منیرالدین بروجردی اصفهانیبروجردی اصفهانی، حاج آقا منیرالدین از علمای مجاهد ایران در قرن سیزدهم و چهاردهم هجری است. ۱ - نسبوی فرزند آقا جمال الدین بن ملاعلی بروجردی بود. ملا علی از فحول مجتهدان و داماد میرزای قمی بوده است. اما فرزند او آقا جمال الدین (پدر آقا منیرالدین) از مبلغان باب گردید و از اینرو آقا منیر او را لعن می‌کرد و بر بالای منبر این شعر را می‌خواند: همه کس ناخلف پس دارد من بیچاره ناخلف پدر دارم ۲ - تاریخ ولادتآقا منیرالدین در ۲۱ رجب ۱۲۶۹ ق در بروجرد به دنیا آمد. ۳ - مراحل تحصیلمقدمات علوم را در همان شهر فراگرفت، سپس برای تکمیل تحصیلات به اصفهان مهاجرت کرد و در درس حاج شیخ محمدباقر مسجد شاهی حاضر شد و مدتی نز از محضر درس میرزای شیرازی در سامرا استفاده برد و سپس به اصفهان بازگشت و با عزت و احترام و نفوذ، بین عموم مردم زیست. او در مسجد ایلچی اقامه جماعت می‌نمود و در منزل تدریس می‌کرد. ۴ - فعالیتهادر ۱۳۰۸ ق و پس از انعقاد قرارداد تنباکو و توتون میان دولت ایران و کمپانی انگلیسی رژی، کارکنان انگلیسی کمپانی به ایران آمدند و برای جمع آوری محصولات با تولیدکنندگان و فروشندگان با توهین و بی احترامی رفتار کردند. حاج آقا منیرالدین و میرزا علی محمد اژه‌ای به اشاره آقا نجفی اصفهانی برای نخستین بار فتوای تحریم استعمال توتون و تنباکو را صادر کردند اما از طرف امام جمعه اصفهان به تخت فولاد تبعید و نفی بلد شدند. آن دو سپس به دستور آقا نجفی به سامرا رفتند و میرزای شیرازی را در جریان اوضاع ایران و ابعاد خطرناک قرارداد گذاردند. ۵ - تاریخ وفاتآقا منیرالدین در روز دوشنبه ۱۷ ربیع الثانی ۱۳۴۲ ق درگذشت و در تکیة ملک دفن شد. ۶ - تالیفاتاز آثار اوست، الفیه (عربی، در شرح حال استادان خود)، تتمیم منظومه بحرالعلوم، ترجمه حال عده‌ای از روات، منظومه‌ای در اصول، رساله‌ای در اصحاب اجماع؛ و… [۱]
تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج۱، ص۴۳۹.
[۲]
تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر، ج۱، ص۴۴۲.
[۳]
تذکره القبور با دانشمندان و بزرگان اصفهان، ص۵۰۵.
[۴]
دانشنامه جهان اسلام، ج۶، ص۶۶۰.
[۵]
دین و دولت در ایران، ص۳۱۴، قرارداد ۱۸۹۰ رژی.
[۶]
تحریم تنباکو، اولین مقاومت منفی در ایران، ص۷۹.
۷ - پانویس
۸ - منبعدانشنامههای انقلاب اسلامی و تاریخ ایران، برگرفته از مقاله «منیرالدین بروجردی اصفهانی». |