سازشکاریعمل فرد سازشکار را «سازشکارى» می‌گویند وقتی که او به علت رهایی از خطر و عوامل دیگر با دشمنان سازش و مدارا می‌کند، از احکام عنوان یاد شده در برخى کتب فقهى سخن گفتهاند. ۱ - معنای سازشکاریسازشکارى عبارت است از: سازش و مدارا کردن با دشمنان و مخالفان به جهت رهایى از خطر یا بیم از دست دادن منافع. ۱.۱ - معنای سازشکاربه فرد دارنده صفت سازشکاری، «سازشکار» گویند. ۲ - تفاوت سازشکاری با مداراتفاوت سازشکارى - که از آن به «مُداهنه» تعبیر مىشود - با مدارا آن است که: مدارا به نرمى و مهربانى رفتار کردن با رویکرد رعایت ناتوانى و کم ظرفیتى طرف است. بنابراین، منشأ آن ضعف قابلیت، تحمل و خِرد مدارا شونده است؛ از این رو، مدارا برآیند عقل مىباشد که فرد خردمند آن را به کار مىبندد؛ در حالى که خاستگاه سازشکارى جلب منافع دنیوی یا بیم به خطر افتادن موقعیت اجتماعی سازشکار است. ۳ - تفاوت سازشکارى با تقیهتقیه یعنى پنهان کردن اعتقادات خود و ابراز همسویى با دشمن با هدف دفع زیان و شرّ او، نه جلب منافع دنیوى یا ترس از دست دادن موقعیت. ۴ - حکم تکلیفى سازشکاریمداهنه به معناى نزدیک شدن به ستمگران و تبه کاران و اظهار دوستى با آنان و کرنش در برابر ایشان، هرچند در قالب تمجید و ستایش کردن، به جهت رسیدن به منافع دنیوى یا حفظ موقعیت اجتماعى، حرام است، بلکه از گناهان بزرگ به شمار مىرود؛ لیکن مداهنه براى دفع ضرر و شرّ آنان جایز مىباشد. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۳۴۹. |