صابئهصابئه ـ که جمع آن صابئان و صابئین است ـ از گروههای مذهبی می‌باشد که قرآن کریم از آنان نام برده است. ۱ - آیین صابئاندر اینکه صابئان دارای چه آیینی‌اند و عقاید آنان چیست اختلاف است. گروهی ستاره پرست؛ فرقه‌ای از نصارا؛ فرقه‌ای از یهود؛ گروههای پراکنده که برخی ستاره پرست و برخی نصرانی‌اند؛ جمعیتی پیرو شریعت حضرت نوح و گروهی از اهل کتاب که پایبند زبوراند، از جمله دیدگاههایی است که درباره آنان گفته شده است. ۲ - اعتقادات صابئان عصر کنونیصابئان عصر کنونی به خداوند و نیز معاد و بهشت و جهنم معتقداند و فرشتگان را بزرگ می‌دارند و به نبوت آدم، نوح، سام و یحیی (علی‌نبیناوآله‌وعلیهم‌السّلام) اعتقاد دارند؛ لیکن منکر نبوت سایر انبیا می‌باشند. کتاب دینی آنان «کنز اربا» (گنج بزرگ) نامیده می‌شود که معتقداند همان صحف آدم (علیه‌السّلام) است. می‌گویند کلمه «صابی» برگرفته از لغت آرامی به معنای «مغتسل» (غسل کننده) است از عنوان یاد شده در بابهای جهاد و نکاح سخن گفته‌اند. ۳ - اقوال در اهل کتاب بودن صابئاندر اینکه صابئان از اهل کتاب (اهل کتاب) به شمار می‌روند یا حکم سایر کفار غیر کتابی را دارند، اختلاف است (کفر). بر کتابی نبودن آنان ادعای اجماع شده است. برخی گفته‌اند: اگر صابئان با یهودیان و مسیحیان تنها در فروع اختلاف داشته باشند از آنان به شمار می‌آیند و حکم اهل کتاب بر ایشان جاری می‌شود؛ اما اگر اصول دینشان با آنان متفاوت باشد به اهل کتاب ملحق نمی‌شوند و حکم کافر حربی (اهل حرب) را دارند. [۹]
سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۱۵، ص۱۷۳.
برخی دیگر گفته‌اند: چنانچه آنان خود را منتسب به یهودیان یا مسیحیان بدانند، حتی در صورتی که در بخشی از عقاید و اصول با آنان اختلاف داشته باشند، احکام اهل کتاب بر آنان جاری می‌شود. برخی، صابئان را به طور مستقل از اهل کتاب و در ردیف یهودیان و مسیحیان و مجوسیان شمرده و آنان را دارای کتابی مستقل و جدا از آن سه گروه دانسته‌اند. [۱۲]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۱۴۸.
[۱۳]
توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۱۴۹.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۳۵. |