وضع عام موضوع له خاصوضع عام موضوع له خاص، به تصوّر معنای کلّی و وضع لفظ برای مصادیق آن اطلاق می‌شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفیکی از اقسام وضع، به لحاظ تصور معنا، وضع عام و موضوع له خاص است که واضع در هنگام وضع ، یک معنای کلی را تصور می‌نماید، ولی لفظ را برای مصادیق آن معنای کلّی وضع می‌کند، نه خود معنای کلی در این جا «موضوع له» به وجهه تصور شده است و به بیان دیگر، هرگاه معنای تصور شده، کلی باشد، اما لفظ در برابر آن نباشد، بلکه در برابر افراد و مصادیق آن قرار داده شود، در آن صورت، وضع عام و موضوع له خاص است، مثل:وضع اسماء اشاره ، زیرا واضع، عنوان کلی مفرد مذکر را در نظر می‌گیرد، آن گاه لفظ «هذا» را برای هر فردی که مصداق آن باشد وضع می‌کند. ۲ - نکتهدر امکان و تحقق این نوع از وضع به نظر مشهور اصولیون مانعی وجود ندارد. [۲]
مشکینی، علی، تحریر المعالم، ص۲۶-۲۵.
[۴]
محمدی، علی، شرح اصول فقه، ج۱، ص۳۴-۳۳.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۹۰۳، برگرفته از مقاله «وضع عام موضوع له خاص». رده‌های این صفحه : وضع عام
|