علی بن طیفور بسطامیبسطامی، علی بن طیفور، مورخ و ادیب دربار سلطان عبدالله قطب شاه و جانشین او سلطان ابوالحسن بود. ۱ - معرفی بسطامیبسطامی، علی بن طیفور، مورخ و ادیب دربار سلطان عبدالله قطب شاه (۱۰۳۵ـ۱۰۸۳) و جانشین او سلطان ابوالحسن (۱۰۸۳ـ۱۰۹۸). در جوانی از بسطام به دکن مهاجرت کرد و در آن‌جا تحت تأثیر روحانی شیعی، شیخ ملک محمد انصاری، قرار گرفت. تا هنگام سقوط سلسله قطب شاهیه در ۱۰۹۸ ساکن گُلکُندَه بود، سپس به ایران بازگشت. ۱.۱ - آثار بسطامیبسطامی چهار کتاب عربی را به فارسی ترجمه و دو کتاب فارسی تألیف کرده است. چهار ترجمه او عبارت‌اند از: عیون اخبارالرضا از ابن بابویه ((به نام) تحفه ملکی، خاتمه ۱۰۵۸، نسخه خطی، فارسی ۱۴۱۲، کتابخانه آصفیه، حیدرآباد)؛ مکارم الاخلاق طبرسی (خاتمه ۱۰۶۵)؛ گزیده‌هایی از نوشته‌های خواجه عبدالله انصاری (انوارالتحقیق، نسخه خطی، ۲۸۹، کتابخانه سالار جنگ، حیدرآباد) و تحفه الغرائب مشتمل بر احادیث نبوی و کلمات قصار مشایخ و فضلا. ۱.۱.۱ - آثار فارسی علی بن طیفورآثار فارسی او عبارت‌اند از: تحفه قطبشاهی، مجموعه‌ای از کلمات قصار به سبک مرآت الامرا و دیگری حدائق السلاطین فی کلام الخواقین (تألیف ۱۰۹۲ به فرمان سلطان ابوالحسن قطب شاه)، که تذکره‌ای شامل ترجمه احوال شاعران و نیز اطلاعات تاریخی نظیر مکاتبات میان فرمانروایان ایران و هند است (گ ۱۵۱). اثر اخیر به سه حدیقه و چند طبقه تقسیم شده است. دو حدیقه اول درباره سلسله‌های ایرانی پیش از اسلام و چند پادشاه مسلمان آسیای مرکزی و هند است، و در سومین حدیقه به اشعار وزرای برجسته، امرا و سایر دیوانیان پرداخته است (گ ۱۲۰ـ۲۰۰). ۲ - فهرست منابع(۱) علی بن طیفور بسطامی، تحفة الغرائب، نسخه خطی کتابخانه سالار جنگ، حیدرآباد، ش ۶۰۸، گ ۱۶. (۲) علی بن طیفور بسطامی، حدائق السلاطین فی کلام الخواقین، نسخه خطی کتابخانه سالار جنگ، حیدرآباد، ش ۲۱۳، گ ۲۰۱ پ. ۳ - پانویس۴ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بسطامی، علی بن طیفور»، شماره۱۳۴۰. |