پیشواز (قرآن)پیشواز از کلمات و واژه‌هایی است که در قرآن کریم به کار رفته است. ۱ - معنی پیشوازپیشواز یا پیشباز در لغت به معنای استقبال از تازه وارد [۱]
لغت نامه، ج۴، ص۵۲۳۷.
[۲]
فرهنگ فارسی، ج۱، ص۹۳۷، «پیشواز».
و معادل عربی آن استقبال [۳]
فرهنگ جامع، ج۱، ص۲۹۶، «الاستقبال».
[۴]
الواعد، ص۱۱۴.
[۵]
فرهنگ اصطلاحات معاصر، ص۶۸، «پیشواز».
است. که برخی مشتقات ماده «ل ـ ق ـ ی» نیز بر آن دلالت دارد. پیشواز، سنتی دیرینه و کهن است و از دیرزمان مرسوم بوده که انسانها به پیشواز مهمانان و مسافران خود می‌رفته‌اند. [۸]
لغت نامه، ج۱، ص۱۸۴۰، «استقبال».
نمونه‌هایی از این سنت در تاریخ اسلام نیز به چشم می‌خورد؛ نظیر استقبال و پیشواز مردم مدینه از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله هنگام هجرت و ورود ایشان به مدینه ، که بنا به نقل مورخان همه مردم مدینه شادی کنان از شهر خارج شدند و در بیرون مدینه به پیشواز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رفته، ورود آن حضرت را به شهرشان خوش آمد گفتند. [۱۰]
السیره النبویه، ابن کثیر، ج۲، ص۲۵۰.
۲ - پیشواز در قرآنپیشواز به طور صریح و از ریشه استقبال در قرآن به کار نرفته است؛ امّا از تعبیرهایی نظیر «تَتَلَقـّهُم» ؛ «فَادخُلوها» و «ادخُلوا مِصر» می‌توان این معنا را به دست آورد. آیات مزبور را می‌توان در دو مورد خلاصه کرد که یکی ماجرایی تاریخی و دیگری مربوط به حوادث آخرت است. ۳ - عناوین مرتبطپیشواز از برادران یوسف (قرآن)، پیشواز از بهشتیان (قرآن)، پیشواز از خاندان یعقوب (قرآن)، پیشواز از عبادالرحمان (قرآن)، پیشواز از متقین (قرآن)، پیشواز ملائکه (قرآن)، پیشواز از والدین (قرآن)، پیشواز یوسف (قرآن). ۴ - پانویس
۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۷، ص۲۸۱، برگرفته از مقاله «پیشواز». دائرة المعارف قرآن کریم، برگرفته از مقاله «پیشواز در قرآن» رده‌های این صفحه : استقبال | موضوعات قرآنی
|