محکومبهمحکومٌ به به فعل متعلق حکم شارع اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفمحکومٌ به، از ارکان حکم بوده و عبارت است از فعل مکلف که حکم شارع به آن تعلق گرفته است؛ به بیان دیگر، محکوم به، همان فعل مکلف است که مورد امر و نهی قرار گرفته است، مانند: نماز و یا شرب خمر برای مکلف. درکتاب « اصول الفقه الاسلامی » آمده است: «المحکوم به: هو فعل المکلف الذی تعلق به حکم الشارع اقتضاء او تخییرا او وضعا. فقوله تعالی: «اقیمو الصلوة» فیه ایجاب تعلق بفعل هو اقامة الصلاة، فجعله واجبا. و قوله تعالی: «یا ایهاالذین آمنوا اذا تداینتم بدین الی اجل مسمی فاکتبوه» فیه ندب تعلق بفعل هو کتابة الدَین فجعله مندوبا». [۱]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۱۳۲.
۲ - نکتهدر کتاب‌های اصولی در این باره که آیا تکلیف به فعلی که انجام آن محال است جایز می‌باشد یا نه، و این که آیا کفار مکلف به فروع هستند یا نه، بحث و گفت‌وگو شده است. [۲]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۱، ص۱۷۶.
[۳]
تقنین اصول الفقه، عبدالبر، محمد زکی، ص۳۰.
[۴]
منطق صوری، خوانساری، محمد، ص۱۰.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۰۶، برگرفته از مقاله «محکوم به». |