یزید بن ابی‌مسلم ثقفی۱ - معرفی اجمالییزید بن ابی‌مسلم ثقفی منسوب به بنی‌ثقیف بوده و حجاج او را به‌عنوان کاتب خویش به خدمت گرفت. گفته‌اند او برادر رضاعی حجاج بود. در سال ۱۰۱ ق یزید بن عبدالملک، محمد بن یزید، مولای انصار را از ولایت افریقیه کنار زد و یزید ثقفی را به‌جای وی نشاند. وقتی یزید بن ابی‌مسلم، عهده‌دار ولایت افریقیه شد، تصمیم گرفت با مردم آن سامان، هم‌چون حجاج با اهل ذمه که مسلمان شده و در شهر سکنا گزیده بودند، رفتار کند، زیرا حجاج اسلام چنین افرادی را نپذیرفته بود و همان‌گونه که پیش از اسلام آوردنشان جزیه می‌پرداختند، از آنان جزیه می‌گرفت، لذا یزید بر آن شد که با مردم افریقیه نیز چنین کند، اما مردم افریقیه بر وی شوریدند و با وی از در جنگ درآمدند و او را کشتند. آن‌گاه والی پیشین خود (محمد بن یزید) مولای انصار را به امارت خویش برگزیدند. مردم افریقیه طی نامه‌ای که به خلیفه، یزید بن عبدالملک نوشتند به وی گفتند: ما دست از اطاعت و فرمان‌برداری بر نداشته‌ایم، اما یزید بن ابی مسلم ستمی را بر ما روا داشت که نه خداوند و نه هیچ مسلمانی آن را نمی‌پسندد، لذا او را کشتیم و محمد بن یزید را دوباره بر خویش امیر کردیم. خلیفه در پاسخ گفت: من از آن‌چه یزید بن ابی‌مسلم انجام داده است، راضی و خشنود نیستم. بدین ترتیب، خلیفه برای مدتی مجدداً محمد بن یزید را به امارت افریقیه گماشت، سپس وی را عزل کرد و بشر بن صفوان را به حکومت آن سامان گمارد. ۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۲۸۵. |