اقلاباقلاب، قراردادن یک حرف به جای حرف دیگر را می‌گویند. ۱ - تعریف«اقلاب» یا « قلب » در لغت به معنای برگرداندن چیزی است، و اصطلاحا به قراردادن یک حرف به جای حرف دیگر گفته می‌شود. ۲ - مثالمانند: تبدیل نون ساکن یا تنوین به حرف «میم» در صورتی که این دو قبل از حرف «با» قرار گیرند؛ مانند: «ان بورک» که خوانده می‌شود: «امبورک» و «علیم بذات» که خوانده می‌شود: «علیمم بذات». علت این تبدیل این است که «با» و «میم» قریب المخرجند. در صورت قلب، مراعات غنه و اخفا لازم است؛ یعنی میم ساکن که ایجاد شده نیز در حرف «با» اخفا می‌شود که با غنه همراه است. اقلاب نون ساکن نزد حرف «با» این گونه است که دو لب را به حدی به هم نزدیک می‌کنیم که یک کاغذ نازک بتواند از میان آن‌ها عبور کند. هم زمان، بخش عمده صوت را از فضای بینی و به مقدار دو حرکت خارج و سپس حرف «با» را تلفظ می‌کنیم. حرف اقلاب منحصر در حرف «با» متحرک است. ۳ - نشانه اقلابنشانه اقلاب «م» کوچکی است که در برخی قرآن‌ها در بالای نون ساکن یا تنوین قرار داده می‌شود. [۱]
ابوسلیمان، صابرحسن محمد، عمدة البیان فی تجویدالقرآن، ص۳۴.
[۲]
شیخ عثمان، حسن، حق التلاوة، ص۲۱۷.
[۳]
بن شیخنا، محمد احمد، الموسوعة علی البحث المفیدفی التجوید، ص۱۳۲.
[۵]
حنفی، جلال، ۱۹۱۵-، قواعدالتجویدوالالقاءالصوتی، ص۲۴۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «اقلاب». |