محمدباقر مشیرالملک نائینی فاطمی اصفهانیحاج میرزا محمّدباقر خان مشیرالملک فاطمی نائینی بن میرزا علی‌محمّد خان بن عبدالوهاب طباطبائیی نائینی، دانشمند ادیب و سیاستمدار عصر قاجاریه در اصفهان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیحاج میرزا محمّدباقر خان مشیرالملک فاطمی نائینی بن میرزا علی‌محمّد خان بن عبدالوهاب طباطبائیی نائینی، دانشمند ادیب و سیاستمدار عصر قاجاریه. در سال ۱۲۷۹ق در نائین متولّد شد. در کودکی نزد میرزا عباس کاشفی تحصیل را آغاز کرد و پس از ۴سال به یزد رفته نزد میرزا محمّدحسن نواب به تحصیل پرداخت. در حدود ۱۸ سالگی به اصفهان آمده و نزد میرزا عبدالعلی هرندی، حاج میرزا بدیع درب امامی، جهانگیر قشقائی و آخوند کاشی علوم ادبیّه، حکمت و ریاضیات را فرا گرفت و در این سال‌ها ساکن مدرسه نیم آورد بود. ۲ - مناصب دولتیپس از آن به دستگاه میرزا حبیب‌اللَّه خان مشیرالملک انصاری راه یافته و مورد توجّه ظلّ السّلطان حاکم اصفهان قرار گرفت و به لقب «منشی حضور» ملقّب شد. در سال ۱۳۰۸ق پس از عزل و مرگ میرزا حبیب‌اللَّه خان انصاری جای او را گرفته و به لقب «مشیرالملک» مُلَقّب گردید. او کم کم با کیاست و فراست در دستگاه ظلّ السّلطان مقام و نفوذ بالایی یافته و در ایام خالصه فروشی، صاحب ثروت و مکنت زیاد شد و به واسطه برخی اقدامات عام المنفعه همچون تاسیس مدرسه باقریه در محلّه شهشهان در سال ۱۳۰۸ بر محبوبیّت خود در میان مردم افزود و در ضمن کارهای روزانه به تدریس علوم دینی به اهل علم نیز پرداخت. ۳ - کناره‌گیری از کارهای دولتی[در سال ۱۳۲۵ق پس از وقوع مشرطیّت، ظلّ السّلطان از حکومت اصفهان برکنار شده و مشیرالملک به عضویت انجمن‌های ایالتی و ولایتی گردید. امّا پس از سقوط حکومت محمّدعلی شاه و پیروزی مشروطه‌خواهان به کلّی از کارهای دیوانی و دولتی کناره گرفته و به تدریس و ترویج و تبلیغ برای فرقه شیخیه پرداخت. از آن به بعد او میان مردم و دولتیان با احترام و اکرام می‌زیست و همواره پشت و پناه ضعفاء بود. منزل او در نزدیکی محلّه طوقچی باقی و برقرار است و از حیث گچبری، کاشیکاری، آئینه کاری و سایر تزئینات هنری قابل توجّه است. ۴ - وفاتسرانجام در یکشنبه ۶ رجب ۱۳۴۸ق در اصفهان وفات نمود. جسد او را مدّتی در مقبره صاحب بن عَبّاد در محلّه طوقچی به امانت گذاشته و چندی بعد به کربلا نقل نموده و در رواق پایین پای حضرت ابا عبداللّه الحسین (علیه‌السّلام) مدفون ساختند. ۵ - مهارت‌های علمی و ادبیدر علوم ادبی، انشاء، فقه و حدیث مهارتی به سزا داشته و خط شکسته را خوش می‌نوشته و شعر نیز می‌سروده و «رضوان» تخلّص می‌نموده است. این بیت از اوست: جز دو ابروی تو مغبچه که محراب دل است ••••• عابدی را نشنیدیم دو باشد محراب [۱]
بلاغی، عبدالحجه، تاریخ نائین، ج۱، ص۲۰۳-۲۰۴.
[۲]
بلاغی، عبدالحجه، تاریخ نائین، ج۴، ص۸۹-۸۴.
[۳]
معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم الآثار، ج۷، ص۲۲۷۸-۲۲۷۴.
[۴]
شیرازی، احمدبن ابوالحسن، حدیقه الشعراء، ج۱۷ ص۶۷۸.
[۵]
بلاغی، عبدالحجه، انساب خاندان‌های مردم نائین، ص۸۴.
[۶]
ایمائیه، مجتبی، تاریخ فرهنگ اصفهان، ص۱۶۳-۱۶۴.
[۷]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۳۶۲-۳۶۳.
[۸]
جابری انصاری، حسن خان، تاریخ اصفهان و ری، ص۴۰۶.
[۹]
بامداد، مهدی، شرح حال رجال ایران، ج۶، ص۲۰۷.
[۱۰]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، مزارات اصفهان، ص۳۰۷-۳۰۸.
۶ - پانویس
۷ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۱۱۶-۱۱۷. سیاست مداران اصفهان سده سیزدهم(قمری) رده‌های این صفحه : ادیبان اصفهان | ادیبان اصفهان سده سیزدهم(قمری) | ادیبان ایرانی | ادییان ایران سده سیزدهم(قمری) | سیاست مداران ایران سده سیزدهم(قمری) | سیاستمداران اصفهان | سیاستمداران ایران | شاعران اصفهان | شاعران اصفهان سده سیزدهم(قمری) | شاعران اهل ایران
|