وراثت امامان (قرآن)این مقاله درباره این است که امامان علیهم‌السّلام وارث علم قرآن بوده‌اند. ۱ - وارثان علم قرآنامامان علیهم‌السّلام وارثان علم قرآن هستند: والذی اوحینا الیک من الکتـب.. ثم اورثنا الکتب الذین اصطفینا من عبادنا فمنهم ظالم لنفسه و منهم مقتصد و منهم سابق بالخیرت باذن الله... و آنچه از کتاب به تو وحی كرديم حق است! سپس اين كتاب (آسمانى) را به گروهى از بندگان برگزيده خود به میراث داديم (امّا) از ميان آنها عده‌اى بر خود ستم كردند، و عده‌اى ميانه رو بودند، و گروهى به اذن خدا در نيكي‌ها (از همه) پيشى گرفتند، و اين، همان فضيلت بزرگ است! ثُمَّ أَوْرَثْنَا الْكِتابَ بعد از آن ما ميراث داديم قرآن را. ابى مسلم گويد: تورات را، جبائى گويد: مقصود تمام كتاب‌هاست براى آنكه كتاب اطلاق مي‌شود و از آن جنس كتاب قصد مي‌شود، و صحيح قول اوّل است براى آنكه ظاهر لفظ كتاب اطلاق نم‌يشود مگر بر قرآن . الَّذِينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا به كسانى كه اختیار كرديم و برگزيديم ايشان را از بندگانمان و معناى ارث منتهى شدن حکم است به سوى ايشان و گردانيدن به آنان چنانچه فرمود: وَ تِلْكَ الْجَنَّةُ الَّتِي أُورِثْتُمُوها و بعضى گفته‌اند: كه معنايش اورثناهم الايمان است يعنى بايشان ارث داديم به كتاب‌هاى گذشته زيرا ميراث انتقال چيزى از قومى بقوم ديگر است، و قول اوّل صحيح‌تر است. ۲ - برگزیدگان خدابرگزيدگان از بندگان كيانند؟ علماء و مفسّرين اختلاف كرده‌اند در كسانى كه خداى تعالى ايشان را برگزيده از بندگانش در آیه مذكوره. جبائى گويد: مقصود پیامبران هستند كه خدا ايشان را به پيامبرى و نازل كردن كتاب‌هايش به ايشان برگزيده است. ابى مسلم گويد: ايشان برگزيدگان داخل در قول خدا إِنَّ اللَّهَ- اصْطَفى آدَمَ تا قول او وَ آلَ إِبْراهِيمَ وَ آلَ عِمْرانَ مي‌باشد اراده كرده بنی اسرائیل را، گويد، براى آنكه پيامبران كتب را ارث نمي‌گذارند بلكه علمشان را ارث مى‌گذارند. ابن عباس گويد: ايشان امت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله هستند كه خدا ارث داده به ايشان هر كتابى را كه نازل نموده است. و بعضى گفته‌اند: ايشان علماء و دانشمندان امّت محمد (ص) هستند براى آنكه وارد شده در حدیث " العلماء ورثة الانبياء" علماء وارث پيامبران‌اند. ۳ - مقصود واقعی آیهاز حضرت باقر و حضرت صادق عليهما السلام روایت شده كه فرمودند آن آیه مخصوص ما خاندان است و ما را قصد نموده است، و اين نزديكترين اقوال و گفته‌ها است، براى آنكه ايشان شايسته‌ترين و سزاوارترين مردم‌اند كه توصيف باصطفاء و اجتباء و برگزيدگى و وارث علم پیغمبران شوند، زيرا ايشان متعبّد و پايبند به حفظ قرآن و بيان حقايق آن بوده و عارف به حقایق و محکمات و متشابهات آن مي‌باشند. ۴ - پانویس
۵ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۴، ص۲۲۱، برگرفته از مقاله «وراثت امامان». |