود و هم استفاده حرام صحیح است. ۴ - انصراف وصیت به طبل حلالچنانچه وصیّت کننده طبل‌های مختلف لهوی و غیر لهوی داشته باشد و به یکی از آن‌ها وصیّت کند، وصیّت به طبل حلال (غیر لهوی) منصرف می‌شود. [۱۱]
تذکرة الفقهاء، ج۲، ص۴۸۳.
[۱۳]
مفتاح الکرامة، ج۱۹، ص۷۵۳.
[۱۴]
مفتاح الکرامة، ج۱۹، ص۸۰۴.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، زیر نظر آیت‌الله محمود هاشمی‌شاهرودی، ج۵، ص۱۸۰، برگرفته از مقاله طبل. |