زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

نسیان الهی





نسیان الهی در برابر ذکر خداوند است و باعث سرنگونی قلب می شود.


۱ - تعریف



فراموش کردن خدا در لغت به معنای فراموشی است و مراد از آن در آموزه‌های دینی، حالی ناپسند است که در برابر ذکر جای دارد
[۱] مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۰۰.
[۲] مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۱۳.
انسان در این حال، خدا را به فراموشی می‌سپارد و به دنیا رو می‌کند و بعد ملکوتی خویش را رها می‌سازد و تنها به بعد ملکی و ناسوتی خویش می‌پردازد.

۲ - آثار نسیان الهی



نسیان حق، به سرنگونی قلب می‌انجامد و بدین روی گفته‌اند میزان واژگونی قلب، غفلت از حق و توجه به دنیا است.
[۳] امام خمینی، چهل حدیث، ص۵۳۵.

معرفت و ذکر خدا آن گاه حاصل می‌آید که آدمی خویشتن را بشناسد؛ چنان که امام علی علیه‌السّلام می‌فرماید: «هر که خویش را شناسد، خدای را شناسد.»
[۴] نهج البلاغه، خ ۷۲.


۳ - عوامل نسیان الهی



نسیان عوامل متعددی دارد و از آن جمله است:

۳.۱ - شیطان


بنابر آیاتی از قرآن کریم، چون شیطان بر آدمی سلطه یابد، او را رام می‌کند و یاد خدا را از او می‌گیرد.

۳.۲ - دلبستگی به دنیا


اینکه آدمی مفتون دنیا شود و همواره در پی متاع دنیوی به این سوی و آن سوی رود، از مهم‌ترین عوامل نسیان است.

۳.۳ - گناه


از آن رو که گناه دیده بصیرت آدمی را برمی بندد و نیروی مشاهده را از او می‌گیرد، در بروز حالت نسیان اثری تام دارد

۴ - نسبت نسیان به خدا



قرآن کریم به مؤمنان هشدار می‌دهد که همچون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنان را دچار خود فراموشی ساخته است. در اینکه مراد از نسبت نسیان به خدا چیست، چند احتمال برشمرده‌اند:

۴.۱ - مشاکله


نسیان که خداوند، آدمی را به آن دچار می‌کند، از باب «مشاکله» است؛ زیرا تادیب بدکاران، مشاکله در بدی است ولی بد نیست.

۴.۲ - علم فعلی


مراد، نسیان خداوند در علم فعلی است که از مقام فعل، انتزاع می‌یابد.
بدین سان، نسیان، دریغ فیض است؛ زیرا خداوند، فیض خویش را تنها به شایستگان می‌رساند.

۴.۳ - انشاء


مراد از نسیان، انشاء است و معنای آیه شریفه چنین خواهد بود: آنان خداوند را فراموش کردند و خداوند نیز آنان را به خود فراموشی دچار ساخت.


۵ - پانویس


 
۱. مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۳۰۰.
۲. مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۲، ص۱۱۳.
۳. امام خمینی، چهل حدیث، ص۵۳۵.
۴. نهج البلاغه، خ ۷۲.
۵. مجادله/سوره۵۸، آیه۱۹.    
۶. اعراف/سوره۷، آیه۵۱.    
۷. توبه/سوره۹، آیه۶۷.    
۸. شیخ صدوق، توحید، ص۲۵۲.    
۹. حشر/سوره۵۹، آیه۱۹.    


۶ - منبع



فرهنگ شیعه، ج۱، ص۴۴۴، برگرفته از مقاله «نسیان الهی».    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.