محمدتقی صحاف بن محمدابراهیم مقدس اصفهانیآقامحمّدتقی صحّاف بن ملّامحمّدابراهیم مقدّس، از هنرمندان ذوالفنون و مجهول‌القدر اصفهان می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالیآقامحمّدتقی صحّاف بن ملّامحمّدابراهیم مقدّس، از هنرمندان ذوالفنون و مجهول‌القدر اصفهان است. او از نوادر روزگار و از نوابغ این دیار بود که نظیر این هنرمند را، زمانه کمتر به خود دیده است. به قول مرحوم استاد همائی: «حقّاً صد مرد در یک تن و مجمع الصّنایع هنر صحّافی و نقاشی و طراحی و تذهیب و خوشنویسی و سوخت‌سازی و معرق‌سازی چرمینه و ساختن فانوس‌های فنری قدیم و تهیه انواع رنگ و روغن‌های نقاشی و امثال آن بود.» ۲ - آثار باقی ماندهآثاری چند از او بر جای مانده که به برخی اشاره می‌شود. ۱. کتیبه سردر مسجد صفا در محلّه شهشهان، به خط ثلث و به تاریخ سال ۱۲۹۰ق. ۲. کتیبه سردر و داخل مسجد رکن الملک که نام خود را «محمدتقی بن ابراهیم اصفهانی» در کتیبه آورده است. ۳. سنگ نوشته قبر میرمحمّد‌هادی و میرمحمّداسماعیل پاقلعه‌ای واقع در تکیه آغاباشی در تخت فولاد، همچنین در هنگام تسلّط روس‌ها بر شهر اصفهان که تعمیراتی در مدرسه چهارباغ سلطانی (مدرسه امام جعفر صادق (علیه‌السلام)) انجام شد، برای اصلاح کتیبه‌های ثلث از او استفاده‌های بسیار کردند. در اواخر عمر نیز برای تعمیر کتیبه‌های آستانه قدس حضرت رضا (علیه‌السلام) به مشهد مقدّس سفر کرد. از ابتکارات او فانوس‌های پارچه‌ای است که نقش‌های گوناگون آن را با کاغذهای الوان در نهایت ظرافت چیده و تصاویر زیبا در آورده است و چون شمع در فانوس می‌افروختند واقعاً چشم انسان به تماشای این صنایع خیره می‌شد. همچنین از او دو عدد فانوس چوبی هشت ترک با پیراهنی از پارچه گارس بازمانده و شعرهایی در هشت بیت بریده و بر روی هشت ترک فانوس چسبانده شده است و اکنون در تملّک سرهنگ محمّد قباد معتمدی در تهران است. آقامحمّدتقی صحّاف در سال ۱۳۳۷ق وفات یافته و پای دیوار جنوبی بقعه فیض در تخت فولاد مدفون شد. [۱]
شیرازی اصفهانی، طرب بن هما، دیوان طرب: مقدمه، ص۸۳.
[۲]
همایی، جلال‌الدین، تاریخ اصفهان (هنر و هنرمندان)، ص۳۷۰-۳۶۷.
[۳]
هنر کاغذبری در ایران، ص۷۰-۷۱.
[۴]
هنرفر، لطف‌الله، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، ص۳۶۹.
[۵]
هنرفر، لطف‌الله، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، ص۷۹۳.
[۶]
هنرفر، لطف‌الله، گنجینه آثار تاریخی اصفهان، ص۸۰۶.
[۷]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۲، ص۱۰۱۸.
[۸]
بیانی، مهدی، احوال و آثار خوشنویسان، ج۴، ص۱۱۵۴.
[۹]
هفته نامه نوید اصفهان، شماره ۸ ۱۶۹ آبان ۱۳۷۰، ص۳.
[۱۰]
تخت فولاد یادگار تاریخ: مخطوط.
۳ - پانویس
۴ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۲، ص۲۰۸-۲۰۹. |