آلت

---

آلت یا آلی بودن در دو معنای واسطه بین فاعل و منفعل و وسیله تحصیل چیز دیگر به کار رفته است.

۱ - معانی آلی بودن

---

۱- آنچه بین فاعل و منفعل واسطه شود و اثر فاعل را به منفعل برساند.
۲- آنچه وسیله تحصیل چیز دیگر باشد.

۲ - آلی بودن علم منطق

---

علت آنکه از منطق تعبیر به آلت کرده‌اند این است که اولا منطق آلت و افزاری است که ذهن بوسیله آن بر تصرّف صحیح در معلومات تصوّری و تصدیقی خود متمکّن می‌گردد. و ثانیا منطق وسیله‌ای است که تحصیل دانش‌های دیگر را میسر می‌سازد. و البته در این تعبیر به لفظ ارغنون (organon) نیز که عنوان رسالات منطقی ارسطو است، و آن هم به معنی آلت و افزار است نظر داشته‌اند.
«مراد از منطق آن است که پیش آدمی آلتی بود قانونی که مراعات آن او را نگاه دارد از آن‌که در فکر وی خللی و زللی افتد» «و اما آنکه [منطق‌] از کدام علم است، او جزوی است از علم مطلق، و آلتی است که به وسیلت آن به علوم نظری و عملی رسند».

۳ - پانویس

---