نسخ منطوقنسخ منطوق به برداشتن حکم شرعی برگرفته از منطوق یک دلیل اطلاق می‌شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریفنسخ منطوق، مقابل نسخ مفهوم ، و به معنای نسخ حکم مستفاد از منطوق کلام به وسیله دلیل شرعی معتبر دیگر می‌باشد. ۲ - دیدگاه اصولیوناصولیون در این که منطوق قابل نسخ است، اختلافی ندارند. هم چنین، در جواز نسخ منطوق و مفهوم موافق (فحوای خطاب) با هم، اتفاق نظر دارند؛ برای مثال، در صورتی که حرمت «تأفیف والدین»(اف گفتن به پدر و مادر) نسخ شود، فحوای آن نیز که حرمت زدن آن‌ها است نسخ می‌گردد؛ اما در این که آیا جایز است منطوق نسخ شود و مفهوم نسخ نشود و یا به عکس، اختلاف دارند؛ عده‌ای به جواز آن و گروهی به عدم جواز آن معتقد هستند. در کتاب معارج الاصول آمده است: «لکن یجوز رفع المنطوق والفحوی، و رفع الفحوی دون المنطوق، اذا تعلقت به مصلحة و ان کان فیه بُعد.و هل یجوز رفع المنطوق به دون ما دلت علیه الفحوی؟ هذا جائز، و انکر ذلک قوم، و زعموا أن الفحوی انما علمت تبعا (للتصریح) فاذا رفع الاصل تبعه الفرع». [۲]
زحیلی، وهبه، اصول الفقه الاسلامی، ج۲، ص۹۸۸.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «نسخ منطوق». رده‌های این صفحه : نسخ
|