جذم (مفردات‌نهج‌البلاغه)جَذم (بر وزن عقل) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای قطع کردن به سرعت که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص جاهلیت و ظهور رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در آن زمان و بی اعتنائی به دنیا، از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیجَذم (بر وزن عقل) به معنای قطع کردن به سرعت آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «جزم الشی‌ء جذما: قطعه بسرعة.» مرض جذام را از آن جذام گویند که گوشت بدن در اثر آن، تکه تکه ظاهر می‌شود. ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در مورد عصر جاهلیت و ظهور رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) در آن زمان می‌فرماید: خداوند رسول خویش را هنگامی فرستاد که مردم در فتنه‌ها بودند، ریسمان دین پاره شده و ستون‌های یقین متزلزل گشته و اصول عقائد مختلف شده بود: «و الناس فی فتن انجذم فیها حبل الدین و تزعزعت سواری الیقین و اختلف النّجر.» امام (علیه‌السلام) نسبت به بی‌اعتنائیش به دنیا می‌فرماید: «و اللّه لدنیاکم هذه اهون فی عینی من عراق خنزیر فی ید مجذوم؛ به خدا قسم دنیای شما در نظر من از روده بزرگ خوکی که در دست آدم مجذوم باشد، بی‌ارزشتر است.» واژه «عِراق» (به کسر عین) تطبیق می‌شود به روده بزرگ که بیرون انداخته شود. چنان‌که در لغت آمده است: «العراق من الحشاء: فوق السّرة معترضا بالبطن.» واژه «عُراق» (به ضمّ عین) به استخوانی که گوشتش خورده شده است، گفته می‌شود. لکن این واژه در «نهج البلاغه» (به فتح عین) است. ۳ - تعداد کاربرداین واژه دو بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس
۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «جذم»، ص۲۰۷. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|