عبدالمحسن خاقانیعبدالمحسن، از علمای بزرگ خرمشهر و یکی از شخصیتهای عشیره آل جویبر است. این عشیره یکی از مشهورترین شاخههای بنوخاقان است. ۱ - معرفی اجمالیعبدالمحسن در ۱۲۸۹ در یکی از توابع ناصریه در جنوب عراق به دنیا آمد. وی با از دست دادن پدرش در کودکی، تحت سرپرستی جدّش، شیخ علی خاقانی قرار گرفت. دروس مقدماتی را نزد او و عموی خود، محمد خاقانی، آموخت. سپس به خرمشهر رفت و تحصیلات خود را در مدرسه علمیه شیخ عیسی خاقانی ادامه داد. او از عیسی خاقانی، شیخ الشریعه اصفهانی، میرزا محمدحسین نائینی و سیدابوالحسن اصفهانی اجازه روایت گرفت و سیدشهابالدین مرعشی نجفی از او اجازه روایت داشت. [۱]
شهابالدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۹۰ـ۹۱، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
[۲]
المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهابالدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمعها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیتاللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
عبدالمحسن خاقانی پس از وفات عیسی خاقانی در ۱۳۳۷، به مرجعیت رسید. وی که به اخباریان تمایل داشت در ۱۳۴۷ به سبب امر به معروف و نهی از منکر، از جانب حکومت ایران به عراق تبعید شد و پس از ده ماه به خرمشهر بازگشت. او در ۱۳۷۲ در خرمشهر وفات کرد و پس از تشییع با شکوهی در همانجا به خاک سپرده شد. [۳]
شهابالدین مرعشی نجفی، الاجازة الکبیرة، ج۱، ص۹۱، او، الطریق و المَحَجَّة لثمرة المُهْجَة، اعداد و تنظیم محمد سمامی حائری، قم ۱۴۱۴.
[۴]
المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهابالدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۲ـ۲۳۳، جمعها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیتاللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
۲ - آثارخیرالزاد الیوم المعاد (نجف ۱۳۵۷) و چندین رساله فقهی از آثار اوست که بیشتر آنها چاپ شده است. [۵]
محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، ج۷، ص۲۸۴، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۶]
محمدهادی امینی، معجم المطبوعات النجفیة، ج۱، ص۱۶۱، منذ دخول الطباعة الی النجف حتی الآن، نجف ۱۳۸۵/۱۹۶۶.
[۷]
المسلسلات فی الاجازات، محتویة علی اجازات علماء الاسلام فی حق شهابالدین الحسینی المرعشی النجفی، ج۲، ص۲۳۳، جمعها نجله محمود مرعشی، قم، کتابخانه آیتاللّه مرعشی نجفی، ۱۴۱۶.
۳ - فرزنداندو تن از فرزندان عبدالمحسن خاقانی، عبدالمنعم و سلمان، از عالمان بودند. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، مرکزدائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «آل خاقانی»، شماره۶۷۵۱. |