هدمکلام باطل کننده کلام گوینده قبلی را هدم گویند. ۱ - تعریف«هدم» از اسلوب‌های بدیعی و بلاغی قرآن ، در لغت به معنای ساقط و نابودکردن و شکستن، و در اصطلاح علم بیان عبارت است از این که شخصی سخن متضمن معنایی را بیاورد، سپس دیگری ضد آن را بگوید، که در حقیقت، کلام گوینده اول را هدم و نابود کند. ۲ - مثالمانند: ۱. (وَقَالَتِ الْیَهُودُ وَالنَّصَارَی نَحْنُ اَبْنَاء اللّهِ وَاَحِبَّاؤُهُ...)؛ «و یهودان و ترسایان گفتند ما پسران خدا و دوستان او هستیم» که با آیات (مَا اتَّخَذَ اللَّهُ مِن وَلَدٍ...)؛ « خدا فرزندی اختیار نکرده»؛؛ (... وَاللّهُ لاَ یُحِبُّ الظَّالِمِینَ)؛ «و خداوند بیدادگران را دوست نمی‌دارد» و (... قُلْ فَلِمَ یُعَذِّبُکُم بِذُنُوبِکُم...)؛ «بگو پس چرا شما را به کیفر گناهانتان عذاب می‌کند» هدم و ساقط شده است؛ ۲. (اِذَا جَاءکَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ اِنَّکَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ اِنَّکَ لَرَسُولُهُ...) که با آیه (... وَاللَّهُ یَشْهَدُ اِنَّ الْمُنَافِقِینَ لَکَاذِبُونَ) هدم شده است. ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «هدم». |