مزار حسین بن زید شهیداباعبدالله ذوالدمعه حسین بن زید شهید، فرزند دوم زید شهید است که از هفت سالگی تحت تربیت امام صادق (علیه‌السّلام) پرورش یافته و همراه محمد و ابراهیم، فرزندان عبدالله بن حسن، قیام کرد. دو مزار برای حسین بن زید منسوب است، یکی در شهر حله و دیگری در ناحیه کمیت از توابع استان میسان در کشور عراق قرار دارد. ۱ - معرفی اجمالیحسین، دومین فرزند حضرت زید شهید است. او در شام، متولد شد. مادرش، ام ولد بود. تاریخ تولد او، سال ۱۱۴ یا ۱۱۵ ه. ق، و مدت عمرش، ۷۶ سال می‌باشد. کنیه او، ابوعبدالله، لقبش، ذوالدمعه و ذوالعبره (صاحب اشک) است. هنوز هفت سال از عمرش نگذشته بود که پدرش، به شهادت رسید. امام صادق (علیه‌السّلام)، او را پرورش داد و تربیت کرد و به او، دانش و حکمت آموخت. او در سایه لطف امام، زندگی کرد و از امام، استفاده‌های علمی زیادی کرد. شیخ طوسی در رجال خود، او را از اصحاب امام صادق (علیه‌السّلام) برمی‌شمرد. علت آنکه حسین بن زید را به ذی‌الدمعه و ذی‌العبره، لقب داده بودند، این بود که او بسیار می‌گریست و بیشتر اوقات، اشک از دیدگان مبارکش سرازیر بود. در این‌باره فرزندش، یحیی می‌گوید که مادرم به پدرم، حسین بن زید، عرض کرد: «چقدر گریه‌های تو زیاد است؟» پدرم در جوابش گفت: «آیا آتش و آن دو تیر، برایم خوشحالی و سروری باقی گذاشته که جلوی گریه‌هایم را بگیرم» مقصودش از آتش، یادآوری خاطره جانگداز سوزاندن جسد مقدس پدرش، زید (علیه‌السّلام) و منظور از دو تیر، آن دو تیری بود که یکی به پدرش، زید و دیگری به برادرش یحیی، اصابت کرد. ۲ - توصیفاتصاحب غایة الاختصار، درباره حسین می‌گوید: «کان سیّدا جلیلًا شیخ اهله و کریم قومه» [۸]
ابن زهره حسینی، تاج‌الدین بن محمد، غایة الاختصار، ص۱۲.
حسین بن زید، آقا، بزرگوار، محترم و بزرگ خاندان و میان خویشانش، بسیار گرامی بود. او از نظر زبان، بیان، قلم، زهد، فضل، احاطه بر انساب، شناسایی افراد و تاریخ، از رجال بنی‌هاشم، به حساب می‌آمد. «و کان من رجال بنی‌هاشم لساناً و بیاناً و علماً و زهداً و فضلًا و احاطة بالنسب و ایام الناس» او به کمک ابراهیم، محمد و فرزندان عبدالله محض شتافت و در جبهه جنگ، همراه آنان جنگید و پس از شهادت آن دو، متواری شد. او را در آخر عمرش، مکفوف (نابینا)، لقب دادند، چراکه آخر عمرش نابینا شد و شاید علت آن، همان زیاد گریستن بود.۳ - قیام حسین بن زیدحسین بن زید (علیه‌السّلام)، از کسانی بود که همراه محمد و ابراهیم، فرزندان عبدالله بن حسن، قیام کرد. سپس برای مدتی طولانی، متواری شد و چون او را تعقیب نکردند و اطمینان یافت که دستگیر نخواهد شد، خود را ظاهر ساخت. برادرش، محمد بن زید، مورد محبت منصور عباسی قرار گرفت و وی را نزد خودش برد. محمد، به‌وسیله نامه، برادرش، حسین را از جانب منصور، تامین داد و موقعی که از طرف منصور آسوده‌خاطر شد، در مدینه آشکار شد. ولی با کسی تماس نمی‌گرفت و تا از کسی کامل اطمینان نمی‌یافت، او را به خانه خویش راه نمی‌داد. علی مقانعی به سند خود، از حسین بن زید، روایت کرده است که گفت: «در نهضت محمد بن عبدالله، چهار تن از فرزندان امام حسین بن علی (علیهما‌السّلام) خروج کردند: من، برادرم عیسی، موسی و عبدالله، فرزندان امام جعفر بن محمد (علیهما‌السّلام).» ۴ - وفاتدر تاریخ درگذشت او اختلاف‌نظر هست؛ بخاری و ابن عنبه دو تاریخ ۱۳۵ و ۱۴۰ ق را نقل کرده‌اند، و بخاری سال ۱۴۰ ق را صحیح‌تر دانسته‌است. با این حال، همان‌گونه که مدرسی طباطبائی اشاره کرده، همه منابع اتفاق‌نظر دارند که او در ۷۶ سالگی درگذشته‌است. [۱۵]
مدرسی طباطبائی، حسین، میراث مکتوب شیعه از سه قرن نخستین هجری، ج۱، ص۲۸۱.
بر این اساس، تاریخ صحیح درگذشت او با توجه به اطلاعاتی که درباره زمان تولدش در منابع آمده‌است، حدود ۱۹۰ خواهد بود. ذهبی نیز از حیات او تا حدود ۱۹۰ سخن گفته‌است. ۵ - مزار منسوبدر ناحیه کمیت، از توابع استان میسان، قبری منسوب به حسین ذی‌الدمعه، فرزند زید شهید، قرار دارد. ۶ - پانویس
۷ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مزار حسین بن زید شهید» ج۲، ص۸۵. زیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مزار حسین بن زید شهید» ج۲، ص۳۵۰. رده‌های این صفحه : زیارتگاههای استان میسان | زیارتگاههای شیعیان در حله | مزار امامزادگان و سادات حله | مزار امامزاده‌های استان میسان | مزار فرزندان امام سجاد
|